Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.2014, Blaðsíða 25

Neytendur 25Vikublað 8.–10. apríl 2014
Laktósafríar mjólkur-
vörur eru vinsælar
n Óhrært skyr nýtt á markaði n Vöruþróun heldur áfram
Ó
hrært skyr úr laktósafrírri
mjólk er nýjasta afurðin frá
Mjólkurvinnslunni Örnu
ehf. í Bolungarvík sem sér-
hæfir sig í framleiðslu á
mjólkurvörum sem eru laktósa fríar
en hingað til hefur fyrirtækið selt
bragðbætt skyr og jógúrt auk súr-
mjólkur og svokallaðrar nettmjólk-
ur sem er fituskert og próteinbætt.
„Við notum gömlu aðferðina
við að búa til skyrið,“ segir Halldór
Karlsson mjólkurfræðingur, fram-
leiðslustjóri Örnu. Skyrið er sett í
léreftspoka og svo í stóra tromlu
þar sem pokarnir eru látnir veltast
í um það bil tvo klukkutíma. Þá eru
pokarnir hengdir á grindur og látið
leka af þeim.
„Eftir að það er búið er það sett
í dósir. Það eru mörg handtök við
skyrið þegar við notum þessa gam-
aldags aðferð,“ segir hann.
Laktósafrítt
Vörur Örnu komu á markað í
október í haust en laktósafrí létt-
mjólk frá MS kom á markað í júní
síðastliðnum. Þá framleiðir MS
laktósafría létt súrmjólk og fjöl-
margar vörur þar sem dregið hef-
ur verið úr laktósa án þess að
fjarlægja hann alveg eins og sykur-
skerta kókómjólk, Hleðslu og skyr.
is-drykki.
Laktósafríar mjólkurvörur henta
betur þeim sem hafa mjólkuróþol
en mjólkursykurinn í mjólkinni
orsakar óþolið.
Kaupa af MS
Öll mjólk sem notuð er í mjólkur-
vinnslu Örnu er af Vestfjörðum
en um 1,5 milljónir lítra eru fram-
leiddar af mjólk árlega á svæð-
inu. Arna vinnur mjólk úr um það
bil 10.000 lítrum á viku en draum-
ur forsvarsmanna er að geta fram-
leitt mjólkurvörur úr allri mjólk
sem unnin er á svæðinu. Mjólkin
er keypt af MS þar sem fyrirtækið er
enn ekki komið á þann stað að geta
beðið bændur um að leggja beint
inn hjá sér.
Góðar viðtökur
Að sögn Óskars Arnar Hálfdánar-
sonar hjá Örnu hafa viðtökurnar
verið framar björtustu vonum. „Við
vissum svo sem ekkert við hverju
var að búast en við höfum fengið í
raun fáránlega góðar viðtökur, líka
hérna á svæðinu,“ segir hann. Hann
segir að það hafi ekki verið erfitt
fyrir fyrirtækið að koma vörunum í
dreifingu í verslunum. „Kannski er
það af því að það var svo lítið fram-
boð af þessu fyrir.“
Í sama streng tekur Ólafur
Unnarson matvælafræðingur sem
starfar við matvælaþróun hjá MS
á Selfossi. „Við höfum fengið mjög
góðar viðtökur við laktósafríu
mjólkinni. Hún fór betur af stað en
ég þorði nokkurn tímann að vona,“
segir hann. „Við höfðum unnið að
því í tvö ár að brjóta niður mjólkur-
sykurinn og við gerum þetta í
tveimur þrepum, fyrst síum við frá
hluta laktósans og svo klippum við
á það sem verður eftir með ensím-
inu laktasa,“ segir hann.
Ástæða síunarinnar er sú að við
að kljúfa mjólkursykurinn verður
sætara bragð af mjólkinni, en
markmið MS er að sem minnstur
bragðmunur finnist á mjólkinni.
Þetta sæta bragð er einnig ástæða
þess að óhrærða skyrið frá Örnu
er ekki jafn súrt á bragðið og hefð-
bundið óhrært skyr.
Áframhaldandi vöruþróun
Ólafur hjá MS segir að halda eigi
áfram vöruþróun í framleiðslu
laktósafrírra mjólkurvara en segir
of snemmt að gefa nokkuð uppi um
það.
Í Bolungarvík eru uppi draumar
um að fara út í ostaframleiðslu.
Nýlega stækkaði fyrirtækið
vinnslusalinn og undirbúningur
framleiðslunnar er hafinn. n

„Þeir sem eru með laktósaóþol, vantar
ensímið laktasa í meltingarfærin og
þeir geta ekki klofið mjólkursykurinn í
venjulegum mjólkurvörum. Það er mikill
kostur fyrir þá að geta notað laktósafríar
mjólkurvörur. Í þeim vörum er búið að
kljúfa laktósan niður fyrirfram,“ segir Anna
Ragna Magnúsardóttir, næringarfræðing-
ur og doktor í heilbrigðisvísindum, sem
rekur Heilræði, heilsuráðgjöf um ástæður
mjólkuróþols.
Laktósi er tvísykra sem er samsett
úr glúkósa og galaktósa. Við vinnslu
laktósafrírrar mjólkur er tvísykran klofin en
glúkósinn og galaktósinn eru enn í mjólk-
inni. Það er því ekkert tekið úr henni.
„Mjólkuróþol lýsir sér sem magakrampi og
meltingartruflanir, stundum niðurgangur,
stundum hægðatregða, vindgangur eða
uppþemba,“ segir hún.
„Greining á mjólkuróþoli fer yfirleitt
þannig fram að sjúklingurinn er látinn
drekka mjólkursykur og síðan eru teknar
nokkrar blóðprufur og fylgst með því hvort
mjólkursykurinn hafi náð að meltast. Ef
hann hefur náð að meltast er hann tekinn
upp í blóðið og þá hækkar blóðsykurinn.
Ef hann hækkar ekki er það merki um að
mjólkursykurinn meltist ekki og þá skilar
hann sér út með hægðum og veldur í mörg-
um tilfellum meltingartruflunum.“
Anna Ragna segir engan mjólkursykur í
smjöri og ekki í föstum ostum og því ættu
þeir sem hafa mjólkursykursóþol að geta
borðað það.
Auður Alfífa Ketilsdóttir
fifa@dv.is
Sjálfskiptingar æ vinsælli
Þróun sem hófst í dýrari bílum en verður æ algengari
V
insældir sjálfskiptingar í bíl-
um aukast sífellt en lang-
flestir bílakaupendur í
Bandaríkjunum velja sjálf-
skipta bíla og hefur svo verið lengi.
Svo margir eru þeir í raun að bein-
skiptir bílar eru orðnir í miklum
minnihluta og fjöldi fólks hefur jafn-
vel sjaldan séð, hvað þá keyrt, bein-
skiptan bíl. Öðru máli hefur gegnt í
Evrópu. Þar hefur áhugi fyrir sjálf-
skiptingu verið lítill fram að þessu
en svo virðist sem breyting sá að
verða þar á. Fjórir af hverjum tíu
kaupendum nýrra bíla í helstu bíla-
löndum Evrópu velja nú að fá nýja
bílinn sjálfskiptan þótt það kosti þá
aðeins meira. Þetta kemur fram í
frétt á vef FÍB.
Kaupendur dýrari bíla sækjast
fremur eftir sjálfskiptingu en kaup-
endur ódýrra og miðlungsdýrra bíla
og sést þetta á því að hlutur sjálf-
skiptra nýrra bíla af tegundunum
Porsche, Audi og BMW hefur stækk-
að meira en hlutur sjálfskiptra bíla
af ódýrari tegundunum.
Svíar eru mikil bílaþjóð en það
er ekki fyrr en allra síðustu árin að
þeir hafa tekið að halla sér meira og
meira að sjálfskiptingu. Árið 2003
valdi 21 prósent kaupenda nýrra
bíla sjálfskiptingu í stað beinskipt-
ingar en árið 2013 valdi 41 prósent
sjálfskiptinguna.
Með þessum aukna áhuga í
Evrópu hefur framboð sjálfskipt-
inga stöðugt aukist í bílum og eru
þær nú orðið fáanlegar í nánast öll-
um tegundum, gerðum og stærð-
um bíla. n
fifa@dv.is
Fimm venjur
skuldlausra
Við búum í skuldasamfélagi þar
sem lánalínur fjármagna kaup á
íbúðum og bílum en jafnframt
hversdagslegum innkaupum svo
sem klæðnaði og matvælum.
Þrátt fyrir þetta eru sumir sem
ná að lifa lausir við skuldir eða
halda þeim allavega í lágmarki,
þeir eru ekki endilega heppnari
en aðrir, gáfaðri eða með hærri
laun, þeir hafa bara tamið sér
góðar venjur í fjármálum.
Vefurinn Buisness Insider birti
eftirfarandi lista yfir góðar venjur
sem skuldlaust fólk á sameigin-
legar.
1 Langtímamarkmið Það gefur auga leið að skuldlaust
fólk greiðir reikninga á réttum
tíma en auk þess er þetta fólk gott
í að gera fjárhagsáætlun og halda
sig við hana. Það hugsar ekki um
fjármál frá mánuði til mánaðar
eða viku til viku heldur skipuleggja
ár fram í tímann. Það veit hvaða
reikninga þarf að greiða og eins
hvaða sparnaðarmarkmið þarf að
setja fyrir frí og hátíðir og nýtur ör-
yggistilfinningarinnar sem það fær
við að safna í varasjóð.
2 Sparnaður í forgang Flestir sem eru skuldlausir
setja sparnað efst á forgangslist-
ann, ofar en mat og skemmtanir.
Þeir leggja fyrir í lífeyrissparnað
og safna fyrir kostnaðarsömum
fjárfestingum í stað þess að reiða
sig á afborganir.
3 Fylgist með Skuldlaust fólk er líklegra en annað
til að taka sér tíma til að fara yfir
fjármálin mánaðarlega. Þeir taka
því eftir óvenjulegum útgjöldum
strax og grandskoða þau.
Þó það sé ekki mjög gaman að
eyða tíma í að fara yfir reikninga
borgar það sig til lengri tíma litið.
4 Borgar meira Flestir þeir sem lifa skuldlausu lífi hafa
einhvern tímann skuldað en hafa
náð að komast undan skuldum
með því að greiða meira en lág-
marksafborganir af skuldum sín-
um þegar þeir hafa getað. Auka-
legar innborganir á lán geta stytt
lánstímann verulega og eins
dregið úr vaxtakostnaði.
5 Segir nei Skuldlausir nota mögulega stundum
kreditkort, þegar það borgar sig
fjárhagslega, en forðast að fjölga
kreditkortum. Þrátt fyrir góð til-
boð og boð um afslætti veit þetta
fólk að það getur sannarlega
borgað sig að segja nei og það
sést á bankabókinni.
Bílasala Sjálfskiptingin hefur verið vinsæl í dýrari bílum en vinsældir hennar aukast nú
mjög í ódýrari bílum líka.
Hvað er mjólkuróþol?
Skyrtankur
Halldór Karlsson við
skyrtank hjá Örnu.
Innkalla
reiðhjól
Ellingsen ehf. hefur innkallað
reiðhjól vegna mögulegs galla.
Hjólin sem um ræðir eru af
gerðinni Merida S-presso 100 og
eru bæði dömu- og herrahjól.
Ástæða innköllunarinnar er
mögulegur galli í framgafli en
hætta er á að hann geti brotn-
að með þeim afleiðingum að
hjólreiðamaður detti og slasist.
Eru þeir sem eiga slík reiðhjól
beðnir um að hafa samband við
starfsfólk Ellingsen til þess að fá
gaflinum skipt út fyrir nýjan svo
ekki hljótist slys af. Nánari upp-
lýsingar má finna á heimasíðu
Ellingsen; ellingsen.is.