Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1953, Blaðsíða 58

56*
Búnaðarskýrslur 1951
Ber því tölunum fyrir 1951 ekki alveg saman við tilsvarandi tölur bún-
aðarskýrslna 1951, enda er það, eins og fram hefur verið tekið hér að
framan, ekkert efamál, að tekjuframtalið samkvæmt húnaðarskýrslum
er lægra en rétt er.
Hér fara á eftir athugasemdir og skýringar við töflur þessar (A—E).
a) Verðmæti nautgripaafurða (sjá töflu A, bls. 34—35).
Mjólkin er langmikilvægust allra nautgripaafurða og varðar því mestu
fyrir alla útreikninga og áætlanir um verðmæti þeirra, að nærri sé
farið um heildarmagn hennar og meðalverð hverrar magnseiningar. Hér
er mjólkin áætluð talsvert miklu minni en svarar til þess, sem Skipu-
lagsnefnd atvinnumála áætlaði fyrir árin fram að 1935. í áliti Skipu-
lagsnefndar 1936 er meðalkýrnyt talin 2400—2600 kg á ári 1925—34,
og er þá miðað við kýr og kelfdar kvígur. Hér er nytin, sömuleiðis mið-
uð við kýr og kelfdar kvígur, talin innan við 2000 kg á ári 1935—38,
og hefur meðalnytin þó eflaust verið eins mikil þau ár og árin á undan.
Ástæðan til þess, að Skipulagsnefnd áætlaði kýrnytina svona mikla, var
sú, að þá voru litlar heimildir aðrar fyrir hendi um þessi efni en
skýrslur nautgripafélaga og ríkisbúa. Skýrslur nautgriparæktarfélaganna
eru miðaðar við fullmjólka kýr, en nyt þeirra er talsvert miklu meiri
en nyt allra kúa og kelfdra kvígna. Auk þess er talsvert miklu meiri
meðalnyt kúa hjá þeim bændum, sem eru í nautgriparæktarfélögum,
en hinum, sem eru utan félaganna, og hjá ríkisbúunum er meðalnytin
enn meiri. Eins og fram kemur í töflu A, er gert ráð fyrir, að meðal-
kýrnytin hafi farið smáhælckandi síðan 1935, en þó er reiknað með
smálækkun 1951 frá árinu áður. Er það vegna þess, að það ár lcom fram
minni mjólk í mjólkurbúunum en árið áður, og auk þess var þá víða
illt fóður handa kúm, eftir harðindasumarið 1950 og veturinn 1950—51.
Ekki kemur þessi minnkun kýrnytarinnar þó fram á framtalsskýrslum,
enda mun minnkun aðfluttrar mjólkur til mjólkurbúanna mest hafa
stafað af erfiðleikum á mjólkurflutningum.
Verð það, sem sett er á mjólkina, þar á meðal líka á heimanotuðu
injólkina, er vegið meðaltal þess, sem mjólkurbúin greiddu framleið-
endum við stöðvardyr. Má vera, að sumum þyki það of hátt, en þess
er að gæta, að beinast liggur við að meta heimanotuðu mjólkina á
sama verði og selda mjóllc, svo framarlega sem framleiðendur koma
frá sér því mjólkunnagni, sem þeir óska að selja.
Magn nautgripakjötsins er að mestu áætlað eftir tölu húða, er fram
koma í verzlunum. Þó hefur einnig verið athuguð nokkuð rækilega tala
nautgripa frá ári til árs og reynt að draga ályktanir af því um slátr-
unina til samanburðar því, er ráða mátti af tölu húðanna. Er það hvort
tveggja, að ekki þótti fullvíst, að náðst hefði saman tala allra liúða, er
í verzlanir komu fyrstu ár þessa tímaskeiðs, og að ekki þótti vist, að
húðirnar væru fram taldar i verzlunum sama árið og gripunum var