Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1953, Side 59

Búnaðarskýrslur 1951
57*
slátrað. Við athugun á hreyfingu á tölu nautgripa frá ári til árs virtist
livort tveggja þetta koma fram, og er því gert ráð fyrir nokkru meira
kjötmagni fyrstu árin en tala framkominna húða sagði til um, og einnig
var gerð nokkur jöfnun kjötmagnsins milli ára frá því, sem tala húð-
anna ein saman benti til. Af þessu leiðir, að eklci er alveg sama hlutfall
milli kjötmagns og þyngdar húða frá ári til árs. Gert er ráð fyrir, að
hver fullorðinn nautgripur skili að meðaltali 150 kg af kjöti, vetrungur
100 kg og kálfur 20 kg. Þetta er vitanlega eigi nákvæmt, og sízt um
vetrunga og kálfa, því að með vetrungshúðum eru taldar liúðir af 5—6
mánaða alikálfum og allt að tvævetrum geldneytum, en sem kálfsskinn
cru talin í einu lagi skinn af nýbornum kálfum og nokkurra vikna og
jafnvel mánaða gömlum.
Upplýsingar um verð á kjöti og húðum voru sóttar til Framleiðslu-
ráðs landbúnaðarins og Sambands ísl. samvinnufélaga.
b) Verðmæti sauðfjárafurða 1935—51 (sjá töflu B, bls. 36—37).
Skýrslur um magn sláturafurða sauðfjár eru á þessum árum góðar
að því er varðar afurðir þess fjár, er slátrað var í sláturhúsum. En
um heimaslátrun sauðfjár eru eigi til aðrar heimildir en tala á gærum,
sem fram koma í verzlunum umfram tölu slátraðs fjár í sláturhúsum.
Til samanburðar gærutölunni má þó liafa hreyfingar þær, er verða á
fjártölunni frá ári til árs. Má af þeirri hreyfingu sjá, að eigi hafa komið
fram allar gærur af slátruðu fé fyrstu ár þessa tímaskeiðs, og hefur
þar verið áætluð nokkur viðbót (sjá um þetta Árbók landbúnaðarins
1950, bls. 132—136).
Upplýsingar um verð hafa aðallega verið sóttar til Framleiðsluráðs
landbúnaðarins um kjötið, og til Sambands ísl. samvinnufélaga um
gærur og ull. Framleiðsluráðið hefur reiknað iit meðalútborgunarverð
á I. og II. gæðaflokki kjöts (þ. e. D I og II, S I og V I), en ekki á öðru
kindakjöti. Útborgunarverðið er hins vegar lalsvert mismunandi hjá
þeim, er koina kjötinu í verð fyrir hændur, og liefur orðið að fara að
líkum um meðalverðið á öðrum verðflokkum en þeim, er að ofan greinir,
og er þá aðallega litið á verðið hjá stærstu samvinnufélögunum. Auð-
vitað verður þetta ekki nákvæmt, þegar þess er líka gætt, að taka verð-
ur þrjá verðflokka saman (I., II. og III. verðflokk).
Frá aldarbyrjun og fram til 1942 var heildarverðmæti nautgripaaf-
urða og sauðfjárafurða, hvorra um sig, nokkurn veginn jafnmikið, þó
að vísu færi nokkuð eftir árferði, hvor búgreinin slcilaði meiru. Þess
er þó að geta, að í skýrslu Skipulagsnefndar fyrir árin 1901—1934 eru
afurðir nautgripa nokkuð ofreiknaðar, eins og þegar hefur verið gerð
grein fyrir. En með árinu 1943 fer verulega að halla á sauðfjárafurð-
irnar. Það ár hækkar verðmæti nautgripaafurða frá árinu á undan,
1942, um 27,5 millj. kr., úr 63,2 millj. kr. í 90,7 millj. kr., en verðmæti
sauðfjárafurða hækkar þá aðeins um 2,2 millj. kr., úr 76,0 millj. kr. í