Úr þjóðarbúskapnum - 01.03.1956, Blaðsíða 5

Efnahagsmál 1954
Inngangur — A. Þjóðarframleiðsla, fjarmunamyndun og tekjur — B. Um atvinnuvegina —
C. Utanríkisviðskipti — D. Peningamál — E. Fjármál ríkisins —
F. Verðlags- og kaupgjaldsmál
Inngangur
Skýrsla þessi fjallar um nokkur þýðingar-
mestu atriSi efnahagsmálanna 1954 og skal nú
drepiS á helztu niSurstöSurnar.
Raunveruleg aukning þjóSarframleiSslu og
einnig þjóSartekna var um 10% 1954. Fjár-
munamyndunin 1954 varS og allmiklu meiri
en veriS hafSi 1953 og stafaSi þaS aSallega af
auknum íbúSarhúsabyggingum og aukinni fjár-
munamyndun í landbúnaSi. SamanlagSar
hreinar tekjur einstaklinga samkvæmt skatt-
framtölum jukust um 12.4%, stafaSi þaS bæSi
af auknum meSaltekjum og einnig af auknum
fjölda vinnandi manna.
Heildarfiskaflinn var 388 þúsund tonn 1954
eSa 25 þúsund tonnum meiri en 1953. Var
meir af aflanum ráSstafaS til frystingar en
áSur hafSi veriS og hraSfrvstur fiskur var %
hluti útflutningsverSmætisins. SildveiSar brugS-
ust og stvrkja þurfti togara vegna vaxandi
reksturshalla.
FramleiSsla landbúnaSarafurSa jókst veru-
lega á árinu og einnig varS veruleg auking
bústofns, einkum sauSfjár. Þá voru og miklar
verklegar framkvæmdir i landbúnaSi. ÁriS 1954
var fyrsta heila starfsár hinna nýju orkuvera
viS Sog og Laxá og ÁburSarverksmiSjan hóf
þá starfsemi sína.
VerSmæti útflutnings og innflutnings varS
meira 1954 en áSur hafSi veriS. VarS aukning
útflutningsverSmætisins miklu meiri en inn-
flutningsins og stórlækkaSi því vöruskiptahall-
inn. Bandarikin og Sovétríkin voru helztu viS-
skiptalöndin og fóru einkum viSskiptin viS
Sovétríkin í vöxt á árinu. GreiSsluhalli viS út-
lönd var 23.7 m. kr. og var þaS 79.8 m. kr.
lækkun frá 1953. Var greiSsluafgangur um
153.3 m. kr. viS dollarasvæSiS 1954, en mikill
greiSsluhalli viS EPU-svæSiS og nokkur viS
vöruskiptasvæSiS.
Aukning útlána banka og sparisjóSa varS
nokkru minni 1954 en 1953, en áberandi aukn-
ing varS á útlánum til landbúnaSar. Spariinn-
lán jukust nokkuS meira 1954 en 1953, en þessi
tvö ár var aukning spariinnlána miklu meiri
en árin þar á undan. Þó aS seSlar í umferS
minnkuSu á árinu, var peningamagniS, þ. e.
seSlar og hlaupareikningsinnstæSur samanlagt,
um 56 m. kr. meira í árslok 1954 en 1953 og
var þaS 11% aukning. Inneign bankanna í er-
lendum gjaldeyri var nokkru hærri i árslok
1954 en 1953, en verSur þó aS teljast aS hafa
veriS of lítil.
Tekjur og gjöld rikissjóSs hækkuSu á árinu
og varS allverulegur rekstrarafgangur, sem aS
mestu var variS til eignaaukninga.
Vísitala framfærslukostnaSar og tímakaup í
Reykjavík breyttust lítiS 1954 frá því, sem
veriS hafSi 1953.
A. Þjóðarframleiðsla, fjármunamyndun og tekjur
Þjóðarframleiðsla — Fjármunamyndun — Þjóðartekjur —
Hreinar tekjur einstaklinga — Atvinnutekjur launþega
1. Þjóðarframleiðsla
í fyrsta hefti þessa tímarits voru birtar tölur
fyrir þjóSarframleiSslu og þjóSartekjur árin
1950 til 1953 og útskýrt aS nokkru hvaSa aS-
ferSum er beitt viS aS reikna út þessar stærSir.
Þess var getiS, aS tölurnar bæri aS taka meS
varúS, þar sem oft væri um aS ræSa lauslegar
ágizkanir. Sambærilegar tölur hafa nú veriS
reiknaSar fyrir áriS 1954. Um þær er hiS sama
aS segja og hinar fyrri, aS mikiS vantar á, aS
mögulegt hafi veriS aS vinna þetta verk meS
3