Úr þjóðarbúskapnum - 01.03.1956, Side 44

ÚR ÞJÓÐARBÚSKAPNUM
færi síðan smáminnkandi niður í árlegt lág-
mark. Reynslan hefur sýnt lítil stökk, en i
heild nokkra hækkun, og er gert ráð fyrir
framhaldi þeirrar hækkunar. Fram til þessa
hefur áætlunin ekki staðizt.
Engu að síður hefur ræktunin skilað meiri
árangri en við var búist. Sauðfé er talið hafa
numið 641.5 þús. um síðustu áramót, en á-
ætlunin gerði ráð fyrir 530 þús. Fjölgun um-
fram áætlun er 111.5 þús. eða fjölgun alls nær
tvöfalt meiri en ráð hafði verið fyrir gert.
Nautgripir eru að visu nokkru færri en áætlað
var, en það skiptir ekki meginmáli, heldur
hitt, að mjólkurframleiðslan hefur gert heldur
betur en að standast áætlun, ef samræmi er í
gerð áætlananna fyrr og síðar um mjólkur-
magn. í stað nokkurrar árlegrar aukningar á
magni nautgripakjöts skiptast þar á hæðir og
lægðir og er það i samræmi við gripafjöldann.
Að sjálfsögðu kostar fjölgun sauðfjárins það,
að kindakjötsmagn er minna árin 1952 og 1953
en áætlað var, þar eð ekki er hægt að gera
bæði að éta kökuna og geyma hana. Árið 1954
nær kjötmagnið áætluðu magni, enda þótt fénu
sé um leið fjölgað um hartnær 100 þús. fjár.
Á þessu ári fer kindakjötið að meðreiknuðu
slátri væntanlega 2000 tonn fram úr áætlun,
og er þó gert ráð fyrir fjölgun tæplega 30
þús. fjár.
Árangur þessi er þó ekki að öllu leyti réttur
meðaltalsárangur af ræktun landsins, heldur
kemur þar góðæri til, þar sem sumrin 1953
og 1954 voru sérstaklega góð heyskaparsumur,
bæði um sprettu og verkun. Kann þvi að reyn-
ast erfitt að staðfesta þennan árangur og halda
áfram í sama dúr, einkum eftir slíkt sumar
sem hið siðast liðna (1955). Töflur I—IV bera
með sér slíka erfiðleika. Að vísu er hægt að
yfirstiga þá í flestum tilfellum með auknum
tilkostnaði, svo sem með aukinni áburðar-
notkun. En þá er komið út í spurninguna
miklu um arðvænleik og reksturshagkvæmni
búrelcstursins á komandi árum. En það var
tekið fram i inngangi þessara skýringa, að á
það mark væri ekki miðað við gerð þessara
spásagna.
Þróun landbúnaðarins 1951—1960
Tafla XVI, Þróun landbúnaðarins 1951—
1960 — Áætlun og framkvæmd — gefur yfirlit
yfir áætlaða heildarframkvæmd á hverju sviði
1951—1960, og hversu miklum framkvæmdum
er lokið til ársloka 1954, bæði í magntölum og
hundraðstölum. Við athugun hundraðstalnanna
ber að sjálfsögðu að hafa í huga, að 4 ár af
10 eru liðin, þannig að 40% framkvæmd væri
eðlileg, ef framkvæmdir skiptust jafnt á ára-
bilið. Þá ber og að varast það að meta gang
framkvæmdanna í heild eftir einföldu meðal-
tali hundraðstalnanna. Þær hafa að sjálfsögðu
mjög misjafnt gildi eftir heildarkostnaði áætl-
aðra framkvæmda i hverri grein.
Liðir A. Nýrækt túna, B. Framræsluskurðir,
D. Búpeningur og F. íbúðarhús í sveitum, þurfa
ekki frekari skýringa við en þeirra, er þegar
hafa verið gefnar. Liður C. Nýbýli, er áætl-
aður í samráði við landnámsstjóra.
Áætlun um útihús og landbúnaðarvélar þarf
aftur á móti sérstakrar athugunar við. Áætluð
eign þessara fjármunaflokka í árslok 1960 er
án frádráttar vegna þeirra útihúsa og véla, er
falla úr notkun vegna úreldingar, slits eða
annarrar eyðileggingar. Gert er ráð fyrir end-
urbyggingu slæmra útihúsa, eftir því sem efni
og ástæður eru taldar leyfa. Við það er byggt
á landsyfirliti um byggingarástand útihúsa á
sveitabýlum um áramótin 1952—1953, er bún-
aðarmálastjóri lét góðfúslega í té.
Samkvæmt því yfirliti var fjórðungur lilöðu-
rýmis að hestatölu eða hlöður fyrir 670 þús.
hesta í slæmu ástandi. Reiknað er með því,
að byggt sé yfir heyaukninguna til og með 1960
og yfir 670 þús. hesta að auki. Verða slæmar
hlöður þá ekki í notkun nema þá til vara,
þegar heyfengur er sérlega mikill. Einnig geta
orðið nokkur áraskipti í verkun heysins,
hversu mikið er verkað sem vothey og þurr-
hey, og er því mjög nauðsynlegt, að hlöðu-
rými sé nokkru meira en meðalheyfengur. Þá
er og liklegt, að úreltar hlöður verði i nokkr-
um mæli teknar til annarra nota, t. d. sem
vélaskýli.
Búnaðarfrömuðir hvetja bændur til þess að
eiga votheysgeymslur fyrir helming lieyfengs-
ins. Miðað við reynslu fyrri ára er þó tæplega
gerandi ráð fyrir, að meira en helmingur ár-
legrar aukningar að hestatölu verði votheys-
geymslur og er reiknað með þvi, þar sem
töflu VI sleppir.
Nokkru erfiðara er að gera sér grein fyrir,
hversu mikið muni losna af slæmum fjósum.
Fjósin eru talin i kúafjölda, og er engin leið
að umreikna mismunandi aldursflokka í þessa
42