Fréttablaðið - 27.12.2014, Qupperneq 16

27. desember 2014 LAUGARDAGURSKOÐUN
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is AÐSTOÐARFRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is
MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason, kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI:
Sigurjón M. Egilsson sme@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á
höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið
áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
SPOTTIÐ
MÍN SKOÐUN: PAWEL BARTOSZEK
Sigurjón Magnús
Egilsson
sme@frettabladid.is
Innskot í Fréttablaðið skilar árangri!
MEST LESNA
DAGBLAÐ Á ÍSLANDI*
Fréttablaðið er mest lesna dagblaðið landsins
með glæsilegt forskot á keppinautana.
Meðallestur Fréttablaðsins í
aldurshópnum 25-54 ára er 73%
á höfuðborgarsvæðinu.*
Við bendum auglýsendum á að notfæra
sér forskotið þegar þeir velja dreifingarleið
fyrir fjölpóst sinn. Við dreifum sex daga
vikunnar til heimila á stærsta markaðssvæði landsins.
Kannaðu dreifileiðir og verð í síma 512 5448
eða í tölvupóstfangi fjolpostur@frettabladid.is
*P
re
nt
m
ið
la
kö
nn
un
C
ap
ac
en
t o
kt
ób
er
–d
es
em
be
r 2
01
2
–
hö
fu
ðb
or
ga
rs
væ
ði
2
5-
54
á
ra
HAFÐU FJÖLPÓSTINN ÞINN
Í FRÉTTABLAÐINU
Þarf að hóta fólki til að það standi sig? Það er ekki mælt með því að við ölum upp börn okkar þannig.
Við reynum ekki að tala þannig
við maka okkar. Ef við erum á
vinnustað þar sem okkur er hótað
brottrekstri við hvert tækifæri
þá líður okkur illa.
Almennt virðast popp-upp-
eldisbækur frekar hvetja fólk
til að beita jákvæðri svörun: Til
dæmis: „Dugleg ertu að ganga
frá diskunum!“ „Mikið líturðu
vel út í dag.“
Eða: „Viðskiptavinurinn var
virkilega ánægður með tillögurn-
ar sem þú komst með.“ Ég held að
flestir kjósi frekar að eiga þannig
samskipti. En þau eru ekki bara
„aumingjavænni” heldur einnig
oftast árangursríkari.
En í menntakerfinu virðast
margir sannfærðir um að hótan-
ir skili í árangri. Dæmi: „Þetta
námskeið er hugsað sem sía.“ Í
vinnustaðarmyndmálinu væri
þetta sambærilegt því að for-
stjórinn myndi leggja fyrir verk-
efni sem hann vissi að þriðjungur
starfsmanna réði ekki við, til að
fá hugmynd um það hverja hann
ætti að reka í næstu hópuppsögn.
Það þætti andstyggileg ráðstöf-
un. En þegar kemur að menntun
virðast margir telja að ef náms-
kerfi síar ekki miskunnarlaust
frá alla sem ekki standa sig þá
sé fjandinn laus.
Fallhótun sem hvatning
Örsaga 1: Tertusneið á eldhúsborðinu. „Til hamingju með afmæl-ið,“ segir mamman. „Þú
ert flottur strákur og ég er stolt
af þér. En mundu: Ef þú klúðrar
einhverju massífu, verður fíkill
eða nauðgari, þá mun ég hætta að
elska þig. Ég mun ekki hringja í
þig á afmælinu þínu, ég mun ekki
einu sinni heimsækja þig í fang-
elsið. En hvað um það, hérna er
gjöfin!“
„Hvað er að? Er þetta ekki leik-
urinn sem þig langaði í?“
Örsaga 2: Strönd við Karíbahaf-
ið. Ylvolgt hafið sleikir tærnar
á unga parinu. Fingur þeirra
f léttast. Þau
horfa á sjón-
deildarhring-
inn.
„ Ég elsk a
þ i g ,“ s e g i r
ungi maðurinn.
„Athöfnin var
frábær og ég er
svo glaður yfir
að við skulum hafa komið hingað.
Ég hlakka til að eyða ævinni með
þér. En þú mátt samt vita að ef þú
nærð ekki að verða ólétt þá mun
ég fara frá þér. Og ef þú heldur
framhjá mér þá mun ég skilja við
þig. Á stundinni.“
„Af hverju ertu svona skrítin?
Hvað sagði ég nú?“
Örsaga 3: „Kæra samstarfs-
fólk, gleðileg jól!“ sagði for-
stjórinn með rauðvínsglas í
hendi. „Þetta er búið að vera
viðburðaríkt ár en ég held að
við getum öll litið aftur með
nokkru stolti. Mig langar svo
bara að ítreka það sem ég segi
á vikulegu fundunum okkar.
Ég vona að hvert og eitt ykkar
muni standa sig í vinnunni,
því ef þið gerið það ekki, ef þið
mætið illa, náið ekki að leysa
verkefnin á réttum tíma eða ef
viðskiptavinir kvarta undan
ykkur þá verðið þið samstundis
rekin. Enginn er óhultur. Skál!“
„Ég sagði skál! Af hverju skál-
ar enginn?“
Þarf að fella fólk?
H
ér urðu kosningar, sagði stjórnarþingmaður fyrir
ekki svo löngu. Það er rétt, Íslendingar kusu sér
nýtt þing vorið 2013. Ný ríkisstjórn tók við völdum.
Og hennar eru völdin, það er hennar að ráða fram
úr þeim vanda sem þjóðin stendur frammi fyrir,
ekki síst þeim sem ríkisstjórnin ratar sjálf í. Fólkið sem skipar
ríkisstjórn Íslands situr þar af fúsum og frjálsum vilja. Til þessa
fólks verður að gera strangar og
miklar kröfur.
Aðeins eitt getur leyst
læknaverkfallið. Og það eru
peningar. Bjarni Benediktsson
fjármálaráðherra er gjaldkeri
hinna sameiginlegu sjóða okkar.
Hann verður að gera betur, hann
verður að finna þá peninga sem
eru lausn hins ömurlega verkfalls lækna. Hann á engan annan
kost. Það er hans, og hans samstarfsfólks, að gera það sem gera
þarf. Þetta gengur ekki lengur, löngu er nóg komið. Afleiðingar
ráðaleysisins kosta svo sannarlega líka peninga, mikla peninga.
Ekki er lengur hægt að guma af góðu heilbrigðiskerfi. Það
skaðast nánast hvern dag. Læknar hætta og yfirgefa okkur. Það
er ömurlegt að fylgjast með þessu. Við verðum að gefa þeim full-
yrðingum gaum, að heilbrigðiskerfi okkar hafi hrakað í gæðum.
Í fréttum, í viðtölum og eflaust víðar hefur málsmetandi fólk
fullyrt þetta. Á aðeins örfáaum árum hefur íslenska heilbrigðis-
kerfið fallið úr fyrsta flokki og jafnvel niður í þriðja. Það gerðist
ekki vegna þess að læknar og annað starfsfólk sé síðra nú en
áður. Nei, það gerðist vegna þess að verr er að öllu búið. Niður-
rifið hófst meðan flestir Íslendingar, ekki síst stjórnmálamenn
þess tíma, töldu að hér væri komið heimsins mesta góðæri og það
myndi ríkja hér um alla eilífð. Þá byrjaði bakslagið.
Bjarni Benediktsson, Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, Krist-
ján Þór Júlíusson og þið öll hin, þetta er enn að gerast og nú á
ykkar vakt. Þið óskuðuð eftir að fá að leiða þessi mál og árangur-
inn, eða réttara sagt, árangursleysið blasir við öllum, og það með
stórskaðlegum afleiðingum. Þið verðið að gyrða ykkur í brók.
Núna. Ráðherrar í ríkisstjórn Íslands mega dást að persónulegri
upphefð í eigin hugarheimi, en þeir verða þess á milli að gæta sín
og vera í augnhæð við okkur hin. Annað gengur ekki. Nýfengnar
brjóstnælur eru einskis virði meðan eins er ástatt fyrir okkur og
dæmin sanna.
Hér urðu kosningar, sagði stjórnarþingmaðurinn. Eins er
hægt að segja, að ekki aðeins hafi orðið læknaverkfall, hér er
læknaverkfall og frá fyrsta degi þess lá fyrir hver lausnin á því
er. Í mánuði hefur aum samninganefnd ríkisins setið sáttafundi,
umboðslaus með öllu. Á meðan blæðir heilbrigðiskerfinu og með
hverju augnabliki sem fer í aðgerðarleysi ráðherranna versnar
staðan og það mun taka langan tíma, mörg ár, að laga það sem
þegar hefur tapast. Lækningar eiga og verða að vera fremst í for-
gangsröðinni.
Ráðherrar Íslands. Þið verðið að gera betur. Þá fyrst kann að
verða við hæfi að bera orðu, þá sem er mest allra hér á landi, en
þangað til er hún einskis virði, frekar til háðungar en vegsauka.
Frá fyrsta degi læknaátakanna var bara ein lausn:
Ráðherrar Íslands
verði í augnhæð
Hér er einn punktur sem gjarnan heyrist í umræðunni um fyrir-komulag náms í fram-
haldsskóla: „Viljum við hafa þetta
eins og í Svíþjóð þar sem menn ná
alltaf? Viljum við minnka brott-
fall með því að minnka kröfur?
Værum við ekki með því að geng-
isfella námið?“ Allar ráðstafan-
ir sem fjölga þeim sem klára eitt-
hvert nám gengisfella það. En þetta
er ekki spurning um að þeir sem
skari fram úr í hverjum árgangi
upplifi sig meira spes við það að
aðrir sitji eftir. Ef við fáum betra
menntakerfi með því að „minnka
kröfur“ þá eigum við að gera það,
sama þótt einhverjum finnist hans
skírteini minna virði í kjölfarið.
Hver er valkosturinn? Að láta fólk
endurtaka ár eða námskeið? Sam-
kvæmt nýsjálenska kennslufræð-
ingnum John Hatt ie er varla til
verri kennslufræðileg ráðstöfun en
sú að láta nemanda sitja eftir í bekk.
Áfallið fyrir 8 ára barn er svipað
því að missa foreldri. Sem betur
fer hefur þeim löndum sem beita
þessu úrræði í grunnskóla fækkað.
Hafa menntakerfi þessara landa
beðið hnekki? Varla. Ég er ekki að
segja að fólk eigi ekki að fá mishá-
ar einkunnir. Ég er ekki að segja að
einkunnir eigi engu að stjórna um
framgang námsins. Það mun alltaf
vera betra að vera betri námsmaður.
En ákvörðunin um það hvort við
látum síðri námsmenn dvelja lengur
í framhaldsskóla eða leyfum þeim
að útskrifast þaðan þótt við vildum
að þeir kynnu meira snýst um hvað
sé best fyrir þá tilteknu nemendur.
Ekki um hvað öðrum kunni að finn-
ast asnalegt.
Ha, viltu að allir nái?