Náttúrufræðingurinn - 2009, Blaðsíða 34

Náttúrufræðingurinn
98
að lokum allt stungið út og notað
að Vífilsstöðum. Úti fyrir munn-
anum þrönga er annað niðurfall
þar sem hellisþakið hefur hrunið.
Það er grunnt en 22 m langt.
Draugahellir er vestastur Maríu-
hella, 18 m norðvestur af munna
Vífilsstaðahellis. Inngangurinn í
hann er um þrönga gjótu sem ligg-
ur niður með vegg hraunrásarinnar
og stórgrýtis úr föllnu þakinu (6.
og 7. mynd). Fyrst er farið 3,5 m
niður en síðan má smeygja sér milli
stórgrýtis og veggjar eftir hallandi
göngum uns komið er í víðara
rými innan við hrunið, á 5–6 m
dýpi í hrauninu. Þar verður fyrir
gild hraunsúla á vinstri hönd, 20 m
að ummáli, en rúmgóð og hvelfd
hellisgöng þar inn af. Hellirinn er í
heild 65–70 m langur inn í botn en
er mjög lágur innst. Víð hvelfing
með kúpulaga þaki gengur út frá
honum til hægri. Allmikið hrun
hefur orðið þar úr loftinu svo hrúg-
ur af stórgrýti eru á gólfi. Annars
staðar er lítið um hrun. Hellirinn
gengur inn undir þjóðveginn upp
í Heiðmörk þannig að vel heyrist
í bílum sem aka yfir hann. Nafn
hellisins er tilgreint í örnefnaskrá
Guðlaugs R. Guðmundssonar10 en
engin saga fylgir því. Eitthvað er
þó órökrétt við það að draugar
haldi til í Maríuhellunum.
Jósefshellir (?) er 70 m austan við
Maríuhella skammt frá göngustíg
um hraunið. Þar er allmikið niður-
fall en norður úr því gengur lágur
5. mynd. Maríuhellar er samheiti á þremur hellum á landamerkjum Urriðavatns (Urriðakots) og Vífilsstaða; Draugahelli, Vífilsstaðahelli
og Urriðakotshelli. Ónákvæm grunnteikningu af hellunum. Nánari staðsetning sést á 2. mynd. – The St. Mary caves.