Són - 01.01.2007, Síða 82

HEBA MARGRÉT HARÐARDÓTTIR82
erindi er mjúkleg og fáguð. Sólin skín varfærnislega af umhyggju fyrir
náttúru Þingvalla og við sjáum þegar geislar hennar titra hægt um
hamra og gjár. Heiður himinninn er ástríkur á sama hátt og breiðir út
faðm sinn. Fjöllin handan Þingvallavatns sveipast móðu rétt eins og
þunnri skikkju.
Í öðru erindi eru þrár fólksins persónugerðar þar sem þær mæna
til Þingvalla. Þetta er tákn um sameiginlegan hug fólksins til Þing-
valla, staðarins þar sem hugsjónir gátu orðið að veruleika og þar sem
Íslendingar urðu að þjóð. Aðdáun og ást fólksins felst í þessum
orðum. Ótti og von lýðsins eru nátengd Þingvöllum og glóa þar á
steinunum. Myndmálið dregur fram nálægðina og gerir sambandið
lifandi. Jakob líkir síðan Þingvöllum við ólgandi sjó, en þangað
streymdi fólk á Alþing frá öllum landsins hornum. Fólkið er þannig
sjórinn og ólgan stafar af því að fólk hefur mismunandi skoðanir og
tilfinningar. Sumt fólkið er óttaslegið, annað fullt vonar. Ólgan táknar
einnig kraftinn sem í Þingvöllum bjó. Kraftur Þingvalla og straumur
fólksins sameinast í ólgusjónum. Í sonnettu Jakobs renna þjóðin,
landið og sagan saman í eitt eins og hjá Jónasi Hallgrímssyni í
kvæðinu „Ísland“.
Þriðja erindi hefst á minningu um sögulega atburði, en hún
geymist þar sem helgidómurinn stóð. Miklar andstæður bera uppi
myndina: grimmd og göfgi, þrek og sár. Mikið hefur gengið á.
Tíminn og dauðinn hafa jafnað út sigra og ósigra; stoltum höfðingja
og raunamæddum tötraþræl hefur tíminn hlaðið „í sama köstinn“. Í
síðasta erindi birtist ljóðmælandi sjálfur er hann segir: „Nú heyri’ eg
minnar þjóðar þúsund ár / sem þyt í laufi á sumarkvöldi hljóðu.“
Þessar ljóðlínur urðu fleygar. Saga þjóðarinnar og Þingvalla í þúsund
ár, sem fjallað var um í fyrstu þremur erindunum, er dregin saman í
lokalínum kvæðisins og henni líkt við náttúrufyrirbæri sem varir
skamma stund. Myndmálið verður mjög áhrifaríkt með þessum
miklu andstæðum í tíma og rúmi. Lítil náttúrumynd, þytur í laufi,
kallar fram þúsund ára sögu þjóðarinnar, „minning um grimmd og
göfg, þrek og sár“ og í þeim þyt heyrir hann líka óm þeirra atburða
sem hent höfðu íslensku þjóðina á Alþingi í þúsund ár.
Sonnettan er ort að enskum hætti, en þó er rímskipan allt öðruvísi
en vanalegt er: aBaB/aBaB/aBaB/aB. Hefðbundið enskt form er
abab/cdcd/efef/gg eins og áður var tilgreint. Sonnetta Jakobs er að
því leyti sérstök að karlrím og kvenrím skiptast á frá upphafi til enda
og rímið er það sama út í gegn: aB. Í bók sinni, Das Sonett, heldur
Walter Mönch því fram að uppsetningin á „Þingvöllum“ sé það eina