Són - 01.01.2007, Blaðsíða 103

PABLO NERUDA – MAÐUR OG HAF 103
Arákaníu. Það rigndi mánuðum saman, árum saman. Regnið
féll í þráðum eins og langar glernálar sem brotnuðu á þökum
húsanna eða féllu sem gagnsæjar bylgjur á gluggana og hvert
hús var skip sem komst með herkjum til hafnar utan af vetrar-
hafinu.3
Náttúran umhverfis Temuco heillaði Neruda strax í bernsku. Í
skáldskap hans verður náttúran leiðarstef alla tíð; hún býr yfir og
undir í myndmáli hans og líkingum.
Undir eldfjöllunum, við ísbreiðurnar, milli vatnanna stóru er
chíleski skógurinn, ilmandi, þögull og ógreiðfær. Fæturnir
sökkva í dyngjur af dauðum laufum, það brakar í stökkri grein,
risavaxin beykitré teygja upp hrokknar krónur, frumskógarfugl
flýgur hjá, blakar vængjum og nemur staðar við skuggsælar
greinar. Síðan hljómar söngur hans eins og óbó úr felustaðnum.
Villtur ilmur lárviðarins smýgur um vit mín allt til sálarinnar ...
Þetta er lóðréttur heimur: fuglaþjóð, laufafjöld.4
Sextán ára gamall fer Neruda til Santiago til náms og velur að
leggja stund á frönsku sem gaf honum tækifæri til að kynnast stór-
skáldum Frakka á 19. öld. Á þessum árum koma út fyrstu ljóðabækur
hans: Crepusculario (Í ljósaskiptunum) árið 1923 og Veinte poemas de amor
y una canción desesperada (Tuttugu ljóð um ást og einn örvæntingar-
söngur)5 árið 1924. Hin síðarnefnda vakti töluverða athygli þegar
hún kom út, rómantísk og melankólsk, en einnig erótísk. Í bókinni
birtist ástin í orðfæri náttúrulegra fyrirbæra, oft dulúðug, stundum
hamslaus, eins og í „Örvæntingarsöng“. Og þar stígur fram á leiksviði
náttúruaflanna hafið með öldubrotum sínum, ógn og fegurð í ofsa
sínum og mýkt, sem ávallt heillaði skáldið.6
Allt vildir í þig gleypa einsog endalaus fjarskinn.
Einsog sjór, einsog tími. Í þér beið skipbrot allt!
3 Berglind Gunnarsdóttir og Ingibjörg Haraldsdóttir (1974). Þýðing: Ingibjörg Haralds-
dóttir.
4 Berglind Gunnarsdóttir og Ingibjörg Haraldsdóttir (1974). Þýðing: Ingibjörg Haralds-
dóttir.
5 Neruda, Pablo (1996).
6 Neruda, Pablo (1996:83).