Són - 01.01.2014, Blaðsíða 125

„frosinn og má ei losast“ 123
fyrir og þeirrar upplýsingar guð fræði sem Jónas vildi halda í. Þar með
hugmyndir um það hvernig sann kristin hegðun verði til farsældar og
sanni tilvist guðs. Páll Valsson nefnir að vísu Kierke gaard en virðist hafna
rit tengslum vegna þess að Jónas las kvæði sitt upp áður en Kierke gaard
birti skoðanir sínar á Abraham og Guði í bókinni Uggur og ótti (Frygt
og Bæven árið 1843). Eðlilegt er þó að búast við því að þeir séu báðir að
vinna úr trúar umræðum samtíðar sinnar. Páll bendir einn ig á að Jónas
hafi aldrei gefið upp á bátinn sinn gamla kristin dóm (1996:59). Dick
Ringler bendir í bók sinni Bard of Iceland á skýr tengsl Grá tittlings-
ins við hugmyndir Mynsters biskups um að rétt og kristi legt sé að sýna
mönnum og dýrum samúð og ást (2010:230‒231).
Heimir Pálsson ræðir einnig um Abrahams tilvísunina í grein sinni í
Són (2012) og fjallar þar nokkuð um skoðanir Páls Valssonar og er ekki
sam mála honum. Heimi finnst dýrðardæmi Abrahams einhvers konar
háðs glósa eða guðlast og finnst tilvísunin koma inn í kvæðið eins og
þruma úr heiðskíru lofti (2012:108). Þeir Heimir og Páll efast þó báðir
um að Jónas hefði átt að vísa til Abrahams.
Matthías Johannessen (1993:52) víkur ekki sérstaklega að Abraham
en telur að Jónas sé að yrkja um föðurmissinn sem hafi lamað hann
eins og frost nóttin fuglinn í kvæðinu. Svava Jakobsdóttir les Abrahams-
tilvísunina alla upp á Biblíuna og telur að sonarfórn Abrahams merki trú
á máli kirkjunnar (1999:182‒186). Það fellur illa að tólftu vísu kvæðisins
þar sem vísað er til sonarfórnarinnar og ljóðmælandi segist aldrei myndu
breyta samkvæmt dýrðardæmi Abrahams.
Að Abraham er einnig vikið í skýringum Páls Valssonar við heildar-
útgáfu á kvæðum Jónasar frá 1989. Páll virðist hér ekki líta á kvæðið sem
skáldskap heldur frásögn af bernsku skáldsins sem gæti verið sönn þó
að í henni sé minnst á Abraham. Hann segir í skýringunum, eilítið vé-
fréttar lega:
Hugsanlega á kvæðið rætur sínar í bernskuminningu skáldsins, en
þó er augljóst að fleira hangir á spýtunni. J. skírskotar til kristinnar
kenningar og á einhvern hátt er kvæðið viðbragð við henni, og þá
einkanlega fórn Abrahams sem segir frá í Gamla Testamentinu (1.
Mósebók, 22).
(Páll Valsson 1989:170)
Það er ekkert rangfært í þessari klausu en hún segir ekki margt. Kvæðið
gæti verið byggt á bernskuminningu úr því að þar er talað um bernsku
en það skiptir litlu máli.