Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2008, Blaðsíða 31

DV Menning
FÖSTUDAGUR 23. MAl 2008 31
Barnalist
Listahátíð barna stendur yfir í Reykjanesbæ en hún er haldin i
tilefni Dags barnsins á sunnudaginn. Hátíðin er samvinnuverkefni
allra sex leikskóla Reykjanesbæjar og Listasafnsins þar í bæ. Elstu
börn leikskólanna halda myndlistarsýningu og einnig má lesa um
væntingar barnanna til framtíðarinnar. Öllum er heimill aðgangur.
Opin dagskrá í Nýló
Á morgun, laugardag, munu listamennirnir Erla Þórarinsdóttir og Erla S. Haralds-
dóttir spá um framtið Nýlistasafnsins i safninu sjálfu. Einnig mun Karlotta Blöndal
fara með Ijós og lesið verður upp úr bókverki Eddu Hákonardóttur. Dagskráin er
hluti af sýningu Karls Holmqvist og innsetningu hans sem ber heitið Sviðið. Opin
dagskrá verður næstu fimm laugardaga og er öllum velkomið að koma fram.
Hollytíood: July 20, 1959
Hollyvood'« »o»t diffioult oasting probiom of th«
vai n«*tly solvsd todsy with th« r»orultn«at of a. jroun#5
25 y«*r old loélondlo oin«a* otudor.t, to ?l»y tho pivot*l
lo*d of "HAno" ln tho Twontloth C*ntury-?ox produotlon
of Juloo Vomo'o olaoolo *dvonturo otorjr. "Joumoy To
Tho Contor Of Tho Sjfcrtn". Tho rolo of "Hano'* oallod for
a giant of youth and fctrongth, with biondo halr and bluo
mjm*, who oould spoak Iooiaadio, ingilsh aod also aot*
Young Rognvaldason, a natlva of loolancl flt th« ro!•
r*quir«»«nta porfoctly. Ha la a six-foot fvur inch
varaatilo athlota atudying olnaaa arta ar.d innguagaa at
tha Univaraity Of Southam Califox’nla.
Finding Rognvaldaaon for tha Charlaa 3r«o<«tt production
waa a raaarfcabla piaoa of luofc. Craig Rua/*r, a young
production oaploya at tha studlo, had raad thc acript
and laaadlataly fcnaw that hia fri«nd Rognv&ldaaon waa
right for tha rola of "Hanart. Soth young aan had atudiad
oinaaa togaatbar at U.S.C. in 195<5. Mr. Ruoar lntroduo«d
Rogmraldaaon to Hr. Braofcatt and Henry L«ria, th« dirtotor
of th« V«m« alaaslo; thay both found Rogrrvildsaon ldaal
for tha rola, and a aoraan taat confir»«d thair ballafa.
Jaaai Mason, Pat Boona and Xrlana Dahl *har« tha prinol-
pal laada with Rognvaldaaon. Ona soana of tha Vama
fantaay oalla for "Hana" to bacoaa a h«ro by plunging
a Javalin through tha haart of a huga blrd of a now
axtint apaoiaa, thu« saving tha axpadition froa daatruct-
ion.
Whan Oan. HoCarthy, tha dlraotor of Publlc Ralatlona at
Fox, waa talfcing to Rognvaldsaon about hla contraot fcr
tha fila, ha auggastad to Patar that ha ahould ohacga
hia naaa to "Ronaon", aa lt had all tha iattara of hla
nfcna and would ba auoh aaslar to pronounoa. Patar was
at firat not vary kaan on ohaoglng hia naa«, but with tha
afforta of Robart Shaar, hia paraonal agant, froa Tha
Faaoua fcrtist fcganoy of Bavarly Hilla, tha naaa “Ronaon
waa aooaptad by all partias. Patar waa alao aaícad to ba
taohniaal adviaar on tha flla. A aavan yaar flla oontraot
haa baan offarad P«tar Ronaon, ao Hollywood will ba aaaing
a lot aora of thia ooaing atar.
Leikari fundinn Fréttatilkynning frá 20th Century Fox þar sem sagt er að leikari í
hlutverk hins íslenska Hans sé fundinn. Einnig kemur fram að Hollywood eigi eftir að
sjá meira af Pétri í framtíðinni þar sem honum hafi verið boðinn sjö ára samningur.
honum svo að hann hafi alltafverið
minn uppáhaldsleikari og ég hefði
verið sérstaklega hrifin af honum í
myndinnni The Seventh Veil," seg-
ir Alice og hefur augljóslega afar
gaman af því að rifja upp samtalið
við stjörnuna. Hún segir bæði Ma-
son og konu hans hafa verið mjög
viðkunnanleg og fóru þau Pétur
meðal annars í mat heim til þeirra.
Myndin var svo frumsýnd í árs-
lok 1959. Sjálfur gerði Pétur stutta
heimildarmynd um gerð mynd-
arinnar sem sýnd var á íslandi við
töluverðar vinsældir.
Hafnaði samningi við 20th
Century Fox
í kjölfar myndarinnar var Pétri
boðinn sjö ára samningur sem leik-
ari hjá 20th Century Fox. Á þessum
tíma var stúdíókerfið enn við lýði í
Hollywood. f stuttu máli gekk það
út á að leikarar gerðu samning við
kvikmyndaver til lengri eða skemmri
tíma þar sem þeir samþykktu að
leika einungis í myndum tiltekins
kvikmyndavers á samningstíman-
um, þótt eins konar leiga á leikur-
unum til annarra verkefna hafi verið
möguleg.
„Hann hafnaði boðinu," segir
Kristín. „Þetta stúdíókerfi var næst-
um því eins og þrældómur, þótt
hægt væri að þéna ágædega.," út-
skýrir hún og bætir við að leikarar á
slflcum samningi fengu engu ráðið
um verkefnavalið, hvað þá meira. Al-
ice skýtur inn í að 20th Century Fox
hafi einnig boðist til að borga skóla-
göngu og fleira íýrir Pétur.
Ein af ástæðum þess að Pétur
hafnaði boðinu var að hann vildi
ekki vera í sviðsljósinu. „Hann vildi
einfaldlega ekki vera frægur, vildi
ekki vekja eftirtekt úti á götu," seg-
ir Kristín. „Ég man að hann sagði
mér frá einu skipti þegar einhveij-
ir krakkar báru kennsl á hann úti á
götu í LA stuttu eftir að myndin var
frumsýnd. Þeir fóru að kalla að þama
væri sá sem lék Hans og báðu hann
um eiginhandaráritun. Þetta kunni
hann ekki við," segir Kristín og bætir
við að faðir sinn hafi samt ekki verið
feiminn eða hlédrægur. „Hann sagði
alltaf að hann gæti vel hugsað sér að
nafh hans væri þekkt fýrir eitthvað
sem hann hefði afrekað. En svona
frægð þar sem fólk þekki hann úti á
götu var honum afar illa við."
Hin ástæðan fyrir því að Pétur
skrifaði ekki undir var sú að þá hefði
hann ekki getað keppt í 110 metra
grindahlaupi á ólympíuleikunum
í Róm árið 1960 fyrir hönd íslands.
„Honum fannst miklu mikflvægara
að fara á ólympíuleikana heldur
en að skrifa undir sjö ára samning
við 20th Century Fox," segir Alice,
og brosir í kampinn. Kristín segist
ekki vita betur en að faðir hennar
hafi verið sá fyrsti í sögu Fox sem af-
þakkaði slíkan samning.

sfc

Á tökustað Alice gleymir aldrei fyrsta skiptinu sem hún
hitti stórleikarann James Mason. Hér sjást hún og Pétur
ásamt Mason og vinafólki sínu, Þorsteini Guðmundssyni
og Margréti Jónasdóttur, á tökustað myndarinnar. Frá
vinstri: Þorsteinn, Pétur, Mason, Alice og Margrét.
Fánaberi fslands á ólympíu-
leikunum 1960
Pétur var fæddur á Siglufirði 22.
apríl árið 1934. Sjö ára að aldri fluttu
foreldrar hans með hann til Reykja-
víkur þar sem Pétur hóf frjálsí-
þróttaiðkun á Melavellinum nokkr-
um árum seinna. Hann .reyndist
hafa mikla hæfileika á þeim vett-
vangi, ekki síst í grindahlaupi og
tugþraut og sló hann nokkrum sinn-
um fslandsmetið í þessum grein-
um, bæði í unglingaflokki og flokki
fullorðinna. Tugþrautarmetið átti
Pétur í fjölda ára og íslandsmetið
í 100 metra grindahlaupi átti hann
í um aldarfjórðung, eða allt fram á
níunda áratuginn. Þá eru afrek Pét-
urs á íþróttasviðinu ekki upptal-
in því að sögn þeirra mæðgna var
hann líka mikill sundmaður og einn
af upphafsmönnum körfuknattleiks
á fslandi sem hann kom á laggirnar
fyrst hjá KR.
Fyrir flesta íþróttamenn hefði
það örugglega verið nógu mikil
upphefð að fara á ólympíuleikana
fyrir hönd þjóðar sinnar. f viðbót
við það var Pétur fánaberi íslenska
hópsins og gekk því í fararbroddi
inn á leikvanginn, tæpu ári eftir að
hafa leikið í Joumey to the Center of
the Earth.
„Hann sagði.að það að keppa
fyrir Island á ólympíuleikunum
og halda á fánanum við setning-
arathöfnina hafi verið eitt af þeim
augnablikum í lífi hans sem hann
væri stoltastur af," segir Kristín og
brosir. Móðir hennar bætir við að
allir íslensku keppendurnir hafi
fengið matareitrun þannig að ár-
angurinn hafi ekki verið jafngóður
og vonir stóðu til.
Skrifaði handrit að mynd
um Leif Eiríksson
Pétur og Alice eignuðust þrjú
böm, Lísu, Pémr og loks Kristínu
árið 1964. Þau skildu þegar Kristín
var eins árs en Pétur kvæntist aftur
fimm árum síðar, konu af dönsk-
um ættum, og átti með henni tvo
syni, Brian og Stephen. Alice flutti
aftur til Islands um miðjan áttunda
Athyglisveröur fyrirlestur í Háskóla íslands:
Samkynhneigð íindverskum bók-
Asíusetur fslands býður til fyr-
irlestrar Hoshang Merchant bók-
menntafræðings, Samkynhneigð á
Indlandi og birtingarmyndir hennar
í indverskum bókmenntum, í Aðal-
byggingu Háskóla íslands á mánu-
daginn. f erindi sínu gerir Merchant
grein fyrir aðstæðum og sjálfsmynd
samkynhneigðra á Indlandi sam-
tímans og tekur í því tilliti dæmi úr
verkum þekktra indverskra rithöf-
unda sem skrifa á ýmsum indversk-
um tungumálum. Þar með veit-
ir hann óvenjulega innsýn inn í líf
samkynhneigðra karlmanna í ind-
verskum bæjum og þorpum.
Merchant hlaut doktorsgráðu í
bókmenntum frá Purdue háskóla
1981 en í doktorsritgerð sinni, sem
síðar kom út undir heitinu In-
descretions, fjallaði hann um verk
Anais Nin. Hann hefur komið víða
við og búið og kennt í Bandaríkjun-
um, Þýskalandi, íran og ísrael, auk
heimalands síns, en þar er hann nú
prófessor í enskum bókmenntum
áratuginn og hefur búið hér síðan.
Kristín bjó með móður sinni á Ak-
ureyri frá tíu til sextán ára aldurs
en hefur annars búið alla sína ævi í
Suður-Kaliforníu.
Hin stóra Ameríka var sömu-
leiðis heimkynni Péturs allt þar til
hann lést í janúar í fyrra, tæplega
sjötíu og þriggja ára að aldri. Hann
heimsótti þó fósturjörðina endr-
um og sinnum. Pétur starfaði sem
fasteignasölumaður í Kaliforníu
mestalla ævina og kom ekkert ná-
lægt kvikmyndagerð eftir ævintýr-
ið mikla árið 1959. Hann skrifaði á
hinn bóginn handrit að mynd um
Leif Eiríksson. Einhver gerði tilboð
í það að sögn Kristínar, en af ein-
hverjum ástæðum sem hún þekkir
ekki tók faðir hennar því ekki. Mynd
byggð á handritinu hefur því aldrei
verið gerð en það er geymt einhvers
staðar í kassa hjá bróður Kristín-
ar eða stjúpmömmu, að því er hún
best veit.
Hafnaði ötlum viðtölum
Alice og Kristín segjast aldrei
hafa heyrt Pétur tala um einhverja
eftirsjá vegna þess að hafa hafnað
kvikmyndasamningnum á sínum
tíma. „Hann hefði líklega ekki við-
urkennt það heldur," segir Alice og
hlær. Kristín tekur undir. „Og lengi
vel vildi hann ekkert tala um þetta.
Margir á fslandi sóttust eftir viðtali
við hann en pabbi hafnaði því allt-
af," segir Kristín en bætir við að
hann hafi loks tjáð sig stuttlega um
„kvikmyndaferilinn" við Morgun-
blaðið fyrir nokkrum árum þeg-
ar það fjallaði um íslendinga í er-
lendum kvikmyndum.
Eins og kom fram í upphafi
verður endurgerð Journey to the
Center of the Earth í þrívíddar-
útgáfu frumsýnd síðar í sumar
þar sem Brendan Fraser og An-
íta Briem eru á meðal aðalleikara.
Mæðgurnar segjast heldur betur
ætla að sjá þá mynd. „Það verður
spennandi að sjá hana," segir AI-
ice. „En örugglega „weird" að sjá
hana í þrívídd."
kristjanh@dv.is
BOKMENNTIR
við Hyderabad-háskóla. Hann er
einnig skáld og gagnrýnandi, hefur
gefið út átta ljóðabækur og ritstýrði
fyrsta safnriti Indlands um bók-
menntir samkynfmeigðra, Yaraana:
Gay Writing fr om India.
Fyrirlesturinn fer fram í stofu 225
í Aðalbyggingu HÍ og hefst kl. 12.
Samkynhneigð Merchant gerir grein
fyrir aðstaeðum og sjálfsmynd
samkynhneigðra á Indlandi samtimans.
Gróska í
Gerðubergi
Það er mikið um að vera
í Gerðubergi um helgina. Á
föstudaginn verður opnuð
handavinnu- og listmunasýn-
ing þar sem munir sem þátt-
takendur í félagsstarflnu hafa
unnið síðastliðin tvö ár. Á sýn-
ingunni er hægt að skoða allt
frá tréútskurði til postulínsmál-
unar. Á sunnudaginn heldur
Gerðubergskórinn tónleika í
Fella- og Hólakirkju. Dagskráin
verður afar fjölbreytt og er það
Unnur Eyfells sem sér um und-
irleik: Kórstjórnandinn mun
koma til með að syngja einsöng
við undirspil Áma ísleifssonar.
Aðgangur er ókeypis.
Smiðja fyrir
börn og full-
orðna
Leirlistasmiðja fyrir börn
og fullorðna fer fram í Ás-
mundarsafni á sunnudaginn
kl. 13 til 16. Hugmyndin með
listsmiðjunni er að fá börn og
fullorðna til að vinna saman.
Byijað verður á stuttri yfirferð
um sýninguna en að því loknu
er sest niður í vinnustöfu með
leir og viðeigandi verkfæri til að
móta leirinn undir áhrifum frá
Ásmundi Sveinssyni. Umsjón
með listsmiðjunni hefur Sigríð-
ur Melrós Ólafsdóttir myndlist-
armaður.
Styrkja sýn-
inguViggos
Ljósmyndasafn Reykja-
víkur og Landsbankinn hafa
undirritað samstarfs- og bak-
hjarlasamning í Ljósmynda-
safni Reykjavíkur í tilefrii þess
að bankinn verður aðalbak-
hjarl sýningarinnar Skovbo
á verkum Viggos Mortensen.
Um leið var tilkynnt að Viggo
sé væntanlegur til landsins og
muni verða viðstaddur opnun
sýningarinnar laugardaginn
31. maí. Margir tengja eflaust
nafn þessa fjölhæfa listamanns
fremur við leiklist en ljósmynd-
un en hann hefur notið miídllar
velgengni sem leikari og hlaut
nýverið tilnefningu til óskars-
verðlauna. Frægastur er hann
fyrir hlutverk sitt í myndunum
um Hringadróttinssögu.