Bændablaðið - 17.07.2014, Blaðsíða 37

37Bændablaðið | Fimmtudagur 17. júlí 2014
og síðasta ár skar sig ekki úr hvað
það snertir, en margfeldismeðaltalið
endaði í 131 þúsundum/ml. Finnland
er þó afar skammt undan með 132
þúsund frumur/ml en slökust eru
mjólkurgæðin í Danmörku, þar sem
meðaltalið var 212 þúsund/ml árið
2013, sem þó var allt góð bæting frá
árinu 2012 er það var 221 þúsund/ml.
Mikil frjósemi hér á landi
Við þennan fróðlega samanburð á
milli landanna kemur einnig fram að
íslenskar kýr eru frjósamar og halda
vel enda líða að jafnaði ekki nema 87
dagar frá burði þar til kýr festa fang á
meðan finnsku kýrnar taka 150 daga
í þetta ferli. Þetta skýrist ekki af því
að kýr hér beiði fyrr en tiltölulega
lítill munur er á því hvenær fyrsta
sæðing fer fram. Vegna hinnar góðu
frjósemi hér á landi er meðaltal bils
á milli burða einnig lægst hér á
landi en árið 2013 liðu 371 dagar að
jafnaði á milli burða, sem er stytting
um 2 daga frá árinu 2012. Hins vegar
bera íslenskar kvígur elstar eða 889
daga gamlar en þær dönsku bera
yngstar eða 777 daga gamlar.
Dauðfæddir kálfar enn vandamál
Þá kom fram að sem fyrr eru flestir
dauðfæddir kálfar hér á landi eða
12,0% sem er um helmingi hærra en
í Danmörku sem er með næstflesta
dauðfædda kálfa (6,3%). Lægst
er þetta hlutfall í Noregi þar sem
3,7% kálfa eru skráðir dauðfæddir
en bæði í Svíþjóð og Finnlandi var
þetta hlutfall 5,8% á síðasta ári. Sé
hins vegar horft til lífslíkna kálfa,
þ.e. hve hátt hlutfall lifandi fæddra
kálfa drepst innan við 180 daga
frá fæðingu, þá er hlutfallið hæst í
Danmörku þar sem 9,1% kálfanna
drepst á þessu tímabili. Ísland er
þarna með 6,2% en Finnland með
5,3% og Noregur 3,9%. Í Svíþjóð er
þetta lægst, þ.e. 2,7%, en setja þarf
fyrirvara við þá tölu þar sem hún
byggir á skráningu frá fæðingu til
90 daga aldurs. Næstu 90 daga gerist
alltaf eitthvað, þó svo að efast megi
um að talan hækki stórkostlega.
Hvar eru heilsufarsgögnin?
Í svona norrænum samanburði
verður afar áberandi hve langt við
erum á eftir í nýtingu upplýsinga
um sjúkdóma og aðrar sambærilegar
heilsufarsupplýsingar frá kúabúum.
Allauðvelt er að bera saman
margs konar upplýsingar úr
skýrsluhaldskerfunum, þar sem
bændurnir hafa sjálfir skráð inn
upplýsingarnar en þegar kemur
að heilsufarsupplýsingum þá
erum við bara langt á eftir. Þessar
upplýsingar, t.d. um tíðni súrdoða,
doða, júgurbólgu eða legbólgu,
geldstöðumeðhöndlun, lyfjanotkun
og virkni m.m., eru notaðar, á
öllum hinum Norðurlöndunum,
bæði af bændum, dýralæknum og
ráðunautum við skipulag bústjórnar,
auk þess sem upplýsingarnar eru
gagnlegar við samanburð á milli búa
og landa. Einhverra hluta vegna eru
þessar upplýsingar ekki aðgengilegar
hér á landi, jafnvel þó svo að kúabúin
séu nú orðið tiltölulega fá og kýrnar
klárlega ekki margar svo verkefnið
ætti að vera yfirstíganlegt. Leiki
vafi á uppbyggingu slíkra kerfa
og mögnuðum nýtingarmöguleika
þeirra, þá eru til afar góð
úrvinnslukerfi nú þegar á hinum
Norðurlöndunum, svo algjörlega
er óþarft að finna hér upp enn eitt
íslenska hjólið.
Snorri Sigurðsson
sns@vfl.dk
Nautgriparæktarsviði
Þekkingarsetri landbúnaðarins
í Danmörku
0
25
50
75
100
125
150
175
200
225
250
275
300
325
350
375
Í þ
ús
un
du
m
/
m
l
Danmörk
Ísland
Svíþjóð
Finnland
Noregur