Sagnir - 01.06.1999, Side 73

72
Stjrnmlastefna Slobodan Milosevic
Sagnir 1999
þess frelsis er lofað var fengum við helvíti kommúnismans!
Við verðum að reisa fullveldi hinnar króatísku þjóðar og gera
draum hennar um frelsi og sjálfstæði að raunveruleika.”23 En
mestu hjálpina fékk Tudjman frá
Milosevic. Hin árásargjarna stjórn-
málastefna Milosevic var besti áróð-
urinn. Hún ögraði þjóðarstolti Króata
og það nýtti Tudjman sér á áhrifarík-
an hátt.24
Vorið 1990 vann Króatíski lýð-
ræðisflokkurinn yfirburðasigur í
kosningunum í Króatíu og fékk hreinan meirihluta í öllum
þremur deildum þingsins. Tudjman var síðan valinn forseti
landsins af þinginu.25
Með tilliti til þeirra hörmulegu atburða sem áttu sér stað í
samskiptum þjóðernishópa Júgóslavíu í seinni heimsstyrj-
öldinni voru aðgerðir Tudjman umdeildar. Í seinni heims-
styrjöldinni var ekki einungis háð þjóðfrelsisstríð undir for-
ystu Kommúnistaflokks Júgóslavíu því að í raun var í land-
inu háð grimmileg borgarastyrjöld. Talið er að um 1,7 millj-
ón manna hafi fallið í Júgóslavíu í seinni heimsstyrjöldinni,
þar af meira en helmingur fyrir hendi samlanda sinna.26
Tudjman bauð þeim Króötum sem farið höfðu úr landi á
kommúnistatímanum, á flokksþing Króatíska lýðræðis-
flokksins. En fjármagn þeirra gegndi lykilhlutverki í sigri
flokksins. Staðreyndin var sú að meðal króatísku flóttamann-
anna voru meðlimir Ustacha-hreyfingarinnar sem höfðu náð
að flýja í lok stríðsins.27 Ustacha-hreyfingin var fasistahreyf-
ing sem ríkti í Króatíu í skjóli Þjóðverja í seinni heimsstyrj-
öldinni af miklu vægðarleysi gegn öllum þeim er ekki voru
Króatar. Markmið hennar var að gera Króatíu að hreinu
króatísku þjóðríki og iðkaðar voru þjóðernishreinsanir á
Serbum, Gyðingum og Sígaunum. Að bjóða yfirlýsta stríðs-
glæpamenn velkomna til Króatíu var því mjög umdeilt, sér-
staklega á óvissutímum þar sem þjóðremba réði ríkjum. En
Tudjman virtist ekki vera í mun að jafna ágreininginn milli
þjóðanna.
Fyrstu átök brutust út í Krajina-héraðinu í suður-
hluta Króatíu milli Serba og króatísku lögreglunn-
ar í ágúst árið 1990. En þar bjó stærstur hluti þeirra
12,2%28 Serba er í Króatíu bjuggu. Krajina-Serbar
nutu pólitísks stuðnings frá Belgrad. Það magn
vopna er uppreisnarmennirnir höfðu undir höndum
áður en uppreisnin braust út gaf til kynna að
júgóslavneska innanríkisráðuneytið hefði lokað
augunum fyrir vopnasmygli til Krajinu.29 Sú krafa
Milosevic að allir Serbar skyldu hafa rétt á að lifa
saman í einu ríki átti þátt í að átök brutust út í
Krajina, enda sáu Krajina-Serbar, eins og Serbar í
Bosníu-Hersegóvínu, Milosevic nú sem verndara
sinn.30 „Serbía þarf ekki að gera sér tálsýnir um að
hægt sé að forðast stríð. Þá gildir það að verja
Serba, alveg sama hvar þeir búa,“ sagði Milosevic
í sjónvarpsávarpi.31 Þetta var greinileg stuðningsyf-
irlýsing við hina vopnuðu uppreisn Serba í Króatíu.
Áróðursvél Milosevic
Til að vinna hug og hjörtu þjóðar sinnar til fylgis við
sig þurfti Milosevic að hafa fullt vald yfir fjölmiðlum. Yfir-
gnæfandi meirihluti serbneskra borgara hafði hreinlega ekki
möguleika á að nálgast aðrar upplýsingar en þær sem hinn op-
inberi áróður fjölmiðlanna bauð upp
á.32
Inntak áróðurs Milosevic var að
um samsæri hinna valdamiklu gegn
Serbíu væri að ræða. Þessi fullyrðing
var stöðugt endurtekin með ótrúlegri
þolinmæði í mikilvægustu sjón-
varpssendingum Serbíu. Jafnvel með
vinsælustu sjónvarpsþáttum birtust áróðurstextar á jaðri sjón-
varpskjárins.33 Í byrjun árs 1991 ríkti neyðarástand í efnahags-
málum Serbíu og ekki var hægt að borga starfsfólki laun,
verkföll voru boðuð og útlit var fyrir almenna óánægju innan
Milosevic hefur alltaf reitt sig á stuðning hersins
Inntak áróðurs Milosevic var að
um samsæri hinna valdamiklu
gegn Serbíu væri að ræða. Þessi
fullyrðing var stöðugt endurtekin
með ótrúlegri þolinmæði ...