Morgunblaðið - 30.07.2015, Blaðsíða 100

100 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JÚLÍ 2015
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Yasuji Sugai tekur brosmildur
nokkur dansspor þegar hann kemur
að borðinu til mín í veiðihúsinu
Fossgerði við Selá, spor þar sem
hendurnar snúast lipurlega upp fyr-
ir höfuð.
„Veistu hvaða dans þetta er?“
spyr hann. „Nei? Þetta er laxadans-
inn.“ Sugai hlær og tekur upp af
borðinu stóra harðspjaldaöskju og
dregur út úr henni nýja bók sína í
stóru broti, glæsilega prentað 208
síðna verk. Á síðum bókarinnar
stökkva laxar; vinda sér til, snúast
silfurgljáandi í loftinu og falla niður
með buslugangi, oft með flugu í
kjaftvikinu. Sumir eru myndaðir
undir yfirborðinu, aðrir eru í nær-
mynd, en það er mikið um stökk. Og
inn á milli eru ljósmyndir af tignar-
legu landslagi við eftirlætis-
laxveiðiár ljósmyndarans, á Kóla-
skaga í Rússlandi og í Noregi en
flestar eru frá Vopnafirði, teknar við
Selá og Hofsá. Þar ræður líka ríkj-
um við árnar Orri Vigfússon, for-
maður NASF, Verndarsjóðs villtra
laxastofna í Norður-Atlantshafi, og
hann er ritstjóri bókarinnar, skrifar
hluta textans sjálfur, eins og Sugai,
en meðal annarra höfunda eru Gísli
Sigurðsson, Gylfi Pálsson og Þór
Sigfússon. Formálann skrifar hinn
kunni hagfræðingur Paul A. Volker.
Sugai segir söluandvirði bókar-
innar renna óskipt til styrktar
NASF: „Til að vernda villta laxinn
og heilbrigða náttúru, sem er mjög
mikilvægt,“ segir þessi ástríðufulli
laxveiðimaður og ljósmyndari. „Nú
njótum við öflugra laxagangna og
sterkra stofna hér í ánum og ég vil
eiga minn þátt í að svo verði áfram,
að þær kynslóðir sem taka við af
okkur geti einnig notið laxins. Þess
vegna kýs ég að styrkja NASF og
starfsemi Orra.“
Sugai byrjaði að ljósmynda veiði-
skap árið 1975 þegar hann hóf út-
gáfu nokkurra útivistartímarita í
Japan og náðu þau fljótt vinsældum.
Það var á sama tíma sem hann tók
að veiða á flugu. Sugai gaf árum
saman einnig út þrjú sérhæfð stang-
veiðitímarit. Nú rekur sonur hans
útgáfufyrirtækið og Sugai einbeitir
sér að ljósmyndun.
Vatnið svo tært hér
Þannig að stangveiði er vinsæl í
Japan?
„Já, auðvitað!“ er svarið. „Mikið
er veitt af silungi í Japan og núorðið
er nær öllum fiski sleppt aftur.“ Þá
fari veiðimenn talsvert til annarra
landa að veiða, ekki síst silung á
Nýja-Sjálandi.
Hvers vegna fór Sugai að mynda
stökkvandi laxa sérstaklega?
„Því er ekki auðvelt að svara,“
segir hann. „Það gerðist bara …“
Bókin er eins og myndljóð, segi
ég. Þetta sé svo sannarlega dans
sem laxinn sýni.
„Það er satt,“ segir hann og flettir
milli mynda. „Laxinn er einstaklega
falleg skepna og mig langaði að
hylla hann með þessari bók, og dans
hans er einstaklega þokkafullur.
Ég hef safnað þessum myndum í
mörg undanfarin ár. Það var ástríða
mín og draumur að koma þeim frá
mér á svona vandaðan hátt.“
Hann segir ástríðu sína fyrir veiði
og ljósmyndum fara vel saman.
Margar myndanna eru teknar í
og við Selá, þar sem við ræðum
saman. Hvað er það sem hann kann
svona vel að meta við þessa gjöfulu
á?
„Vatnið er svo tært hér! Það er
frábært að mynda fiskana í ánni. Ég
hef tekið ótalmargar ljósmyndir hér
á bökkunum og ég þarf marga laxa
til að ná myndum – sem betur fer er
mikið af þeim í ánni,“ segir hann og
hlær. „Ég hef komið hingað á hverju
einasta sumri frá árinu 1993. Þá
kynntist ég Orra og við erum orðnir
gamlir og afar góðir vinir.
Orri stakk upp á því að ég veiddi
líka í Hofsá og hún er einnig spenn-
andi. Þegar ég var í haustferð hér í
september í fyrra var ísrek á Selá
og erfitt að veiða en leiðsögumað-
urinn vissi að stöng var laus í Hofsá
og við fórum þangað yfir og þar er
einstaklega fallegt á haustin; haust-
litirnir voru að leggjast yfir landið
og þá náði ég þessum myndum hér,“
segir hann og bendir.
„Sumir segja að ljósmyndirnar í
bókinni séu eins og teikningar, aðrir
tala um ljóðræna eiginleika þeirra,
og vissulega er þetta ekki bara
veiðibók heldur líka listaverkabók.“
Sugai segir Orra hafa aðstoðað
sig á allan mögulegan hátt við
vinnslu bókarinnar og við textavinn-
una. „Ég hefði ekki getað gert þessa
bók án hans.“
Gaman að eltast við stóra
Sugai hefur ekki bara veitt á Ís-
landi frá 1993 heldur einnig á hinum
rússneska Kola-skaga árlega síðan
þá.
„Það er mjög notalegt að veiða á
Íslandi. Hægt er að aka milli veiði-
staða, aðgengið er auðvelt, en nátt-
úran og umhverfið á Kola-skaga er
afar villt. Engir vegir og flogið er
milli veiðistaða á þyrlum. Sem betur
fer þurfum við ekki þyrlur hér.
En það er mikið af laxi á Kola-
skaga og stórum laxi inn á milli.“ Í
bókinni má sjá ljósmynd af Sugai
með einn slíkan í fanginu, sá vó hátt
í fimmtíu pund.
„Mér finnst spennandi að eltast
við stóra laxa og því veiði ég alltaf í
Kharlovka-ánni. Ég veiði líka í
Ponoi þar sem laxinn er ekki eins
stór en þar er mikið af honum. Á
einni viku getur sami veiðimaðurinn
veitt yfir hundrað laxa. Um daginn
veiddi 13 manna holl sem ég var í yf-
ir þúsund, laxa sem voru á bilinu
fimm til sautján pund. Ég er ekki að
telja en ég kann vel að meta að ná í
þá stóru. Og stór hluti af ánægjunni
við að veiða, bæði hér og þar, er að
spjalla við aðra veiðimenn og
leiðsögumennina, og njóta samveru
með góðu og áhugaverðu fólki.“
Sugai segir veiðimenn um allar
jarðir hafa áhuga á laxadansinum,
það hafi hann fundið vel á liðnum ár-
um, og þeir njóti þess greinilega líka
að skoða bókina og lesa. „Laxinn er
tákn fyrir glæsta og heilbrigða nátt-
úru,“ segir hann.
Sugai bendir áhugasömum veiði-
mönnum og unnendum náttúru-
ljósmyndunar á að lesa má um bók-
ina og panta hana á vef hans. „Hún
er ekki ódýr,“ segir hann brosandi,
„kostar 250 dollara með sending-
argjaldinu. Hún er líka gefin út í
takmörkuðu upplagi og öll vinnsla
og prentun er eins og best verður á
kosið. Bókin er prentuð í Japan,
prentunin er dýr þar en þú sérð
ekki betur prentaðar litmyndir,“
segir hann stoltur. Og tekur lax-
adansinn hlæjandi.
Myndar dansandi laxa á Íslandi
 Japanski ljósmyndarinn Yasuji Sugai gefur út glæsilegt bókverk um laxadansinn  Orri Vigfús-
son ritstýrir verkinu og nokkrir textahöfunda eru íslenskir  „Laxinn er einstaklega falleg skepna
og mig langaði að hylla hann með þessari bók,“ segir Sugai, sem hefur veitt á Íslandi frá 1993
Morgunblaðið/Einar Falur
Laxaljósmyndarinn Yasuji Sugai með bók sína, Salmon Dance, við veiði-
húsið í Selá í Vopnafirði þar sem margar ljósmyndanna voru teknar.
Dansarar Opnur úr bókinni Salmon Dance, með litríkum ljósmyndum Yasuji Sugai frá Vopnafirði. Hann myndaði einnig í Rússlandi og Noregi. Myndum hans hefur verið líkt við teikningar.
Augnablikið Sugai hefur sett í lax á Brúarbreiðu í Selá, leiðsögumaðurinn
Valdimar Friðgeirsson er kominn með stöngina í hendur og ljósmyndarinn
myndavélina; beðið er eftir dansi laxins.
Heimasíða Salmon Dance:
http://ufo-artistic.co.jp/