Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1968, Qupperneq 127

MÚLAÞING
125
SKRÚDURINN
eftir Jón IJlfarsson frá Vattarnesi
Sagnir segja að landnámsmaður okkar Páskrúðsfirðinga
hafi skírt Skrúðinn þegar hann kom af hafi og fór inn með
eyjunni, en þegar inn á fjörðinn kom var allt fáskrúðugra.
Ef Vémundur sá er nam Fáskrúðsfjörð hefur búið á Kirkju-
bóli, eins og mér finnst trúlegast, þá hefur hann svo sannar-
lega kunnað að gefa nöfn. Fyrir kristni mun bær höfðingjans
hafa heitið Hof, enda er Hoffell upp af Kirkjubóli. Bæjarnafn-
ið hefur þá breytzt með kristnitöku. Frá Kirkjubóli eru nöfnin
Hádegistindur, Digritindur og Kambfeil réttnefni. Við þökk-
um Vémundi fyrir nafnið á Skrúðnum.
Frá því að land byggðist og fram til 1930 var það fyrst
og fremst ínatarlöngun manna sem gaf Skrúðnum gildi. Þar
var hægt að fá mikið af eggjum og fugli, og fé varð óvenju
vænt til frálags ef það gekk þar yfir sumarið. Þá var líka vel
þegið að láta nokkrar kindur ganga þar sjálfala yfir veturinn.
Séra Ölafur Indriðason prestur á Kolfreyjustað 1833—1861
hefur gert okkur þann greiða að taka Skrúðinn með í sókn-
arlýsingu sinni, og skulum við byrja á að skoða hvað hann
segir:
hann Blundsgjárvogur, inn úr honum er Blundsgjá og Blunds-
gjárskúti, sem er í 30 metra hæð yfir sjó. Hellisvík gengur
inn í suðausturströndina nokkru sunnar, upp af henni er
Skrúðshellir. Norðan við víkina heitir Dyngja og bjargið þar
fyrir ofan Þórðarbjarg. Þar sem Skrúður gengur lengst suð-
austur heitir Halasig. Þá má sjá Löngunöf að sunnan og
Straumsnöf að suðvestan, þar norður af Mávarákir í bjarginu.
En þessi síðustu örnefni og nokkur fleiri eru tilgreind í texta
annarra mynda, sem hér birtast af Skrúðnum.
— Ljósm.: Landmælingar ríkisins.