Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1968, Blaðsíða 190

188
MÚLAÞlNG
vel rökstyðja það og staðfesta frekar, en verður ekki gert
hér. Skólinn hefir langtímum saman haft ágæta kennara í þess-
um greinum, og má til dæmis nefna skólastjórana Ásmund,
Jakob og Þórarin. Heldur hefir þó hefðarsess þessara greina
lækkað sl. 10—15 ár, vegna þess að samræmingarkröfur í
námi við aðra skóla og skólakerfið í heiid hafa aukizt á sama
tíma. Ekki skal þó um það sakazt; það var óhjákvæmilegt,
eins og málum háttaði, og háttar enn að beina skólanum inn
á shka samræmingarbraut.. Þó verður að segja að fáum grein-
um mun jafnrýr kostur búinn og þjóðarsögunni nú, á ung-
linga- og gagnfræðastigi.
Úr þessu mætti bæta á Eiðum með tilkomu þessa sjóðs,
hefja þjóðlegar menntir aftur til öndvegis, þótt með nokkuð
öðrum hætti yrði en áður. Tekjum sjóðsins mætti verja til að
kaupa bækur um ísienzka sögu og heimildarit (töluvert er til
í bókasafni skólans) prentuð og handskrifuð (ljósrit og film-
ur). Koma upp sögustofu við skólann, þar sem nemendur gætu
kynnzt fortíð og sögu og áhugamenn unnið að verkefnum tíma
og tíma. Slík sögustofa yrði verðugt minningartákn um séra
Einar prófast Jónsson, höfund austfirzka ættaritsins, og sér
í lagi yrði hún viðeigandi endurgjald til Benedikts Gíslasonar
frá Hofteigi fyrir rausn hans og velvildarhug til Eiðaskóla og
alls Austurlands, tryggð hans og heitan hug í þess garð, lif-
andi áhuga á sögu þess og málefnum öllum og hag, og ekki
sízt gæti slík stofnun við Eiðaskóla orðið langæ minning um
trú hans á Austfirðingum og Austurlandi, sem aldrei bregzt
hvernig sem viðrar. Austfirðingar mættu vel muna honum það
með þessum hætti hvernig hann hefir reist orðstír þeirra með
snjöllum penna og verið stolt þeirra í menntum.
I öðru lagi mætti af Ætta-gjöfinni til Eiðaskóla komast á
stofn þar og í tengslum við sögusafnið er rætt var um, eins
konar ættarskráningarstofnun fyrir Austuriand. Eins og kem-
ur fram í formála, einkum formála Einars Bjarnasonar, mun
sitthvað vanta í þær og leiðréttinga þörf. Og þá er þess að
gæta að tíminn líður og nýjar kynslóðir taka við. Eg hygg að
getið sé flestra manna sem fæddir eru fyrir aldamót, en ann-
ars er nokkuð mismunandi hve langt fram er rakið, og að
sjálfsögðu ná niðjatöl hvergi lengra en til dánarárs höfundar
1931, nema ef útgefendur hafa getið yngri manna neðanmáls.
Hér þarf einhvern tíma að prjóna við; er það að sjálfsögðu
auðvelt og bráðliggur ekki á. Ræði eg það ekki meir og læt
lokið þessu skrafi. Á. H.