Jökull


Jökull - 01.12.1966, Blaðsíða 17

Jökull - 01.12.1966, Blaðsíða 17
HOO m Fig. 4. Funnel and sheet of volcanic material expected to be formed in an eruption that works its way up through a 400 m thick ice cover. For comparison the table-mountain Skriða (broken contour). 4. mynd. Trektarjylling og lag, sem vcenst er að myndist í gosi, sem brotizt hefur upp í gegnum 400 m þykkan jökul. Til samanburðar er stapafjallið Skriða (strikalína). Finally, the difference between a sub-glacial and a sub-marine eruption is now clear. In the latter there is no solid ceiling that gives strong counter-pressure and eventually stops the verti- cal ílow of lava. At the present time there are two active sub- glacial volcanoes in Iceland, Katla and Gríms- vötn. The conditions are insofar very special as the volcanic fissures are situated at the foot of a vertical wall of rock, and a more or less open fracture in the ice, a kind of bergschrund, must be contemplated. The ice is, furthermore, not comparable in thickness with a Pleistocene ice-cap. In the surroundings of Katla the ice is much fractured because of rapid flow over steep and uneven ground. Tliese favourable conditions enable the eruption, in form of the outrush of very fine fragments, to penetrate the ice. But even these circumstances have not led to anything remotefy related to a table-moun- tain. Even in these volcanoes there are possibilities that the ice has in a nurnber o£ cases „suffocat- ed“ an eruption in the initial stage. On the basis of an empirical rule that lias been valid for centuries an eruption of Katla has been due since about 1953. In 1955 tliere was some disturbance of the ice in this area and a big water rush (jökulhlaup) came from Katla, but there was no visible eruption. It seems possible that there was really the very beginning of an eruption that was then stopped by the ice. In this case the next Katla eruption would be due, according to the rule, after some 60 years from 1955. Quite similar things have happened in the case of Grímsvötn. For a long time an erup- tion, accompanied by a great rush of water, happed every 10 years. But since 1934 only the waterrushes have come regularly while tliere has been no visible eruption. It is of course pos- sible that these floods are only due to attain- ment of a certain level of the lake Grímsvötn, as this rises regularly between the floods. But Thorarinsson (1966), in a recent review of the data, considers this explanation unsatisfactory. The possibility should then be kept in mind that eruptions each time start the floods, but are immediately suppressed. APPENDIX. a. Lifting of a long beam, cf. Fig. 3. We consider the right half of the beam. The left end is uplifted by u1(, is subjected to the vertical force K and the moment M„. At a distance x from the left end the uplift is u and the moment M = — M0 + K • x — px2/2, p being the uniform load. If E is Young’s mo- dulus and I the moment of inertia of the sec- tion of the beam, we have E ■ I • d2u/dx2 = — M0 + Kx — px2/2. Integration gives E • I•du/dx = — Mux + K • x2/2 — px3/6, as du/dx = 0 for x = 0. From du/dx = 0 for x = L we get — M0 + KL/2 — pL2/6 = 0. Further we take for x = L: M = 0 = — M0 + K • L — p • L2/2, and from these last equations we find K = 2pL/3 and M0 = pL2/6. JÖKULL 171
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.