Jökull - 01.12.1966, Blaðsíða 56

Heklugosunum 1693 og 1766 og Kötlugosinu
1721. Undir 1693 laginu eru aðeins 10 til 12
hvörf og hefur því vesturhluti vatnsins eklti.
rnyndazt fyrr en á síðari hluta 17. aldar, en það
þýðir að jökullinn hefur ekki fyrr en þá náð
þeirri útbreiðslu, sem hann hafði 1939, er Far-
ið hljóp i núverandi farveg.
Auslan undir Fagradalsfjalli, á svceðinu milli
núverandi farvegs Farsins og þess farvegs, sem
áin rann í 1929—1939, er að finna fínsandbor-
inn moldarjarðveg undir jökulurð (snið 1 á 2.
rnynd, mrelt skammt fyrir vestan brúna á Far-
inu) og þar í sjást öskulög allt frá Ijósa Heklu
laginu Hr,, sem er um 6600 ára gamalt, upp
i vikurlagið frá Heklugosinu rnikla 1693. Hef-
ur jökullinn ekki. farið yfir þelta svœði fyrr
en í fyrsta lagi um 1730. Sinni mestu útbreiðslu
síðustu 1000 árin hefur hann ekki náð fyrr en
um miðja 18. öld eða jafnvel ekki fyrr en um
rniðja 19. öld. Snið 2 á 2. mynd er mcelt í
moldarbarði rétt fyrir framan yztu jökulurðina,
sbr. 1. rnynd.
REFEREN CES:
Green, R. 1952. Sedimentary sequence in the
Hagavatn basin. Jökull, 2: 10—16.
Magnússon, Á. and Vídalín, P. 1918—21. Jarda-
bók, 2. bindi. Köbenhavn.
Thorarinsson, S. 1939. The ice dammed lakes
of Iceland with particular reference to
their values as indicators of glacier oscilla-
tions. Geogr. Ann. Stockh. 21: 216—242.
— 1949. Some tephrochronological contribu-
tions to the volcanology and glaciology of
Iceland. Geogr. Ann. Stockh. 31: 239—256.
Wright, G. 1935. The Hagavatn Gorge. Geo-
gr. Journ. 86: 218-234.
Vatnajökulsleiðangur 1966
Vorið 1966 gerði Jöklarannsóknafélag íslands
enn út leiðangur til Grímsvatna, hinn 14. í
röðinni. Fararstjóri var Sigurður Þórarinsson.
Aðrir þátttakendur voru:
Magnús Eyjólfsson, bílstjóri,
Þórður Sigurðsson, —
Carl J. Eiríksson, siglingafræðingur,
Hörður Hafliðason, aðstoðarmaður,
Guðlaug Erlendsdóttir, matseld og umönnun,
Inga Árnadóttir — — —
Stefanía Pétursdóttir, — — —
Jöklabílar leiðangursins voru Kuggur og
Jökull II, báðir orðnir næsta hrumir og er það
félaginu hið mesta nauðsvnjamál að eignast ný
farartæki til jökulferða.
Samflot með mælingaleiðangrinum og raun-
ar forustu alla upp í Grímsvötn hafði Guð-
mundur Jónasson, er ætlaði með túrista til
Kverkfjalla í snjóbíl sínum gamalreyndum,
Gusa. Farþegar voru:
Anne og James K. Penfield,
Árni Kjartansson,
Haukur Hafliðason,
Hjálmar R. Bárðarson,
Hulda Filippusdóttir,
June Rose,
Ósvaldur Knudsen,
Pétur Símonarson.
Einnig slógust í för með okkur víslarnir Dep-
ill og Naggur og voru þar í ferðafélagar okkar
góðir frá tveimur undanförnum Grímsvatnaleið-
öngrum: Gunnar Hannesson, Hinrik Thorar-
ensen, Rafn F. Johnson og Sverrir Sigfússon
og með þeim í för Bernharð Pétursson, Garðar
Sigurgeirsson, Guðbjörg Hjálmarsdóttir, Gunn-
ar Gunnarsson, Pétur Þorleifsson og Rúnar
Einarsson.
Samanlagt voru það því 28, er lögðu á jökul-
inn að þessu sinni.
Ákveðið hafði verið að leggja af stað úr
bænum 28. maí, sem var laugardagurinn fvrir
hvítasunnu. Sakir mikilla snjóalaga á öræfum,
þótti þó ekki ráðlegt að leggja af stað án þess
210 JÖKULL