Jökull


Jökull - 01.12.1966, Blaðsíða 55

Jökull - 01.12.1966, Blaðsíða 55
Fig. 3. The tephra layers H3 and H4 in a loessial soil, covered by till. Photo taken near profile 1, cf. Figs. 1 and 2. Length of foot rule 1 m. Ljósu Heklulögin H3 og H4 i fokblöndnum moldarjarðvegi undir jökulurð Hagafellsjökuls eystri, skammt vestan brúarinnar á Fari. Photo S. Thorarinsson. 12 cm long and 4—5 cm thick lens of soil con- taining in its middle the tephra layer H 1693 which is rather coarse-grained in this area (dia- m. of grains T 0.6 crn). As the rate of thickening of the soil in the nearby soil patch (profile 2 on Fig. 2) between 1693 and 1766 did not exceed 0.7 mm/year and the thickness of the soil covering H 1693 when overrun by the ice was at least 2—3 cm we have liere a proof that Hagafellsjökull evstri did not advance over this area before 1730 or so. And as it is likely that some soil was removed, it is possible that the glacier advanc- ed over the area considerably later. It may tlius be regarded as definitely proved that the glacier Hagafellsjökull eystri reached its max. postglacial extension after 1730. Its maximum extension it may have reached either during the 1750/60 “Hochstand” or during the “Hoch- stand” about the middle of the 19th century. In the Land Register (Jardabók) of Árnes- sýsla, written by Á. Magnússon and P. Vídalín, there is a passage where it is said that the river Tungufljót has destroyed some pastures of the Vatnsleysa farm (op. cit. p. 302). It seems likely that this was because of floods in the river caused by jökulhlaup from Hagavatn. This would mean that in 1708 the glacier was either in its 1929- or 1939-position and that is in very good agreement with the tephrochrono- logical results obtained by Green and the pre- sent writer. Summing up the tephrochronological results and considering the most likely cause of the floods in Tungufljót mentioned in the Lancl Register of 1708 we reach the following con- clusions regarding the oscillations of Hagafells- jökull eystri: Between 850 and 900 A.D.: Glacier smaller than or maximally as large as in 1929. About 1670: The glacier reaches its 1939 position. 1708: Extension of the glacier either the same as in 1929 or 1939. The glacier is stagnant or receding. It may be regarded as absolutely certain tliat the glacier did not reach the area E of Fagra- dalsfjall before 1730 or so and its maximum extension in postglacial times was not reached until later, either about the middle of the 18th century or — and just as likely — not until the “Hochstands” of the 19th century. The profile measured in 1965 is a striking example of how small the erosional power of the advancing glacier has been, as maximally a few tens of cm of loessial soil have been re- moved in the place where the profile was mea- sured. ÁGRIP í botnsseti vesturhluta Hagavatns, eins og það var fyrir 1929, eru setlög með árshvörfum. í þessu seti er einnig að finna öskulög frá JÖKULL 209
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.