Jökull


Jökull - 01.12.1975, Blaðsíða 39

Jökull - 01.12.1975, Blaðsíða 39
Gebirgsrand hinausreichte. Die Beobachtung eines lángeren Abschnittes dieser Moránen er- gab, dafi die darauf vorkommenden Rhizo- carpon-Thalli einen Durchmesser von 7 cm nicht iiberschreiten. Auch auf álterem, auj3er- halb des Gletschervorfeldes der Talsohle ge- legenem Moránenschutt war es nicht möglich, gröBere Flechten dieser Art aufzufinden. Es ist daher anzunelimen, dafi in den ozeanisch-kiihl- gemáfiigten Kiistengebieten mit háufigem Frost- wechsel und nicht zu lange haltender Schnee- decke (vgl. die meteorologischen Daten von Vík) Frostverwitterung dem Erhalten álterer Substratfláchen eine Grenze setzt. Durch Frost- wirkung zertriimmerte Geschiebe und Gesteins- blöcke kann man im Gletschervorfeld immer wieder antreffen.5) Die Anwendbarkeit licheno- metrischer Datierung wird aber in vielen Fállen durch die Beschaffenheit der Moránen selbst eingeschránkt. Infolge der im allgemeinen ge- ringen Schuttfiihrung islándischer Gletscher mangelt es den Moránen háufig an geniigend grofien festen Substratfláchen fiir den Flechten- bewuchs. Verstárkte Solifluktionswirkung in 5) Im Bericht der Expedition der Universitat Durham (1953, p. 19) fiihrt R. Jarvis u. a. aus: “A noticable fea- ture of the Sólheimar district is the rapid rate of weather- ing. . . Frost-action is the most effective weathering agent. . . . Almost every boulder in the district is in the process of fragmentation.’’ den breiigen, geschiebearmen Moránen kommt hinzu. Geringe Geschiebeverlagerung ist jedoch Voraussetzung fiir das ungestörte Wachsen dieser Krustenflechten.6 * 8) Die Vorfelder lángerer, von Felsen begrenzter AusfluBgletscher bieten fiir lichenometrisches Datieren noch die gun- stigsten Voraussetzungen. Vor jenen Endmoránen des Sólheimajökull, die dem VorstoB um 1890 zuzuordnen sind, geht das Wachstum von Rhizocarpon (wie auf den Hrossatungur) iiber 7 cm Durchmesser nicht hinaus. Schon auf einem naheliegenden, flachen Moránenschuttriicken (mit viel Lecidea lapi- cida) ist dieses áuBerste WachstumsausmaB er- reicht. Ob daher die noch weiter entfernten, u. a. zwischen Fahrweg uncl linker Talflanke beobachtbaren Reste von Endmoránen eben- falls auf einen historischen GletschervorstoB zuriickgehen, ist iiberaus fraglich. Das bedeu- tende AusmaB dieses Gletscherstandes, dessen Front mindestens 350 m vor der des um 1890 vorstoBenden Gletschers lag, zeigt sich auch an den Ufermoránenresten, die aus dem End- moránenbogen hervorgehen und unmittelbar an der felsigen Talflanke ansteigen. 6) Einen sehr hohen Anteil an Feinmaterial besitzen bei- spielsweise Endmoránenwálle westlich des Kistufell (nord- westlicher Vatnajökull) und sind daher zur lichenometri- schen Datierung ungeeignet. JÖKULL 25, ÁR 37
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.