Jökull


Jökull - 01.12.1975, Blaðsíða 13

Jökull - 01.12.1975, Blaðsíða 13
those at Öræfajökull, Kverkfjöll, and Mýrdals- jökull. Jökulhlaups can be caused by subglacial vol- canic eruptions. Ice is melted by magmatic heat. If the meltwater drains away, a depres- sion is formed in the glacier surface. Subglacial waterways may become sealed and a water cupola would cap the volcanic vent. Volcanic materials are piled up within the water cupola, and a jökulhlaup results. However, volcanic eruptions which burst out within large water reservoirs do not neccessarily cause jökulhlaups. Eruptions within Grímsvötn will not cause un- expected jökulhlaups. Volcanic eruptions at Katla trigger the most catastrophic jökulhlaups. The high discharge of the jökulhlaups indicates that the burst ori- ginates at a water reservoir. A water cupola may be formed due to melting by magmatic heat some time before the eruption breaks out. In that case, geodetic surveys of the glacier surface might predict eruptions from Katla. Jökulhlaups may occur from all glaciers which are situated in the active volcanic zones, Fig. I. The postglacial volcanism has been most active in the eastern and the northern zone. The east- ern zone includes Mýrdalsjökull and the west- ern part of Vatnajökull. Jökulhlaups which are caused by volcanic eruptions may occur in the following rivers which drain from Vatnajökull: Skeidará, Súla, Djúpá, Hverfisfljót, Skaftá, Tungnaá, Kaldakvísl, Skjálfandafljót, and Jök- ulsá á Fjöllum. Langjökull and Hofsjökull are situated in the less active western zone. How- ever, one should not exclude the possibility of jökulhlaups in the rivers Thjórsá, Jökulfall, Blanda, Héradsvötn, and Nordlingafljót, Fig. 1. ACKNOWLEDGEMENTS The author is indebted to Sveinbjörn Björns- son for his review of the manuscript. Professors Sigurdur Thorarinsson, and Thorbjörn Sigur- geirsson, and Dr. Sigurdur Steinthórsson read a draft of the paper and made several helpful suggestions. The author is grateful to Sigurjón Rist for liaving the figures drawn at the Na- tional Energy Authority. REFEREN CES Bemmelen, R. W. van, and Rutten, M. G. 1955: Tablemountains of Northern Iceland. Leiden. Björnsson, H. 1974: Explanation of jökulhlaups from Grímsvötn, Vatnajökull, Iceland. Jök- ull, 24: 1-26. — A manuscript in preparation, to be sub- mitted to Jökull. Einarsson, T. 1972: Eðlisþættir jarðarinnar og jarðsaga Islands. Reykjavík. 267 pp. Jones, J. G. 1969: Intraglacial volcanoes in the Laugarvatn region, south-west Iceland. The Quarterly J. of the Geol. Soc. of London, 495: 197-211. Kjartansson, G. 1943: Jarðsaga. Árnesingasaga I. Reykjavík. 268 pp. — 1964:ísaldarlok og eldfjöll á Kili. Náttúru- fræðingurinn, 34: 9—38. — 1966: Stapakenningin og Surtsey. Náttúru- fræðingurinn, 36: 1—34. Liestöl, O. 1956: Glacier dammed lakes in Nor- way. Norsk Geogr. Tidsskr., 15: 122—149. Mathews, W. H. 1947: “Tuyas”. Flat-topped volcanoes in northern British Columbia. Am. J. Sci., 245: 560-570. Nye, J. F., and Frank, F. C. 1973: Hydrology of the intergranular veins in a temperate glacier. Symposium on the hydrology of glaciers. Cambridge, 7—13 Sept. 1969. IASH Publ. 95: 189-194. Nye, J. F.: A manuscript in preparation, to be submitted to J. Glaciol. Oswald, G. K. A., and Robin, G. de Q. 1973: Lakes beneath the Antartic Ice Sheet. Na- ture, 245: 251-254. Rist, S. 1967: Jökulhlaups from the ice cover of Mýrdalsjökull on June 25, 1955 and January 20, 1956. Jökull, 17: 243-248. Shreve, R. L. 1972: Movement of water in gla- ciers. J. Glaciol., 11: 205—214. Thorarinsson, S. 1950: Jökulhlaup og eldgos á jökulvatnasvæði Jökulsár á Fjöllum. Nátt- úrufræðingurinn, 20: 113—133. — 1975 a: Vötnin stríð. Saga Skeiðarárhlaupa og Grímsvatnagosa. Reykjavik. 254 pp. — 1975 b: Katla og annáll Kötlugosa. Árbók Ferðafélags íslands: 125—149. Tryggvason, E. 1960: Earthquakes, jökulhlaups and subglacial eruptions. Jökull, 10: 18—22. Weertman, J. 7972: General theory of water JÖKULL 25. ÁR 1 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.