Jökull - 01.12.1975, Blaðsíða 74

Hvað um framtíðarskipulag snjóflóðarannsókna?
Greinin í Jökli 1971 um snjóflóðin vakti
nokkra einstaklinga af svefni. En af opinberum
og hálfopinberum aöilum varð ekki annað séð
en ástandið héldist óbreytt, ef undan er skilinn
bæjarverkfræðingurinn á Siglufirði, sem kann-
aði og skráði snjóflóð, og var á höttunum eftir
þekkingu á þeim og kynnti sér snjóflóðavarnir.
Greinin varð þó til þess, að fram í dagsljósið
komu einstaklingar með laundrjúga þekkingu á
snjóflóðum og ágæta staðarþekkingu í heima-
byggð. Þeir nota Skriðuföll og snjóflóð Olafs
Jónssonar sem handbók í snjóflóðafræðum. Hér
á ég auðvitað við sjálfboðaliðana, sem hjálpað
hafa mér við að koma saman snjóflóðaannálnum
hér að framan.
Hinir voveiflegu atburðir á Neskaupstað, sem
gerðust á þriðja degi desember-snjóflóðahrin-
unnar 1974, vöktu allan landslýð af þyrnirósar-
svefni andvaraleysisins. Á fundi 6. febrúar 1975
samþykkti framkvæmdanefnd Rannsóknaráðs
ríkisins að koma á starfshópi til þess að gera
tillögur um fyrirkomulag athugana á snjóflóða-
hættu og meta jafnframt stærð slíks verkefnis,
þ. e. a. s. kostnað og tímaþörf. Rannsóknaráð
ætlaðist til þess að starfshópurinn gerði skil
eftirfarandi atriðum:
1) Upplýsingasöfnun
2) Tengsl veðráttu og snjóflóða
3) Skipting landsins og einstakra byggða í
svæði eftir snjóflóðahættu
5) Tillögur um varnir gegn snjóflóðum
6) Tillögur um styrkleika bygginga með til-
liti til snjóflóða
7) Skipulag rannsókna og snjómælinga, o. fl.,
í framtíðinni með tilliti til snjóflóðaspár
Starfshópurinn fullskipaður er þessi:
Almannavarnir ríkisins: Sigurður Jóhanns-
son, vegamálastóri, formaður, Guðjón Petersen,
fulltrúi Almannavarna, Rannsóknaráð ríkisins:
Reynir Hugason verkfræðingur, Vatnamælingar
Orkustofnunar: Sigurjón Rist, vatnamælinga-
72 JÖKULL 25. ÁR
maður, ritari, Veðurstofa íslands: Adda Bára
Sigfúsdóttir, veðurfræðingur, Rannsóknastofnun
byggingariðnaðarins: Dr. Óttar P. Halldórsson,
prófessor, Vegagerð ríkisins: Snæbjörn Jónasson,
forstjóri tæknideildar, Skipulagsstjóri ríkisins:
Zóphónías Pálsson, skipulagsstjóri, og með
hópnum starfaði: Hjörleifur Guttormsson, kenn-
ari, Neskaupstað. — Starfshópurinn hefur skipt
með sér verkum, 3 og 4 vinna saman að hverju
atriði, sem nefnd eru hér að framan.
I maí 1975 sat starfshópurinn tvo fundi með
M. R. de Quervain, forstjóra svissnesku snjó-
flóðarannsóknastofnunarinnar. Hann var hér á
landi á vegum Almannavarna ríkisins.
Starfshópurinn er á einu máli um, að upplýs-
ingum um snjóflóð þurfi að safna jafnóðum og
þau falla og að rekja beri heimildir um eldri
flóð, svo sem unnt er. Auk þess að gera snjó-
flóðakort í mælikvarða 1:50000, telur starfshóp-
urinn æskilegt, að snjóflóð á þéttbýlissvæðum
verði færð inn á kort í mælikvarða 1:10000.
Reynsla annarra þjóða er, að hentugt sé að lita
kortin eftir tíðni og mikilleik snjóflóðanna.
Rautt svœði, þar falla meiri háttar snjóflóð.
Blátt svœði, þar falla snjóflóð sjaldnar en á
rauðu svæðunum. Gult svæði, þar eru fræðileg-
ar líkur á snjóflóðum. Útlit er fyrir, að starfs-
hópurinn geti skilað skýrslu til Rannsóknaráðs
fyrir mitt ár 1976.
Á s.l. liausti (1975) var sett upp snjóflóða- og
veðurathugunarstöð, þ. e. a. s. „snjóflóðavakt“,
á Neskaupstað. Nokkrar ríkisstofnanir hafa góða
aðstöðu til gagnasöfnunar um snjóflóð svo sem
Póstur og sími, Vegagerð ríkisins og Rafmagns-
veitur ríkisins. Gagnasöfnun hjá þessum aðilum
hefur verið í molum, stofnununum sjálfum til
baga. Nú er að verða breyting á þessu. Snæ-
björn Jónasson, einn úr starfshópnum, er að
hefja kerfisbundna snjóflóðaskráningu hjá Vega-
gerð ríkisins og hjá Rafmagnsveitum ríkisins er
Samúel Ásgeirsson, forstöðumaður línulagna, að
koma á skipulegri skráningu snjóflóða.
Sigurjón Rist.