Jökull


Jökull - 01.12.1975, Síða 13

Jökull - 01.12.1975, Síða 13
those at Öræfajökull, Kverkfjöll, and Mýrdals- jökull. Jökulhlaups can be caused by subglacial vol- canic eruptions. Ice is melted by magmatic heat. If the meltwater drains away, a depres- sion is formed in the glacier surface. Subglacial waterways may become sealed and a water cupola would cap the volcanic vent. Volcanic materials are piled up within the water cupola, and a jökulhlaup results. However, volcanic eruptions which burst out within large water reservoirs do not neccessarily cause jökulhlaups. Eruptions within Grímsvötn will not cause un- expected jökulhlaups. Volcanic eruptions at Katla trigger the most catastrophic jökulhlaups. The high discharge of the jökulhlaups indicates that the burst ori- ginates at a water reservoir. A water cupola may be formed due to melting by magmatic heat some time before the eruption breaks out. In that case, geodetic surveys of the glacier surface might predict eruptions from Katla. Jökulhlaups may occur from all glaciers which are situated in the active volcanic zones, Fig. I. The postglacial volcanism has been most active in the eastern and the northern zone. The east- ern zone includes Mýrdalsjökull and the west- ern part of Vatnajökull. Jökulhlaups which are caused by volcanic eruptions may occur in the following rivers which drain from Vatnajökull: Skeidará, Súla, Djúpá, Hverfisfljót, Skaftá, Tungnaá, Kaldakvísl, Skjálfandafljót, and Jök- ulsá á Fjöllum. Langjökull and Hofsjökull are situated in the less active western zone. How- ever, one should not exclude the possibility of jökulhlaups in the rivers Thjórsá, Jökulfall, Blanda, Héradsvötn, and Nordlingafljót, Fig. 1. ACKNOWLEDGEMENTS The author is indebted to Sveinbjörn Björns- son for his review of the manuscript. Professors Sigurdur Thorarinsson, and Thorbjörn Sigur- geirsson, and Dr. Sigurdur Steinthórsson read a draft of the paper and made several helpful suggestions. The author is grateful to Sigurjón Rist for liaving the figures drawn at the Na- tional Energy Authority. REFEREN CES Bemmelen, R. W. van, and Rutten, M. G. 1955: Tablemountains of Northern Iceland. Leiden. Björnsson, H. 1974: Explanation of jökulhlaups from Grímsvötn, Vatnajökull, Iceland. Jök- ull, 24: 1-26. — A manuscript in preparation, to be sub- mitted to Jökull. Einarsson, T. 1972: Eðlisþættir jarðarinnar og jarðsaga Islands. Reykjavík. 267 pp. Jones, J. G. 1969: Intraglacial volcanoes in the Laugarvatn region, south-west Iceland. The Quarterly J. of the Geol. Soc. of London, 495: 197-211. Kjartansson, G. 1943: Jarðsaga. Árnesingasaga I. Reykjavík. 268 pp. — 1964:ísaldarlok og eldfjöll á Kili. Náttúru- fræðingurinn, 34: 9—38. — 1966: Stapakenningin og Surtsey. Náttúru- fræðingurinn, 36: 1—34. Liestöl, O. 1956: Glacier dammed lakes in Nor- way. Norsk Geogr. Tidsskr., 15: 122—149. Mathews, W. H. 1947: “Tuyas”. Flat-topped volcanoes in northern British Columbia. Am. J. Sci., 245: 560-570. Nye, J. F., and Frank, F. C. 1973: Hydrology of the intergranular veins in a temperate glacier. Symposium on the hydrology of glaciers. Cambridge, 7—13 Sept. 1969. IASH Publ. 95: 189-194. Nye, J. F.: A manuscript in preparation, to be submitted to J. Glaciol. Oswald, G. K. A., and Robin, G. de Q. 1973: Lakes beneath the Antartic Ice Sheet. Na- ture, 245: 251-254. Rist, S. 1967: Jökulhlaups from the ice cover of Mýrdalsjökull on June 25, 1955 and January 20, 1956. Jökull, 17: 243-248. Shreve, R. L. 1972: Movement of water in gla- ciers. J. Glaciol., 11: 205—214. Thorarinsson, S. 1950: Jökulhlaup og eldgos á jökulvatnasvæði Jökulsár á Fjöllum. Nátt- úrufræðingurinn, 20: 113—133. — 1975 a: Vötnin stríð. Saga Skeiðarárhlaupa og Grímsvatnagosa. Reykjavik. 254 pp. — 1975 b: Katla og annáll Kötlugosa. Árbók Ferðafélags íslands: 125—149. Tryggvason, E. 1960: Earthquakes, jökulhlaups and subglacial eruptions. Jökull, 10: 18—22. Weertman, J. 7972: General theory of water JÖKULL 25. ÁR 1 1
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.