Jökull - 01.12.1989, Blaðsíða 91

Iceland. Bull. Volcanol. 35, 351-361.
— 1966. Acid volcanic rocks in Iceland. Bull. Vol-
canol. 29, 375-406.
— 1980. The Taupo pumice: product of the most
powerful known (ultraplinian) eruption? J. Vol-
canol. Geotherm. Res. 8, 69-94.
Wilson, C.J.N. 1985. The Taupo eruption, New Zea-
land II. Taupo ignimbrite. Phil. Trans. R. Soc.
Lond. A. 314, 229-310.
Wright, J.V., and G.P.L. Walker. 1977. The ignim-
brite source problem: significance of a co-
ignimbrite lag-fall deposit. Geology 5,729-732.
Wright, J.V., and G.P.L. Walker. 1981. Eruption,
transport and deposition of ignimbrite: a case
study from Mexico. J. Volcanol. Geotherm. Res.
9, 111-131.
Ágrip
lýsing á súru bergi kækjuskarða-
ELDSTÖÐVARINNAR OG NÁGRENNI
HENNAR
Á sumarmánuðum 1987 fór fram kortlagning lít-
illar, súrrar eldstöðvar frá Tertíer tíma í Loðmundar-
firði. Hún er kölluð Kækjuskarða-eldstöð. Eldstöðin
liggur á svæði sem var kortlagt 1953 af Skotanum R.
Dearnley. Hann hélt því fram að mest af súru bergi
sem finnst í Loðmundarfirði, væri innskotsberg. Höf-
undar greinarinnar eru hinsvegar þeirrar skoðunar að
súra bergið sé að mestu leyti hraun. Einkennileg
molnun (autobrecciation) í efri hluta og í jöðrum
þess, svo og bogalaga brotfletir eru talin vera skýr
emkenni súrra hrauna. Kækjuskarða-eldstöðin var
hugsanlega sjálfstæð eldstöð, en til greina kemur að
hún hafi verið hluti annarra megineldstöðva ekki
langt frá. Á svæðinu frá Borgarfirði Eystra í norðri
tfl Seyðisfjarðar í suðri voru líklega fjórar megineld-
stöðvar virkar á Tertíer-tíma: Dyrfjalla-eldstöð,
Breiðavíkur-eldstöð, Herfells-eldstöð og Seyðis-
fjarðar-eldstöð.
Kækjuskarða-eldstöðin myndaði nokkur hundruð
metra háa hæð nær eingöngu úr súrum hraunum.
Fjögur rýólít-hraun og eitt dasít-hraun voru kort-
lögð.
Þrjú flikrubergslög er að finna í Loðmundarfirði,
þar af tilheyra tvö Kækjuskarða-eldstöðinni. Þau
hafa litla útbreiðslu, samsetning þeirra og stærð
brotanna í þeim bendir til nálægrar gosrásar. Þriðja
lagið þekur a.m.k. 75 km2 í fjöllum vestur og norður
af Loðmundarfirði. Lagið er allt að 120 m þykkt og
liggur á milli basalthrauna í um 700 m hæð yfir sjáv-
armáli. Þykktin er mest nálægt fjallinu Herfelli, þar
sem flikrubergið er að hluta til sambrætt. Flikru-
bergið og aðrar súrar bergmyndanir sem finnast á
þessu svæði eru taldar vera leifar Herfells-megineld-
stöðvarinnar.
JÖKULL, No. 39, 1989 89