Jökull


Jökull - 01.12.1991, Síða 99

Jökull - 01.12.1991, Síða 99
Minning Kjartan Jóhannesson frá Herjólfsstöðum Fæddur 17. júlí 1913. Dáinn 30. ágúst 1990. Á árinu, sem nú er senn til enda gengið, missti Jökla- rannsóknafélag íslands einn af sínum áhugasömu og traustu félögum. Kjartan Jóhannesson frá Herjólfs- stöðum andaðist þann 30. ágúst s.l. Hann var fæddur að Söndum í Meðallandi, en sá bær stóð raunar á hólma í Kúðafljóti. Þaðan flýði móðir hans með hann og árinu eldri bróður þann 12. október 1918 austur yfir eystri kvísl fljótsins undan Kötluhlaupinu, sem geystist niður fljótið. Skall þar hurð nærri hælum svo sem víðar þann dag. Bærinn stóð eftir umkringdur hárri jakahrönn, jörðin fór í eyði og meginhluti bústofnsins fórst í hlaupinu. Foreldrar Kjartans fluttu eftir þetta að Herjólfsstöðum í Álftaveri og þar ólst Kjartan upp. Af þessu er Ijóst að snemma kynntist Kjartan Kötlu og framferði hennar, en þeim þætti sýndi hann síðar mikinn áhuga og gerði sér far urn að skoða og skilja. Grunar mig að hann hafi að lokum átt yfir að ráða djúpstæðari þekkingu á þessu sviði en kannski nokkur annar. Ekki man ég nú í svipinn hvenær fundum okkar bar fyrst saman en nokkuð á annan áratug mun nú vera frá því. Við töluðumst við í síma og höfðum bréfaskipti. Hann sendi mér líka afrit af bréfum til vina og kunningja þar sem hann fjallaði um ýms mál mest náttúrufræðilegs og sögulegs eðlis. Þannig safnaðist til mín bunki bréfa, ýmist handskrifaðra eða vélritaðra og telur það nú 520 síður í A4 formi, og eru þá ekki taldar greinar, sem birst hafa í blöðum. Vegna þessara kynna af Kjartani hefur mér orðið æ erfiðara að hugsa mér hann sitjandi yfir blöðum með tölum sem varða skatta og skyldur. Eg fann að hans „frjáls og auðugur andi sér átti og nýtti álfaslot hverjum í hamri“ og að hugðarefni hans voru á öðru sviði. Hitt varð mér ljóst að hverju því starfi, sem Kjartan tók að sér, því var vel borgið. Hann var traustur af traustum stofni. Við ræddum margt, vorum stundum á öndverðum meiði, en deildum aldrei. Minnisstæðust er mér ferð með þeim bræðrum að Öldufellsjökli 1984 til mælinga, en þær hafði Kjartan og Gissur bróðir hans haft á hendi um lengri tíma. Nú hafði jökullinn gengið nokkuð fram. Þetta var einstaklega skemmtileg og fróðleg ferð í fögru veðri. Mér varð þá Ijóst að Merkigiljasandur er ekki sandur í þess orðs venjulega skilningi heldur auri og sandi þakin rnikil hraunbunga með dyngjulögun. Hraunin virðast komin úr stórri eldstöð suðvestan undir Öldufelli sem þá var sýnileg við jökulrönd, en gæti nú á ný verið horfin undir jökul. Þaðan og úr Kötlu sjálfri ætla ég að mest ef ekki öll hraunin á Mýrdalssandi séu komin, en engan veginn úr Eldgjá eins og lengi hefur verið fullyrt. Kjartan hafði áður sent mér nokkra fallega aragonit-mola, sem hann fann við jökulinn. Nú mátti þar finna fleiri slíka í holum í hrauninu. Þykir það benda til þess að þar sé jarðhiti ekki fjarri. Kjartan safnaði að sér miklum fróðleik, náttúrufræðilegum og sögulegum um Álftaver og Kötlusvæðið. Ut frá staðþekkingu sinni gat hann fundið eðlilega skýringu á ýmsu því, sem aðrir höfðu með litlum árangri glímt við og lent á villigötum. Of margt af því hefur ekki- og kemur vart fyrir almennings sjónir, því miður: „oss fylgir svo margt í moldu“. Jöklarannsóknafélagi Islands ber að heiðra minningu Kjartans Jóhannessonar. Með honum er horfinn mikill og traustur áhugamaður, óvenju frjór gáfumaður og góður drengur. Garðabæ á gamlársdag 1990 Jón Jónsson JÖKULL,No. 41, 1991 97
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.