Jökull - 01.12.1991, Page 108

jökulsins um allt að 20-30 m. Síðan rís yfirborðið aftur
er líður að næsta hlaupi.
3. Vetrarafkoma var mæld á miðri íshellunni og reyndist
4.40 m (af snjó), sem er nálægt meðallagi.
4. Borað var með heitu þrýstivatni gegnum íshelluna í þeim
tilgangi að mæla hitastig í vatninu undir henni og ná
vatnssýnum til þess að kanna hvernig blanda af jarðhita-
vatni og bræðsluvatni er í Vötnunum. Skammt norðan við
gosstöðvarnar frá 1983 reyndist þykkt íshellunnar vera
110 m og urn 125 m niður á botn. A miðri íshellunni er
hún hins vegar um 250 m þykk. Sýnatökutæki, sem
félagið kostaði reyndist ekki vatnsþétt. Kapp verður nú
lagt á að ná fullum árangri við þetta verk í næstu vorferð.
Vatnshitinn í Grímsvötnum ræður miklu um hve hratt
vatn rennur úr þeim í hlaupunum og hvert hámarksrennsli
verður á Skeiðarársandi.
5. Háabunga og svæðið milli hennar, Þórðarhyrnu og Páls-
fjalls var mælt með íssjá. Þannig fékkst mikilvæg viðbót
við kort af vestanverðum Vatnajökli. A næstu árum
munu íssjármælingar í vorferðum beinast að könnun á
suðurhlíðum Grímsfjalls og ofanverðum Skeiðarárjökli.
6. Ný rafstöð var sett í gamla skálann og kemur hún í stað
þeirrar sem staðið hefur vestan við skálann. Félagið bar
kostnað af efni í hana, en umsjón með gagna-
söfnunarstöðinni hefur Jón Sveinsson. Þar er nú fylgst
með jarðskjálftum og landhalla, lofthita og loftþrýstingi,
en stefnt er að því að koma þar upp enn áreiðanlegri og
fjölbreyttari veðurathugunarstöð en nú er.
Mœlingar á Síðujökli.
I ferðum til Grímsvatna s.l. sumar varð vart við fjölmargar
örsmáar spmngur á svæðum þar sem venjulega sjást engar
sprungur. Einnig varð vart við jarðskjálftaóróa, sem jarð-
skjálftafræðingar velta fyrir sér hvort gæti tengst myndun
sprungnanna. Spmngumar gætu bent til þess að framhlaup
væri að hefjast í Síðujökli og hugsanlega einnig í Tungna-
árjökli. Þegar í lok september var gerður leiðangur á vegum
Raunvísindastofnunar og Landsvirkjunar með þátttöku
Orkustofnunar á Síðujökul til íssjármælinga svo að unnt væri
að fá kort af yfirborði hans og botni. Kort af Tungnaárjökli
hafa áður verið gerð. Fylgst mun með framvindu mála og
frekari rannsóknir eru fyrirhugaðar. Nú er liðinn aldar-
fjórðungur frá síðasta framhlaupi Síðujökuls og 45 ár frá
framhlaupi Tungnaárjökuls. Framhlaup á vestanverðum
Vatnajökli myndi torvelda ferðir félagsins til Grímsvatna í
nokkur ár.
A sama tíma og unnið var að mælingum á Síðujökli
skrapp hópur félaga á Grímsfjall til viðgerða á gagna-
söfnunarstöðinni og hefur hún gengið með miklum ágætum
í allan vetur.
Mœlingar á jökulsporðum.
Mælingar á jökulsporðum voru unnar með svipuðu sniði og
undanfarin ár og hafði Oddur Sigurðsson umsjón með þeim.
FUNDIR
Að loknum aðalfundarstörfum 1. mars sýndi Pétur
Þorleifsson myndir úr ferðum á Vatnajökul. Vorfundur
félagsins var síðan haldinn 24. aprfl. Þar flutti Magnús Már
Magnússon fyrirlestur um snjóflóð og ég ræddi um Svein
Pálsson og Jöklarit hans í tilefni af því að þann dag voru
liðin 150 ár frá andláti Sveins. Á haustfundi 23. október,
flutti ég fyrirlestur um framhlaup jökla af því tilefni að fyrr
um sumarið sáust merki um að framhlaup gæti verið að
hefjast í vestanverðum Vatnajökli. I lok september hófust
rannsóknir tengdar því með íssjármælingum á Síðujökli,
eins og fyrr var sagt frá. Þá sýndu Hilmar Már
Aðalsteinsson og Karl Ingólfsson myndir af skíðagönguferð
frá Snæfelli til Húsafells, 31. mars til 13. apríl 1990.
ÚTGÁFAJÖKULS
Umbrot Jökuls fer nú fram við Raunvísindastofnun og að
því vinnur Vigdís Harðardóttir, jarðfræðingur, með tilsögn
frá Marteini Sverrissyni, verkfræðingi. Nokkuð hefur
dregist að koma út heftinu frá 1990, m.a. vegna þess að
nokkrir höfundar þurftu að vinna við rannsóknir á
Heklugosinu og gátu því ekki gengið endanlega frá
handritum og leiðrétt prófarkir. Því vil ég hins vegar ekki
leyna að enn sem fyrr hafa höfundar sent frá sér svo illa
unnin handrit að þau eru langt frá því að vera birtingarhæf
og gífurleg vinna leggst á ritstjóra við að endurbæta
greinarnar. Aukin tölvutækni megnar ekki að flýta fyrir
útgáfu ritsins meðan svo er. Bryndís Brandsdóttir,
Hreggviður Norðdahl og Sveinn Jakobsson unnu að söfnun
efnis í ritið og ritstjórn, en Leó Kristjánsson hefur einnig
tekið þátt í lestri prófarka. Ritið verður síðan prentað í
Prentsmiðjunni Odda. Vinna hefur einnig hafist við árgang
1991, en honum ritstýrir Leó Kristjánsson ásamt mér.
Umsjónarmaður félagsefnis hefur verið Pétur Þorleifsson.
Bókabúð Máls og Menningar hefur aðstoðað okkur við
dreifingu Jökuls til erlendra áskrifenda. Fjárveiting til
Jökuls á fjárlögum á síðastliðnu ári var 250 000 kr.
FRÉTTABRÉF
Einar Gunnlaugsson, ritari félagsins, annaðist útgáfu
Fréttabréfsins og kom það reglulega út.
GJAFIR TIL FÉLAGSINS
Á 40 ára afmælishátíð félagsins afhenti Haukur Hallgríms-
son okkur áletraðan veggskjöld að gjöf frá Flugbjörgunar-
sveitinni í Reykjavík. Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík og
Jöklarannsóknafélag Islands voru bæði stofnuð haustið
1950 og margir dugmestu ferðamenn okkar hafa einnig
starfað í Sveitinni og hún hefur á margan hátt aðstoðað
106 JÖKULL, No. 41, 1991