Dagblaðið Vísir - DV - 24.10.2014, Blaðsíða 26

Helgarblað 24.–27. október 201426 Umræða
Umsjón: Henry Þór BaldurssonÍslenski kúrinn
Könnun
Á að auka aðgengi
almennra lögreglu-
manna að skot-
vopnum?
15,9%
Vinsæl
ummæli
við fréttir DV í vikunni
„Vá hvað þú
ert hættuleg
samfélaginu
Hanna Birna. Viltu gjöra svo
vel að stíga út úr turninum!“
segir Sigurður Haraldsson í
athugasemd við frétt þar sem
fjallað er um Hönnu Birnu Krist-
jánsdóttur innanríkisráðherra, en Hanna
segir að lögreglan verði að geta gripið til
vopna þegar aðstæður krefjast.
10
„Er ekki auðséð
hvað brást: Of
margir ökumenn
lögðu af stað á bílum sem
voru vanbúnir miðað við
aðstæður.“
Þetta segir Aðalsteinn
Aðalsteinsson í athugasemd
við frétt þar sem fjallað er um
vandræði sem ökumenn í Kópavogi upp-
lifðu á þriðjudag í vetrarfærðinni. Hálka
og snjór var í bænum en bæjaryfirvöld
létu ekki salta göturnar eða skafa.
10
„Auðvitað þarf
lögreglan að
hafa aðgang að
vopnum. Það sem hinsvegar
vekur furðu er þessi
ósjálfráða árátta fjölmargra
opinberra aðila að bregða
fyrir sig villandi upplýsingum,
hálfsannleika og jafnvel
helberum lygum. Traust
almennings til þessara aðila
rýrnar nefnilega snarlega í
hvert sinn sem flett er ofan
af rangfærslum þeirra, og
samfélagið verður bara verra
fyrir vikið,“
segir Hálfdán Ingólfsson í
athugasemd við frétt DV þar
sem fjallað er um misræmi í
upplýsingum frá lögreglunni um byssur
sem lögregluyfirvöld hafa yfir að ráða.
7
„Mikið svakalega
er þetta mikið
dómgreindar-
leysi hjá forsætisráðherra.
Hvaða áhrif hafa þessi
ummæli á fólk? Skammastu
þín í hverja krónu!“
segir Þórunn Þorleifsdóttir í
athugasemd við frétt þar sem
sagt er frá því að forsætis- og
dómsmálaráðherra hafi ekki svarað
spurningum DV en gantast með umfjöll-
un á Facebook-síðu sinni.
8
n Já
n Nei
n Hef ekki skoðun 731 ÞÁtttAkANdI
82,8%
Hríðskotabyssur
tryggja ekki öryggi
Þ
egar ég steig fyrst inn á
vettvang Bandalags starfs­
manna ríkis og bæja, BSRB,
þar sem ég síðar átti eftir að
gegna formennsku á þriðja áratug,
kynntist ég mörgum mætum lög­
reglumönnum. Þetta var í kring­
um 1980. Viðhorf lögreglumanna á
þessum tíma skiptust nokkuð í tvö
horn en yfirgnæfandi innan Lands­
sambands lögreglumanna var rödd
hófsemi.
Alltaf gat maður gengið að því
vísu þegar maður settist inn á
kontór Einars Bjarnasonar, sem
um þetta leyti var formaður Lands­
sambandsins, til að hlusta á sér
eldri og reyndari menn, að hvatt
yrði til yfirvegunar og víðsýni, að
öll mál bæri að skoða frá öllum
hliðum.
Hætta á stigmögnun ofbeldis
Eitt af þeim málum sem þeir fé­
lagarnir í lögreglunni voru stöð­
ugt að gaumgæfa var spurningin
um hvort heppilegt væri að lög­
reglan bæri vopn. Niðurstað­
an, ekki aðeins á þessum tiltekna
kontór, heldur á meðal lögreglu­
manna almennt, var sú að þetta
væri ekki hyggilegt. Vopnin myndu
ekki færa lögreglunni vörn
í viðureign við ill­
skeytt öfl, þvert á
móti væri líklegt
að þau leiddu til
stigmagnandi of­
beldis.
Mikið vatn er
runnið til sjávar
frá því ég ræddi
þessi mál við
Einar Bjarna­
son og marga
hans líka
innan lög­
reglunnar
úr forystuliði
hennar.
Aflífa skepnur, ekki fólk
Þannig er nú Sérsveit lögreglunnar
komin til sögunnar og er hún vopn­
um búin ef til þarf að taka. Ekki
hef ég heyrt því andmælt – þótt
efsemdirnar séu stöðugt uppi enda
ástæða til eins og dæmin sanna –
né hinu
að lög­
regla í
dreifð­
um
byggð­
um
landsins
hafi skot­
vopn meðferðis á
löngum ferðum sem
hægt væri að grípa til ef
aflífa þyrfti skepnur sem orðið
hefðu fyrir bíl, svo dæmi sé tekið.
En ekki til að skjóta fólk.
Ekki veit ég hvernig landið ligg­
ur núna innan lögreglunnar al­
mennt. Hitt veit ég af öllum þeim
fundum og ráðstefnum sem ég sat
með lögreglumönnum í tíð minni
sem innanríkisráðherra að þeir
höfðu miklar áhyggjur af stöðu lög­
reglunnar, hve aðþrengd hún væri
fjárhagslega, manaflaþörf
mikil og
tækja­
kostur
allur að
drabb­
ast nið­
ur. Margir
viðruðu
áhyggjur af
eigin öryggi.
Áhyggjurnar
tengdust einkum mann­
fæðinni, hve varasamt það gæti
verið að fara fáliðaðir inn í ofbelds­
fullt umhverfi.
Mannekla veldur áhyggjum
Engin kallaði eftir vopnum að því
er mig reki minni til. En áhyggjur
vegna mannfæðar voru fullkom­
lega eðlilegar og áttu ekki að koma
neinum á óvart. Í kjölfar hrunsins
var skorið niður við lögregluna um
meira en þrjá milljarða á ársgrund­
velli, reiknað í krónum talið á árinu
2013. Munaði um minna! Að sjálf­
sögðu sagði þetta til sín. Allt þetta
lét ég færa til bókar og síðan til um­
ræðu inn í sali Alþingis. Í kjölfarið
var skipuð þverpólitísk nefnd til að
gera tillögur um úrbæur. Tillögur
nefndarinnar gengu út að tryggja
lögreglunni fjárráð til að vega upp
niðurskurðinn svo hún gæti fjölgað
á ný í liði sínu og bætt búnað sinn.
Óskhyggja eða bíræfni?
Hvergi var minnst á hríðskota­
byssur í þessum gögnum. Það er
bara Jón Bjartmarz, yfirlögreglu­
þjónn hjá embætti ríkislögreglu­
stjóra, sem telur sig hafa séð þessar
byssur í skýrslum sem unnar voru á
mínum vegum. Svo hefur nefnilega
verið á honum að skilja í viðtölum
í öllum helstu fjölmiðlum lands­
ins, að ákvörðun lögreglunnar að
bæta við sig 150 hríðskotabyssum
til að gera almennu lögregluliði að­
gengilegt, hafi verið svar við beiðni
minni! Hið hlálega er að textarnir
sem Jón Bjartmarz vísar til byggja
á ástandslýsingu lögreglunn­
ar sjálfrar. Þar er hins vegar engar
vopnavæðingar óskir
að finna ekki einu
sinni frá honum sjálf­
um komnar, sat hann þó þessa
fundi. Óskhyggjan lætur ekki að sér
hæða, nema það sé bíræfnin sem
hér er að verki.
Lögregla á lof skilið
Það er svo aftur rétt að umhverfi
íslensku lögreglunnar er erfiðara
og óvægnara en það var fyrir
nokkrum áratugum. Hér hafa ver­
ið að hreiðra um sig skipulagðir
glæpahópar með einstaklinga inn­
anborðs sem svífast einskis. Í ráð­
herratíð minni var ákveðið í góðri
samvinnu lögreglu, tollstjóraemb­
ættisins, innanríkisráðuneytisins
og Alþingis að gera gangskör að
því að veikja, helst uppræta með
öllu, slíka hópa. Þetta hefur tek­
ist vonum framar þótt verkinu sé
engan veginn lokið – og verður
það sennilega seint. Þarna á lög­
reglan mikið lof skilið. En vanmet­
um heldur ekki aðkomu almenn­
ings og þann mikla stuðning sem
þaðan kemur.
Það er byrði að bera vopn!
Oft hef ég dáðst að íslenskum lög­
reglumönnum. Mér er það minn­
isstætt við mótmæli hér fyrr á tíð
hve viðmót lögreglunnar var yfir­
leitt yfirvegað þegar hitnaði í skapi
manna. Ekki var það þó einhlítt.
Einkum voru það ungir óreynd­
ir lögreglumenn sem gátu verið
trekktir en hinir eldri yfirleitt sall­
arólegir. Þeir unnu okkur á sitt
band með hægðinni.
Lærdómurinn sem ég dreg af
þessu er sá að ekki megi undir
nokkrum kringumstæðum leggja
það á unga óreynda lögreglumenn
að fá vopn í hendur til að verja mig
eða sig eftir atvikum. Við skuldum
hins vegar þessum mönnum og
samfélaginu öllu að búa þannig
að lögreglunni að hvorki henni né
okkur sem samfélagi stafi ógn af
öflum sem vilja okkur illt. n
Ögmundur Jónsson
þingmaður Vinstri grænna
Kjallari
„Það er bara
Jón Bjartmarz,
yfirlögregluþjónn hjá
embætti ríkislögreglu-
stjóra, sem telur sig hafa
séð þessar byssur í skýr-
slum sem unnar voru á
mínum vegum.