Jón á Bægisá - 30.09.2004, Síða 39

StaSbundin og hnattmn margtyngd Ijóðlist og útópísk vejsýn
Svarið við spurningunni, „Hvaða mál er mest talað í heiminum?"
breytist á hverjum degi: þegar sólin er yfir vesturhluta Kyrrahafsins er pút-
onghua-mál mest notað, síðan hindí-mál; og þegar sólin er yfir Atlants-
hafinu er það enska með spænsku í kjölfarið.
Því held ég að virkilega hnattrænn ljóðavefur geti ekki gert sig ánægðan
með það að þýða allt á ensku, heldur verði að vera miklu fleirum aðgengi-
legur. Hann verður að vera aðgengilegur á nokkrum „megintungum“ —
tungumálunum sem eru mest töluð og eru náttúrulegar þýðingarrásir
meðal þúsunda annarra lifandi tungumála heimsins.
Mig langar núna að leggja til efni til að ræða sem víðast og oftast:
Við skulum reyna að útbúa net skálda og þýðenda sem vinna saman að
því að skapa margmiðlunarljóðavef sem er í sann og reynd margtyngdur.
Ég á hér við vef þar sem notendaviðmót jafnt sem innihald er marg-
tyngt, helst aðgengilegt meirihluta íbúa heimsins. Fyrst BBC getur rekið
vef með fréttum og öðru efni í texta og tali á fjörutíu og sjö tungumálum
vitum við að þetta er hægt. Það mætti jafnvel sannfæra BBC um að hjálpa
okkur. Margir þeirra sem vinna fyrir Heimsþjónustu BBC eru skáld og
ljóðaþýðendur. Netið sem við þurfum er þegar í bígerð vegna viðburða
eins og þessa, eins og „Samræðu fyrir tilverknað ljóðlistarinnar“ og poetry.int,
og ég er viss um að við getum slegist í hóp margra annarra verkefna.
Ég hef einnig tillögu um innihald á vefnum okkar. Það er mjög auðvelt
að sjá fyrir sér alls konar ritstjórnarleg vandamál á poetry.int. Hvaða ljóða-
smekkur verður ofan á í þjóðlegu og alþjóðlegu tilliti? Hvaða stjórnmála-
skoðanir verða ofan á? Áherslan er á einstök skáld og úrval úr verkum
þeirra. Hvaða skáld komast að og hvernig verða þau valin? Þetta verður
mjög erfitt verk.
Því legg ég til að við byggjum upp vef sem leggur höfuðáherslu á ljóð
en ekki skáld. Hann ætti eingöngu að innihalda „almenn“ ljóð sem hafa
sögulega þýðingu. Þar á ég við ljóð sem hafa haft einhver áhrif, sem hafa
snortið mikinn fjölda fólks. Venjulega eru þetta ljóð um afdrifaríka atburði
í lífi fólks og þjóða; ljóð þar sem útbreiddum viðbrögðum almennings við
atburðum eru léð rödd; ljóð sem er ætlað að ná til stærri hóps ljóðalesenda
en venjulega og tókst það í rauninni. I mörgum löndum sem búa við
undirokun og harðstjórn eru þetta sígild andófsljóð, ljóð sem- hafa gefið
fólki styrk til að veita óvinum skapandi frelsis viðnám. Varðveisla ljóðanna
varðar meiru en gæði við val þeirra. Þau velja sig sjálf. Ljóðin sjálf skipta
meira máli en höfundar þeirra. Þau líkjast ballöðum að þessu leyti.
Það sem ég er að leggja til er sem sé alveg margtyngd sýning á kröft-
ugum ljóðum, kröftugum í heimi raunveruleikans - ásamt upplýsingum
um samhengi þeirra auðvitað svo að vefurinn verði virkilega nothæfur
sjóður menntunar.
d JSœy/Aá - Menninga(r)miðlun í ljóði og verki
37