Bændablaðið - 12.02.2015, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | Fimmtudagur 12. febrúar 2015
Málgagn bænda og landsbyggðar
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 7.500 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.750. Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300– Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 – Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is
Blaðamenn: Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is
Auglýsingastjóri: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is – Sími: 563 0303 – Frágangur fyrir prentun: Prentsnið.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Landsprent og Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins. ISSN 1025-5621
LEIÐARINN
Það eru mörg baráttumálin
hjá hagsmunasamtökum og
pólitískum öflum á Íslandi.
Nokkur þeirra virðast hafa það
að höfuðmarkmiði að ganga af
íslenskum landbúnaði dauðum.
Þannig að hann sé ekki að þvælast
fyrir kaupmönnum sem vilja óheft
frelsi í innflutningi og álagningu á
landbúnaðarvörur.
Í þessari baráttu skiptir engu máli
hvaða rök íslenskir bændur bera fram
né íslenskir og erlendir vísindamenn
og virtir fræðimenn í þróun
matvælaframleiðslu á heimsvísu.
Hinn íslenski Mammon þarf aukið
olnbogarými á markaðnum.
Fyrrverandi ritstjóri á Frétta-
blaðinu og núverandi framkvæmda-
stjóri Félags atvinnurekenda talaði í
viðtali í Bítinu á Bylgjunni 5. febrúar
um nauðsyn á frelsi í innflutningi á
kjötvörum og sagði m.a.:
„Okkar röksemdafærsla hjá
Félagi atvinnurekenda hefur fyrst
og fremst verið sú að neytendur eigi
að geta valið. Það á að vera hægt
að flytja inn kjöt á lágum eða helst
engum tollum … og það þarf að
vera umræða og upplýsing á meðal
neytenda.“
Það er einmitt það. Er þá ekki
rétt að ræða um aðvörunarorð
lækna og tölur frá Evrópsku
lyfjastofnuninni (EMA – European
Medicine Agency) um lyfjanotkun í
landbúnaði? Upplýst hefur verið að
megnið af innflutta kjötinu komi frá
Þýskalandi sem er mesti lyfjanotandi
í landbúnaði í Evrópu!
Framkvæmdastjórinn sagði frá
því að erlendir birgjar íslenskra
kjötinnflytjenda uppfylltu strangar
kröfur um innra og ytra eftirlit
með heilbrigði og hollustu, vottuð
gæðakerfi og rekjanleika vörunnar
niður á einstakar skepnur.
Einmitt það. Í sjónvarpsþætti
á RÚV fyrir skömmu var
heimildamynd um kjötflutninga á
milli landa sem sýndi vel fáránleika
upprunamerkinga sem ESB gefur út.
Þar var m.a. greint frá grísum sem
aldir voru upp í Litháen, Finnlandi
og í Danmörku og fluttir lifandi
til Póllands. Eftir stutt áframeldi í
Póllandi fóru þeir í pólsk sláturhús og
var pakkað samkvæmt reglum ESB.
Og viti menn, þá var upprunaland
grísanna Pólland. Svipuð tilvik hafa
komið upp varðandi kjúklinga-,
hrossa- og nautakjöt. Menn vita lítið
um raunverulegan uppruna.
Þessi skrípaleikur er farinn að
ganga mjög nærri úrvinnsluiðnaði í
Danmörku og finnskir bændur óttast
að þegar búið verði að hrekja þá af
heimamarkaði muni innflutt kjöt
stórhækka í verði. − Getur verið að
það sé líka undirliggjandi markmið
með óheftum innflutningi á kjöti til
Íslands? /HKr.
LOKAORÐIN
Villandi tölvuleikir Viðskiptaráðs
Viðskiptaþing er nú haldið undir yfirskriftinni
„Tölvan segir nei“. Í þessum dálki var í síðasta
tölublaði vikið að könnun sem Viðskiptaráð lét
gera í tilefni þingsins þar sem meðal annars
var spurt um hvort að svarendum þætti rétt
að Bændasamtökin fengju rekstrarstyrk á
fjárlögum.
Hluti af niðurstöðum könnunarinnar var birt
samhliða viðtali við framkvæmdastjóra ráðsins
í Morgunblaðinu fyrir skömmu. Þar kom fram
að meirihluti svarenda væri mótfallinn því að
samtök bænda væru fjármögnuð af fjárlögum.
Staðreyndum snúið á hvolf
Þetta væri mögulega sanngjörn spurning ef
Bændasamtökin fengju slíkan styrk. Það er
hins vegar fjarri lagi eins og margoft hefur
verið leiðrétt. Jafnframt kom fram í síðasta
blaði að haft var samband við framkvæmdaaðila
könnunarinnar og bent á að þarna væri verið að
spyrja um hlut sem ætti sér ekki stað. Svarið
var að eins mætti skilja spurninguna sem svo
að hún snerist um hvort Bændasamtökin ættu
að fara að fá rekstrarstyrk á fjárlögum þó það
væri ekki þannig nú!
Ef að samtökin hefðu verið spurð í
könnuninni um hvort þeim hugnaðist að fá
opinberan rekstrarstyrk hefði svarið klárlega
verið nei. Það er ekki eftirsóknarverð staða fyrir
hagsmunasamtök sem hafa heilmiklar skoðanir
á því sem ríkisvaldið er að gera hverju sinni,
að eiga allt undir árlegum fjárframlögum þess
sama ríkisvalds. Bændasamtökin eru frjáls
félagasamtök og í bókhaldi þeirra er skilið á
milli þeirra fjármuna sem koma frá ríkinu vegna
búnaðarlagasamnings og fjármuna sem fara í að
reka hagsmunabaráttu bænda.
Það er til fyrirmyndar hjá Viðskiptaráði að
taka til umræðu skilvirkni og umbætur í rekstri
hins opinbera á Viðskiptaþingi. Enn fremur
er eðlilegt að Viðskiptaráð spyrji um og hafi
skoðanir á því hvernig opinberu fé er varið.
Það er réttur okkar allra að spyrja gagnrýninna
spurninga, en þær þurfa að vera málefnalegar
og byggja á staðreyndum. Þegar staðreyndum
er snúið á hvolf eins og í þessu tilfelli hefði nú
líklega verið betra að tölva Viðskiptaráðs hefði
sagt nei!
Andleg og líkamleg næring
Bændur þekkja vel umræðuna um stuðning við
landbúnað. Ýmsir telja að þeim fjármunum sem
varið er til þeirra verkefna sé illa varið. Margoft
hefur verið farið yfir rökin fyrir stuðningi við
landbúnað á síðum Bændablaðsins og sú umræða
mun vafalítið halda áfram.
Matvælaframleiðsla er mikilvæg fyrir hverja
þjóð, raunar svo að allar þjóðir láta sig hana
varða á einhvern hátt. Það þarf ekki að fjölyrða
um hvað mikilvægt er að tryggja fæðuöryggi.
Við verðum öll að borða og við viljum alltaf
hafa stöðugan og öruggan aðgang að nægu
framboði gæðamatvara. Að því markmiði
hafa stjórnvöld hérlendis alltaf unnið að með
einhverjum hætti og gera það nú með beinum
stuðningi annars vegar og tollvernd hins vegar.
Þrátt fyrir það flytjum við inn landbúnaðarvörur
fyrir 52 milljarða á ári, en út fyrir rúma 8.
Ýmsir gætu sagt að þar væri ekki sérlega
langt gengið við að efla innlenda framleiðslu.
Vissulega munum við aldrei framleiða innanlands
allar þær landbúnaðarvörur sem fluttar eru inn,
en það er alveg örugglega tækifæri til að sækja
þarna fram.
Sitjandi ríkisstjórn starfar eftir stjórnarsáttmála
þar sem meðal annars eru fyrirætlanir um að
efla matvælaframleiðslu. Tími er kominn til að
eitthvað fari að sjást til verka þar til dæmis með
því að hefja vinnu við að móta starfsskilyrði
landbúnaðarins á næstu árum.
Greinin bæði þarf og vill sækja fram á næstu
árum. Næstu búvörusamningar þurfa því að vera
sóknarsamningar. Það er ekkert vit í öðru.
En það er líka önnur næring sem skiptir
samfélagið máli fyrir utan þá líkamlegu. Það
er hin andlega næring. Rétt eins og framlög til
landbúnaðarmála eru stundum gagnrýnd þá eru
oft hnýtt í framlög til lista- og menningarmála.
Stundum eru þá notuð svipuð rök að framlög
til menningarmála skili litlum eða óljósum
ávinningi. Hagsmunasamtök hinna skapandi
greina hafa meðal annars látið skrifa skýrslur
um hvað þær skili raunverulega miklum
efnahagslegum ávinningi í ríkissjóð eða til
landsframleiðslunnar. Ekki skal farið ofan í
þær niðurstöður hér, enda er það staðreynd að
hver þjóð þarf að styðja við sína menningu, hver
sem hin raunverulegi hagnaður er. Sá hagnaður
verður heldur ekki mældur í krónum eða aurum.
Listir og menning hafa fylgt manninum eins
langt og þekking okkar nær og þeirra gætir í
öllum samfélögum. Löngu fyrir nútímann fann
fólk hjá sér þörf fyrir að skapa, skreyta og túlka
veruleikann með sínum hætti, þrátt fyrir að það
væri ekki beinn hluti hinnar baráttu til að hafa í
sig og á. Hin Íslenska alfræðiorðabók Arnar og
Örlygs segir að menning sé „sú heild þekkingar,
siðferðis, trúar og tákna sem er undirstaða
mannlegs samfélags“. Ef við viljum hafa með
okkur samfélag er hin andlega næring ekki síður
mikilvæg en sú líkamlega. Þar þarf líka að sækja
fram.
Spennandi tímar
Nú nálgast Búnaðarþing og í næsta blaði verður
umfjöllun um helstu mál sem liggja fyrir þinginu.
Bændasamtökin eru stolt af ýmsum verkefnum
sem hafa fengið framgang eftir stefnumörkun
Búnaðarþings hverju sinni. Eitt af þessum
verkefnum er Opinn landbúnaður, sem felur í
sér að hópur bænda hefur tekið að sér að opna
bú sín til þess að skapa aukin tækifæri fyrir íbúa
og gesti landsins til að kynna sér landbúnað og
sveitamenningu.
Ástæða er til þess að þakka þessum aðilum
óeigingjarnt starf. Opinn landbúnaður og
opin umræða á að vera okkar keppikefli. Það
er þess vegna fagnaðarefni að nú liggja fyrir
Búnaðarþingi nokkur stór mál sem ætla má að
fái góða umræðu og farsælar lyktir á fulltrúaþingi
okkar sem hefst 1. mars. Meira um það síðar.
/SSS
Dulin markmið?
Ný bók um fjárhunda, þjálfun
þeirra og uppeldi er komin
út. Höfundurinn er Elísabet
Gunnarsdóttir, en hún er
menntaður hundaþjálfari og
hefur haldið fjölmörg námskeið.
Bókin heitir Border Collie
fjárhundar – leiðarvísir um þjálfun
og uppeldi. Í formála bókarinnar
kemur fram að framboð á íslensku
fræðsluefni um Border Collie
fjárhunda – og tamningu þeirra – hafi
ekki aukist í takt við aukna útbreiðslu
tegundarinnar. „Margir þeir sem eiga
slíka hunda gera sér ekki endilega
grein fyrir hvaða væntingar þeir geta
haft til hundsins eða hvaða vinna
liggur að baki tömdum hundi. Allt
of algengt er að bændur fari með
hund í smalamennskur án þess að
nokkur markviss tamning hafi átt
sér stað og skammi svo hundinn
þegar hann gegnir ekki. Það er því
miður hlutskipti margra hunda sem
vel gætu orðið ágætis fjárhundar,
að sinna mjög takmörkuðum
verkefnum eða vera jafnvel lokaðir
inni þegar á að fást við fé. Útgáfa
þessarar bókar mun vonandi stuðla
að jákvæðri breytingu þar á,“ segir
í formálanum.
Bókin er til sölu í móttöku í
Ásgarði á Hvanneyri og kostar 3.500
kr. Hægt er að panta bókina í síma
433-5000 eða á netfanginu dagny@
lbhi.is. /smh
Ný bók komin út um þjálfun fjárhunda
Elísabet með brúnu tíkina Lúsý.
Forsíða bókarinnar.