Bændablaðið - 12.02.2015, Blaðsíða 22

22 Bændablaðið | Fimmtudagur 12. febrúar 2015
Meistarafélag kjötiðnaðarmanna 25 ára
− félagarnir orðnir 86 en voru 23 í upphafi - allt meistarar í faginu sem stöðugt vinna að því að bæta fagmennsku í greininni
Meistarafélag kjötiðnaðarmanna
(MFK) heldur upp á 25 ára
afmæli sitt nú um helgina en
félagið var stofnað 10. febrúar
1990. Stofnfélagar voru 23, en
félagsmenn í dag eru nú 86.
Fyrstu stjórn félagsins skipuðu:
Þorvaldur Guðmundsson, Síld og
fiski, formaður, Björn Ingi Björnsson,
Höfn á Selfossi, varaformaður,
Gísli Árnason, Afurðasölu
Sambandsins, ritari, Leifur Þórsson,
Sláturfélagi Suðurlands, gjaldkeri
og Tómas Kristinsson, Kjötsölunni,
meðstjórnandi.
Árið 2009 voru félagarnir
samtals 39 en þá var ákveðið að
opna félagið meira og var fólk með
meistararéttindi hvatt til að ganga
í félagið.
Meistarafélag kjötiðn-
aðarmanna er félagssamtök
kjötiðnaðarmeistara,
sem hafa stjórnunar-
ábyrgð á sínum
vinnustað eða
reka sitt eigið
kjötvinnslu fyrir-
tæki. Þeir hafa
réttindi til að taka
nema á námssamning
og kunnáttu til að
kenna þeim. Félagið
er ekki eiginlegt
hagsmunagæslufélag sem
hefur launabaráttu á stefnuskrá sinni
en þau mál eru á könnu MATVÍS,
félags iðnaðarmanna í matvæla- og
veitingagreinum.
„Þetta er bara hópur af fólki
sem hefur áhuga á því að gera
kjötiðnaðinn betri,“ segir Halldór
Jökull Ragnarsson, formaður MFK.
„Við stefnum að því að félagatalan
verði komin í 100 eftir eitt til tvö ár.
Þá höfum við bætt nýju tákni við
einkennisbúninginn okkar sem við
notum við hátíðleg tækifæri. Það er
svartur kúluhattur sem við setjum upp
í staðinn fyrir hvítu hattana og verðum
með á afmælishátíðinni sem haldinn
verður á Reykjavík Natura Hotel.“
Þar feta íslenskir kjötiðnaðarmeistarar
í smiðju kollega sinna í Bretlandi og
í Danmörku.
Ötulir við að grilla í þágu bænda

Félagar í MFK hafa verið mjög
sýnilegir á undanförnum árum,
m.a. verið á þönum um allt land
með grillvagn Landssamtaka
sauðfjárbænda (LS). Þannig hafa
félagar MFK verið áberandi á ýmsum
útihátíðum yfir sumartíma á Íslandi.
Hafa þeir verið í náinni samvinnu við
LS við að kynna íslenska lambakjötið
með þessum hætti. Afstaða þeirra
til þessa verkefnis er að sem
kjötiðnaðarmenn, þá sé það ekki síður
þeirra hagur en bænda að framleiðsla
lambakjöts gangi sem best. Þannig sé
þeim tryggt hráefni til að vinna úr.
„Það hefur tekist mjög
góð samvinna með okkur og
sauðfjárbændum varðandi
grillvagninn. Svo er þetta bara svo
skemmtilegt,“ segir Halldór Jökull.
„Fyrsta grill MFK á þessu ári verður
við setningu Búnaðarþings við
Hörpuna 1. mars. Á sama tíma í fyrra
stóðu 13 kjötiðnaðarmeistarar við
grillið við setningu Búnaðarþings.“
Til hjálpar þeim
sem minna mega sín
MFK stendur fyrir kynningu á
íslenskum jólamat í samstarfi við
kjötvinnslur ár hvert. Félagarnir
hafa líka verið ötulir við að veita
samfélagsþjónustu. Hluti af því
göfuga starfi er úrbeining á hangikjöti
fyrir hver jól fyrir þá sem minna mega
sín í þjóðfélaginu. Hafa félagar í MFK
staðið að því verkefni í sjö ár í röð.
Kjartan Bragason, fyrrverandi
formaður MFK, segir að tilurð
þessarar úrbeiningar mætti rekja
til neyðarástandsins sem skapaðist
í kjölfar efna hagshrunsins haustið
2008. Þá hafi þeim félögum fundist
að þeir yrðu að
leggja eitthvað
af mörkum til að
hjálpa fólki í vanda.
Þá hafi komið upp sú hugmynd
að reyna að fá afurðastöðvar
og kjötiðnaðarfyrirtæki
til að gefa hangikjöt sem
félagarnir síðan úrbeinuðu og
gerðu klárt til afhendingar til
Mæðrastyrksnefndar. Undirtektir
fyrirtækjanna voru strax miklu
betri en menn þorðu að vona
og hefur þetta síðan verið
árlegur viðburður. Undanfarin
ár hafa þeir góðfúslega fengið
að nýta vel búið kennslueldhús
hótel- og matvælagreina í
Menntaskólanum í Kópavogi.
Öflugt námskeiðahald
MFK hefur staðið fyrir mörgum
námskeiðum í samvinnu við Félag
íslenskra kjötiðnaðarmanna (FÍK) og
fyrirtæki sem þjóna og selja vörur,
tæki til kjötiðnaðar. Sem dæmi um
námskeið má nefna:
Hrápylsugerð, Framsetning
í kjötborð verslunar, Nauta- og
svínakjötsúrbeining og Skinkugerð.
Félagið hefur einnig staðið fyrir
mörgum fyrirlestrum um málefni er
tengjast kjötiðnaði. Eins hefur félagið
staðið fyrir hópferðum á sýningar
erlendis fyrir fagmenn og meistara.
Fagkeppni kjötiðnaðarmanna
Þá hefur MFK staðið fyrir fagkeppni
kjötiðnaðarmanna undanfarin 22
ár. Fyrsta fagkeppni sem meistarar
tóku þátt í var í Herning 1992. Í
framhaldi var haldin fagkeppni
hér heima annað hvert ár með
danskan meistara (Jens Munck)
sem yfirdómara, í framhaldi á
fagkeppnum hefur íslenskur meistari
séð um yfirdómarahlutverkið.
Þá má geta þess að nú vinnur
Ásgeir Gunnar Ásgeirsson að
ritun á sögu kjötiðnaðar á Íslandi í
samvinnu við FÍK.
Vakning í aðsókn í
kjötiðnaðargreinar
Endurnýjun í stétt kjöt-
iðnaðar manna hefur verið
nokkuð sveiflukennd í
gegnum tíðina. Halldór
segir að haustið 2012 hafi
nýnemar í kjötiðn hjá MK
verið 24, síðan 37 árið 2013 og
34 haustið 2014.
„Það er greini lega
einhver vakning í gangi
núna og mér sýnist að
endurnýjun í menntuðum
kjötiðnaðarmönnum á Íslandi sé
nú í þokkalega góðum málum.
Þetta unga fólk heldur síðan
áfram og hefur verið duglegt
í vöruþróun nýrra matvæla
á markaðnum. Þar hjálpar
fagkeppni Meistarafélagsins
til sem við höldum á tveggja
ára fresti. Þar höfum við krýnt
í hvert sinn kjötmeistara Íslands,
en þessa keppni höfum við
haldið síðan 1992.
Fyrirtækin í kjötiðnaði hafa
tekið mjög góðan þátt í þessari
keppni. Í síðustu keppni sem fram
fór á síðasta ári var metþátttaka með
nýjar vörur. Það voru 148 vörur sem
komu inn í keppnina sem er töluvert
mikil aukning frá því við byrjuðum
aftur eftir hrun. Við slepptum
keppninni sem átti að vera 2008
vegna ástandsins í þjóðfélaginu en
höfðum síðan keppni 2010, 2012
og 2014.
Vandmeðfarin verðlaunavara í
síðustu keppni
Halldór segir að það hafi komið
mjög áhugaverðar og flottar vörur
út úr þessari keppni. Á síðasta ári
vann mjög athyglisverð vara sem
lítur út eins og camembert eða
sambærilegur hvítmygluostur. Enda
heitir varan „Salami Camemberti“
og var jafnframt valin besta varan
í flokki hrossa- eða folaldakjöts.
Höfundurinn, Jón Þorsteinsson, hjá
Sláturfélagi Suðurlands, hlaut fullt
hús stiga fyrir þessa vöru og hlaut
jafnframt titilinn kjötmeistari Íslands
2014.
Þessi einstaka vara þótti sérlega góð
en er afar vandmeðfarin í framleiðslu.
Til stóð að hefja fjöldaframleiðslu á
„Salami Camemberti“, en vandinn
er að ekkert kjötiðnaðarfyrirtæki var
tilbúið að hleypa slíkri framleiðslu inn
í sitt rými, þar sem hluti af dæminu
er myglusveppur. Engin ostagerð var
heldur til í að hleypa mönnum inn
með kjötvörur í sitt rými. Því þyrfti
líklega sérhæfða lokaða aðstöðu
fyrir framleiðslu á þessari mjög svo
sérstöku vöru.
Undirbúningur hafin að næstu
keppni
Þegar er hafin undirbúningur að
næstu fagkeppni kjötiðnaðarmanna
sem haldin verður í byrjun næsta
árs. Verður keppnin haldin í
Menntaskólanum í Kópavogi þar sem
Hótel- og Matvælaskólinn er einnig til
húsa. Þá segir Halldór að hugmyndin
sé að vera þá einnig með minni keppni
sem verður meira stíluð á fyrirtækin
í greininni frekar en einstaka
kjötiðnaðarmenn. Fyrirmyndin er
sótt til Danmerkur og er fyrirfram
ákveðið að fyrirtækin keppi um eina
ákveðna vörutegund eins og t.d.
lambakæfu. Matið felst svo eingöngu
í bragðprófun og er meiningin að
draga þar félög annarra fagmanna í
matvælageiranum að borðinu. Þau
þrjú fyrirtæki sem komast með sína
vöru í úrslit geta svo skreytt sig með
þeim árangri.
Heimaframleiðsla komin víða en
oft skortur á eftirliti
Eftir efnahagshrunið
2008 fór af stað
ákveðin vakning um
að kjötframleiðendur
hjálpuðu sér meira
sjálfir og er Beint frá
býli m.a. afrakstur af
því. Halldór segir að
ákveðnar reglugerðir
séu um slíka
heimaframleiðslu
bænda. Ef menn hafa
farið á námskeið og
séu með alla aðstöðu
í lagi þá megi þeir
framleiða ákveðnar
vörur sjálfir og selja
ef íbúafjöldinn á þeirra markaðssvæði
er ekki meiri en um 100 manns. Ef
selja eigi á stærra markaðssvæði þá
er gerð krafa um að við framleiðsluna
starfi sveinn eða meistari í greininni.
Samkvæmt iðnaðarlögum eru
kjötiðnaðarmenn lögvernduð
starfsgrein. Halldór segir að þegar
bændur eru komnir í meiri framleiðslu
en fyrir 100 manna svæði þá sé
eftirlitið með því brotakennt.
„Það er sýslumaður eða
lögregluvaldið á hverjum stað sem
á að annast eftirlit með að löggiltir
fagmenn stundi framleiðsluna. Þar
skortir talsvert á og við það erum
við að berjast í dag,“ segir Halldór.
Þá bendir hann á að í verslunum í
Reykjavík megi líka finna kjötvörur
sem standist ekki þær kröfur sem
heilbrigðiseftirlitið eigi að fylgjast
með að séu uppfylltar. Telur Halldór
brýnt að vanda þar betur til verka.
/HKr.
Formenn MFK frá upphafi
1. Formaður MFK 1990 Þorvaldur Guðmundsson.
2. formaður MFK 1991 Björn Ingi Björnsson.
3. formaður MFK 1994 Thorvald K. Imsland.
4. formaður MFK 2000 Níels Hjaltason.
5. formaður MFK 2004 Björk Guðbrandsdóttir.
6. formaður MFK 2008 Kristján G. Kristjánsson.
7. formaður MFK 2010 Kjartan Bragason.
8. formaður MFK 2014 Halldór Jökull Ragnarsson.
Halldór Jökull Ragnarsson, núverandi formaður MFK, við Grillvagn Landssamtaka sauðfjárbænda
á Bændadegi á Þingeyri í júlí 2013. Myndir / HKr.
Kjötiðnaðarmeistarar afhenda Ragnhildi Guðmundsdóttur, formanni Mæðrastyrksnefndar, afrakstur vinnu sinnar
við úrbeiningu á hangikjöti fyrir jólin 2013. Lengst til hægri er Kjartan H. Bragason, þáverandi formaður MFK, og
lengst til hægri er Halldór Jökull Ragnarsson, núverandi formaður félagsins.
Jón Þorsteinsson, hjá
Sláturfélagi Suðurlands,
var krýndur kjötmeistari
Íslands í fagkeppni MFK
2014.