Þjóðmál - 01.03.2011, Qupperneq 8

6 Þjóðmál VOR 2011
myndina til enda og gengið út . – Það er því
ekki að ófyrirsynju að sífellt fleiri Banda­
ríkjamenn kalli nú Michael Moore „the
mockumentary filmmaker“ en ekki „the
documentary filmmaker“ eins og hann kýs
að gera sjálfur .
Um þessar mundir eru tuttugu ár liðin frá því að Davíð Oddsson varð for sætis­
ráð herra í Viðeyjarstjórninni svo köll uðu .
Hann var síðan forsætisráðherra samfellt í
fjórtán ár, lengur en nokkur annar . Óhætt er
að segja að forsætisráðherratíð Davíðs hafi
verið eitt mesta framfaraskeið í sögu þjóðar­
innar . Ís lenskt samfélag tók stakkaskiptum .
Ára tuga langt sjóðasukk var upprætt, dregið
var mjög úr valdi stjórnmálamanna í atvinnu­
lífinu, ríkisfyrirtæki voru einkavædd og
skattar lækkaðir á fyrirtæki og einstaklinga .
Skikki var komið á stjórn ríkisfjármála og
skuldir ríkisins voru nánast greiddar upp .
Stjórn efnahagsmála var til fyrirmyndar
miðað við önnur skeið í sögu landsins frá
því að sjálfstæði var endurheimt, verðbólga
var í lágmarki og gengi krónunnar stöðugt .
Allt hafði þetta í för með sér fjölbreytt og
arð vænlegt atvinnulíf sem leiddi til yfir 30%
kaup máttaraukningar almennings . Miklar
réttarbætur voru gerðar og útgjöld til vel­
ferðar­ og menntamála jukust stórlega að
raun gildi . Mikil gróska var í menningarlífi
lands ins . Þannig mætti áfram telja . Þetta er
tímabil sem allir landsmenn eiga að minnast
með ánægju og stolti . Það er fullkomin
skrum skæling að kenna það við hrun bank­
anna . Sjálfstæðismenn eiga óhikað að sækja
hug myndir og baráttuþrótt í þetta tímabil
við nauðsynlega endurreisn flokks síns .
Á gervihnattamyndum, sem teknar eru af Asíu að næturlagi, blasir við svört
auðn þar sem Norður­Kórea ætti að sjást . Í
land inu er ekki framleitt nægilegt rafmagn
til að lýsa götur og borgir . Það segir sitt
um ástandið í þessu einangraða landi . En
gervi hnatta myndirnar eru líka táknrænar
fyrir hvað lítið er vitað um líf almennings
í Alþýðulýðveldinu Norður­Kóreu . Þar
hefur ríkt kommúnískt alræði frá lokum
heimsstyrjaldarinnar síðari undir stjórn Kim
Il­sung og sona hans . Eftir fall Sovétríkj­
anna þrengdist mjög hagur Norður­Kóreu,
en sovét stjórnin studdi bræðrastjórnina
í P’yong yang ríkulega, rétt eins stjórn
Castros á Kúbu . Hræðileg hungursneyð var
í landinu á tíunda áratugnum . Talið er að
á bilinu 1–3,5 milljónir manna hafi soltið
til dauða eða dáið úr sjúkdómum tengdum
hung ur sneyð inni . En landið hefur löngum
verið kyrfilega lokað og erfitt fyrir fólk utan
þess að gera sér grein fyrir ástandinu þar .
Þess vegna hefur ný bók Barböru Demick,
Nothing to Envy, vakið mikla athygli . Þar er
brugðið upp raunsannri mynd af daglegu
lífi í Norður­Kóreu .
Barbara Demick stýrir Kína­skrif stofu
banda ríska stórblaðsins Los Angeles Times .
Hún ræddi ítarlega við flóttamenn frá
Norður­Kóreu við samningu bókarinnar .
Bókin hefur farið sigurför um heiminn
og verið þýdd á yfir tuttugu tung umál .
Á síðasta ári hreppti bókin hin virtu BBC
Samuel Johnson­verð laun í Bret landi og á
þessu ári hefur hún m .a . verið tilnefnd til
National Book Critic Circle­verð launanna
í Bandaríkjunum . Hún kemur út í næsta
mánuði í íslenskri þýðingu hjá Bóka­
félaginu Uglu, útgáfufélagi Þjóðmála . Heiti
bókarinnar, Engan þarf að öfunda, er úr
barnagælu sem börn í Norður­Kóreu eru
látin syngja . Þar er þeim talin trú um að í
sam an burði við önnur lönd sé allt eins og
best verður á kosið í Norður­Kóreu . Í bók
Demicks er m .a . sagt frá því að ráðamenn í
P’yonjang óttist mjög ólöglega DVD­mynd ­
diska sem smyglað er til landsins frá Kína, því
að þar sé stundum að finna suður­kóresk ar
sápuóperur sem gætu gefið al menn ingi þær