Iðjuþjálfinn - 01.06.2015, Blaðsíða 34

34
Landspítali Háskólasjúkrahús (LSH) í Fossvogi og við Hringbraut er
bráðasjúkrahús sem hefur það markmið
að þjónusta allt landið. Iðjuþjálfun á
þessum stöðum er rekin sem ein eining
og eru átta stöðugildi iðjuþjálfa auk
sérhæfðs starfsmanns.
Starfsemi iðjuþjálfunar er staðsett
á endurhæfingadeild og heyrir undir
Flæðissvið LSH. Iðjuþjálfar sinna
öllum deildum spítalans eftir þörfum
og þjónusta einstaklinga sem eiga erfitt
með að takast á við athafnir daglegs
lífs eftir slys eða veikindi. Orsakir
færniskerðingar geta verið af ýmsum
toga, m.a. skapast af völdum sjúkdóma
eins og heilabilunar, hjarta-, lungna-,
krabbameins-, smit- og taugasjúkdóma.
Einnig geta slíkar skerðingar komið í
kjölfar liðskiptaaðgerða, heilablóðfalls
og/eða annarra áfalla.
Meginstarf iðjuþjálfa er að meta
færni einstaklings við daglegar at-
hafnir með tilliti til þess að útskrifa
það heim eða til þess að meta þörf
á frekari endurhæfingu. Gerð er
skimun á vitrænni getu, aðstæður
einstaklings metnar, aksturshæfni svo
og hjálpartækjaþörf eftir því sem við á.
Við mat á færni og getu eru í flestum
tilvikum notuð viðurkennd stöðluð
matstæki, spurninga- og gátlistar.
Iðjuþjálfar eru virkir þátttakendur
í þverfaglegum teymum spítalans
innan sem utan deilda. Sem dæmi um
teymi utan deilda má þar helst nefna
MND, útskriftar- og fullorðinsteymi.
Leitast er við að nálgast einstaklinginn
á heildrænan máta þar sem hver og
einn fagaðili kemur inn með sína
sérþekkingu. Skipu leggja þarf áætl-
un með það að markmiði að auka
færni einstaklingsins og undirbúa
næstu endurhæfingarskref eða útskrift.
Einstaklingum og hópum er meðal
annars veitt fræðsla, kennsla og ráðgjöf
varðandi hjálpartæki, líkamsbeitingu og
húsnæðisbreytingar. Leitast er við að
stuðla að aukinni sjálfsbjargargetu og
auknu öryggi heima við. Á bráðadeildum
þarf vinnan að ganga hratt og vel
fyrir sig þar sem flæði er mikið og
legutími einstaklinga í flestum tilfellum
skammur. Sökum þess er samstarf við
önnur úrræði utan LSH mikilvæg. Sem
dæmi um önnur úrræði má nefna aðrar
heilbrigðisstofnanir, Sjúkratryggingar
Íslands og heimahjúkrun.
Í Fossvogi er starfandi iðjuþjálfi í
fullu starfi við spelkugerð sem vinnur
í nánu samstarfi við handaskurðlækna
og sjúkraþjálfara. Aðallega eru útbúnar
spelkur fyrir efri útlimi og þá helst vegna
skaða, skipulagðra aðgerða og eftir
bruna. Um er að ræða spelkur, allt frá
litlum fingurspelkum upp í dýnamískar
togspelkur. Á mynd 1 má sjá dæmi
um dýnamíska togspelku fyrir radialis
paresu. Spelkugerð er einnig sinnt í
göngudeildarþjónustu þar sem beiðnir
berast frá sérfræðingum utan LSH.
Í byrjun árs 2014 hófst mikil
vinna þar sem starf iðjuþjálfunar á
bráðadeildum var endurskoðað. Meðal
annars var farið í það að finna út hvaða
þjónustuferli hentaði starfseminni.
Haldnir voru vinnufundir þar sem allir
iðjuþjálfar á bráðadeildum LSH komu
saman, farið var yfir greinar og aðrar
heimildir og það borið saman við þá
þjónustu sem veitt er.
Út frá þeirri vinnu var ákveðið að
styðjast við Occupational Therapy
Intervention process Model (OTIPM).
Helstu ástæður fyrir því að þetta ferli
varð fyrir valinu voru þær að það
hentar vel í bráðaþjónustu og ferlið
leggur áherslu á færniskerðingu í kjölfar
veikinda eða slysa. Auk þess sem ferlið
er sveigjanlegt, ekki bundið við ákveðna
hugmyndafræði og gefur því möguleika
á að notast við margvíslegar aðferðir
við mat og íhlutun.
Í aprílmánuði það sama ár var haldin
vinnusmiðja um hugmyndafræði á
vegum fagráðs iðjuþjálfunar á LSH þar
sem fjallað var um þjónustuyfirlit sem
grundvöll gæðaeftirlits og sem kveikju
að hugmyndaþróun á starfsstöðvum
iðjuþjálfa. Ekki verður farið nánar í það
hér en hægt er að kynna sér það frekar í
grein Guðrúnar Árnadóttur um þetta efni.
Í kjölfar vinnusmiðjunnar var unnið
að því að hanna og útbúa yfirlitstöflu
í þeim tilgangi að fá betri yfirsýn
yfir þjónustuna og það þjónustuferli
sem unnið er eftir. Þrátt fyrir stuttan
reynslutíma hefur taflan reynst vel
og skilað sér út í starfið. Hún er gott
verkfæri sem gerir starfið skilvirkara
og áþreifanlegra. Þjónusta iðjuþjálfa er
í sífelldri endurskoðun og er leitast við
að hafa hana gagnreynda, vegna þess er
taflan í sífelldri þróun og þeirri vinnu
er í raun aldrei endanlega lokið. Án efa
mun hún nýtast vel í framtíðinni fyrir
nýtt starfsfólk og nema í vettvangsnámi.
Þessi vinna var þörf og hefur virkilega
verið í senn lærdóms- og árangursrík.
Eins og vonandi hefur skilað sér
í þessari grein þá er starf iðjuþjálfa
innan bráðadeilda afar fjölbreytilegt og
spennandi. Enginn dagur er öðrum líkur
og á hverjum degi er tekist á við nýjar
áskoranir sem krefjast útsjónarsemi og
lausnamiðaðrar nálgunar.
Iðjuþjálfun á
bráðadeildum
Landspítala Aldís Ösp Guðrúnardóttir
iðjuþjálfi á bráðadeild
Landspítala
Guðríður Erna Guðmundsdóttir
iðjuþjálfi á bráðadeild
Landspítala
Mynd 1 . Dýnamisk togspelka