Þjóðmál - 01.12.2010, Blaðsíða 34

32 Þjóðmál VETUR 2010
forsjá hins opinbera . Flest okkar muna eftir
fréttum sem glumdu á eyrum manna fyrir
fáum árum um starfsmenn hins opinbera
sem skildu tölvugögn sín eftir á víðavangi,
í lestarklefum eða á bekkjum almennings-
garða . Minniskubba og geisladiska sem báru
upp lýsingar er vörðuðu öryggi ríkisins, leyni-
þjón ustunnar, skattamál einstaklinga eða
persónugreinanlega bankareikninga borg ar-
anna . Þessi slóðaskapur einskorðast ekki við
umrædd tölvugögn heldur gegn sýrir hann
allt stjórnkerfi landsins . Stór glæpa menn:
ofbeldismenn, morðingjar og þjófar valsa
inn og út úr fangelsum landsins eða láta sig
hverfa í „helgarfríinu“ þegar þeim hentar
og finnast ekki meir . Oftast er það vegna
þess að enginn er að leita að þeim . Þúsundir
þeirra flækjast frjálsir um göturnar þar sem
þeir halda áfram sinni fyrri iðu . Hrá skinna-
leikurinn felst í að láta sem ríkið standi vörð
um heill almennings, þegar raunin er að
það eru löghlýðnir borgarar sem helst verða
fyrir barðinu á lagasetningum sem eiga að
vera þeim til verndar . Til að leggja áherslu
á uppgjöf ríkisvaldsins fyrir þeim óskapnaði
sem samfélagið stendur frammi fyrir vísar
Dalrymple hins vegar í bók Anthony
Burgess, A Clockwork Orange . Þessi vísun
ætti að verða til þess að lesandinn finni
kaldan hroll fara um sig . Dalrymple telur
Burgess hafa verið forspáan um ofbeldis-
hneigðina sem nú ríkir á götum Bretlands .
Fullorðið fólk er hvergi óhult og enginn
treystir sér lengur til að koma ókunnugum
til varnar ekki einu sinni um hábjartan
dag . Aldur ofbeldisseggjanna fer allt niður
í átta ár . Málamyndadómar eru svo kveðnir
upp, náist níðingarnir . En oft eru þeir aftur
komnir á götuna áður en blóð fórnarlamba
þeirra er fyllilega þornað .
Við getum státað af góðri löggæslu hér
heima, en aðra sögu er að segja af þeim
mál um í Bretlandi . Bók Copperfields,
Wasting Police Time, lýsir lífi ósköp venju-
legs lögregluþjóns í smábæ úti á landi, sem
í einfeldni taldi hlutverk sitt vera að gæta
friðhelgi hins almenna borgara . Það tók
hann varla einn dag að komast að því að
ekkert var fjær lagi . Svo virðist sem aðal-
tilgangur löggæslunnar þarna sé að koma
í veg fyrir skráningu glæpa svo yfirmenn
geti á skýrslum sýnt fram á fækkun þeirra
í umdæmi sínu . Öllu sem sett getur blett
á skýrslugerðina er ýtt til hliðar eða því
drekkt í öðrum skýrslum . Við slíkar
aðstæður verður frumskylda lögreglunnar
að koma í veg fyrir handtöku óþjóðalýðsins
frekar en að setja hann á sakabekk . Þessu til
styrktar eru yfirfull fangelsi og dómstólar
sem fara sér hægt svo að aukin þrengsli
brjóti ekki á mannréttindum glæpalýðsins .
Sérstök áhersla er hins vegar lögð á að
löggæslumenn séu vel vakandi fyrir öllu
sem flokkast getur und ir fordóma gagnvart
minnihlutahóp um . Minnsta grunsemd
um slíkt leiðir til fésekta sem flestar eru
sóttar til almennra borgara í van máttugri
uppreisn gegn kerfinu . Pólitísk rétthugsun
ræður þarna ríkjum .
Þegar kemur að heilbrigðiskerfinu talar Dalrymple frá eigin brjósti . Eftir
atlögu póstmódernistans Michel Foucault
að geðheilbrigðisgeiranum hefur þjónusta
við geðbilaða nánast verið lögð í rúst .
Sjúkra húss plássum hefur verið fækkað
svo mikið að eina lausn mála er að skáka
geðbiluðu fólki á milli lögreglu og almennra
sjúkrahúsa . Þetta gerist með því að enginn
þori að taka á sig ábyrgð á greiningu
sjúkdóms sem leitt getur til innlagnar .
En, líkt og við upplifum á Íslandi í dag,
þá háir fjárskortur ekki gælu verkefnum
ríkisstjórnarinnar . Engu er líkara en að
þeir viti firrtu stýri kerfinu því að peningar
eru alltaf til fyrir dellumálin . Dalrymple
nefnir dæmi úr sínu eigin starfsumhverfi
þar sem læknum, jafnvel yfirlæknum með