Þjóðmál - 01.12.2010, Blaðsíða 65

Þjóðmál VETUR 2010 63
Inngangur
Hér verður sagt frá tilraun Íslands til að ná kosningu í Öryggisráð Sam-
einuðu þjóðanna . Kosningin fór fram 17 .
október 2008 fyrir tímabilið 2009–2010 .
Það var skömmu eftir að íslenskt fjármála líf
fór á hliðina . Niðurstaðan olli talsverð um
vonbrigðum þar sem hún var í engu sam-
ræmi við væntingar ráðamanna og þeirra
sem borið höfðu hitann og þungann af
undirbúningi kosninganna fyrir Íslands
hönd . Aðdragandi kosninganna var langur
eða heill áratugur og sóknarkrafturinn í
fram boðinu mismikill á tímabilinu .
Í þessu samhengi vakna fjölmargar
spurn ingar . Mikilvægasta spurningin að
minni hyggju er sú hvort markmiðið hafi
verið raunhæft, með hliðsjón af smæð Ís-
lands og stjórnsýslu landsins . Eða réði
kannski pólitískur hégómaskapur för
umfram annað? Var einhvers staðar á
vísan að róa um stuðning annarra ríkja og
var raunhæft að ætla að stuðningsloforð
héldu í öllum tilvikum? Hvaða aðferðum
beittu stjórnvöld við fylgisöflun og hvaða
aðferðum var beitt í því skyni að meta
árangurinn af starfinu? Var ekki við því að
búast að kostnaðurinn við fylgisöflun yrði
óbærilegur og lítt réttlætanlegur? Hvaðan
spratt þessi hugmynd eiginlega og hvaðan
kom frumkvæðið? Var Ísland orðið svo
breiðvaxið á alþjóðlegan mælikvarða að
beint lægi við að taka að sér jafn mikilvæg
störf og unnin eru í Öryggisráði S .þ .? Eða
höfðu átt sér stað einhverjar mikilvægar
forsendubreytingar í utanríkissamskiptum
Íslands, sem gerðu það beinlínis rökrétt að
Ísland sæktist eftir því að axla frekari ábyrgð
á alþjóðavettvangi?
Áður en lengra er haldið er rétt að
gera stuttlega grein fyrir hlutverki og
skipan Öryggisráðsins, en það er ein af
mikilvægustu stofnunum S .þ . og var komið
á laggirnar strax í árdaga samtakanna .
Því er ætlað að gæta að öryggi og friði í
heiminum . Það getur haft frumkvæði að
því að rannsaka deilumál á milli ríkja og
meta hvort þau séu líkleg til þess að stofna
til ófriðar og Öryggisráðið hefur ýmis
Gústaf Níelsson
Ísland í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna:
Pólitískur hégómi eða
raunhæft markmið?