Skólavarðan - 01.09.2010, Blaðsíða 31

31
Skólavarðan 4.tbl. 2010fræðin
Sumarnámskeiði NLS 2010 var ætlað að vekja athygli kennara
og stjórnenda sem eru í forsvari í sínum heimalöndum á nýjum
stefnum (trends) í menntamálum sem smám saman hafa orðið
mjög fyrirferðarmiklar í menntapólitík og stjórnun menntamála.
Þarna er um að ræða hugmyndafræði í anda nýfrjálshyggju og
eina afleiðingu hennar eða sk. New public management (NPM),
sem er opinber stjórnsýsla sem þiggur aðferðafræði sína og
hugmyndir frá einkageiranum.
Í boðsbréfi til þátttakenda segir meðal annars að í umhverfi einkavæð-
ingarferlis, þar sem samkeppniskraftur er talinn mikilvægari menntun,
verða stjórnmálamenn og yfirvöld áhugasamari um endanlega niður-
stöðu (svo sem einkunnir) en lærdómsferlið sjálft. Áhersla á ígrundun
víkur fyrir áherslu á mælanlega færni. Markmið menntunar verður þá
að efla samkeppnishæfni samfélagsins í stað þess að styrkja einstak-
linginn í að öðlast þá menntun sem hann óskar sér.
Þetta sjónarhorn og stjórnsýsla á grundvelli NPM ryður sér æ meira
til rúms þrátt fyrir kreppuna og hrun nýfrjálshyggjunnar sem hug-
myndafræði og gerir kennara og stjórnendur smám saman ósýnilega
og rænir þá sjálfræði sínu.
Þungaviktarmenn í umhverfismálum
Skipuleggjendur námskeiðsins segja í bréfinu að sú menntapólitíska
stefna sem vex fiskur um hrygg í þessu umhverfi sé sífelldur og stöð-
ugur niðurskurður. Vonir aðstandenda námskeiðsins standa til að þátt-
takendur fái með þátttöku sinni aukinn styrk til að berjast fyrir faglegu
sjálfræði kennarastéttarinnar, eflingu fagmennsku og bættum kjörum.
Kennarar verða að láta til sín heyra og vera virkir í mótun mennta-
stefnu og hafa áhrif á viðhorf til menntunar.
Önnur áhersla á sumarnámskeiðinu var umhverfismál og ekki síst
umhverfisvá vegna hitnunar jarðar og mengunar af mannavöldum. bent
var á að kennarar eru þungaviktarmenn í þessu samhengi. Þeir miðla
endingargóðri þekkingu og gegna veigamiklu hlutverki í að móta við-
horf ungs fólks til þess hverjar eru lífsnauðsynjar samfélagsins og for-
sendur fyrir þeim.
„Samnefnari landa sem fara NPM leiðina er efnahags-
og fjármálakreppa sem hefur leitt til aukinnar kröfu
um skilvirkni og leitina að leiðum til að skera niður í
opinberri þjónustu.“ Þýtt af Wikipediu.
Tony Dunderfelt setti fram punkta um grundvöll
sjálfsþekkingar, skilgreiningu á hugtakinu og fleira sem
henni tengdist í ítarefni sínu með fyrirlestrinum. Hér eru
nokkrir þeirra:
Grundvöllur sjálfsþekkingar
• Að öðlast styrk til að gera það sem þarf að gera á
þessu augnabliki.
• Að geta breytt þeirri hegðun sinni og hugsanagangi sem kemur í veg fyrir að maður nái þeim árangri sem
maður vill.
• Að geta einblínt á ÞAÐ BESTA, þ.e. langtímamarkmið um það sem maður vill ná fram í starfi og einkalífi.
• Sjálfsþekking er skv. skilgreiningu nokkuð sem einungis ég get hrundið af stað og framkvæmt fyrir
mína eigin vellíðan og velferð. Enginn annar getur gert
þetta fyrir mig – og enginn annar mun heldur gera það
því aðrir eiga fullt í fangi með sitt eigið líf.
• Vertu manneskjan sem hundurinn þinn trúir nú þegar að þú sért. Það er sjálfsmiðun en ekki eigingirni.
vill sé hægt að rekja velgengni Finna í Pisa til strangra skóla (plikten
at lära). Hún segir að Finnar sæki sér fyrirmyndir til Noregs og ný
námsskipan verði sett 2014.
Á fjórða degi var fyrri fyrirlesarinn Petri Salo, prófessor í fullorðins-
fræðslu við Pedagogiska faktulteten við Åbo Akademi í Vasa. Hann
fjallaði um ímynd skólans þar sem hann gekk meðal annars út frá
spurningunni hvað gera kennarar í sínu langa sumarfríi?
Á lokadeginum var stutt dagskrá en fyrirlesari þann morgun var hinn
skemmtilegi Johan Storgård, leikari og leikhússtjóri í Svenska Teatern
i Helsingfors. Fyrirlestur hans fjallaði um forustu i skapandi samfélagi.
Hann ræddi meðal annars um líkamstjáningu og hversu oft hún segir
meira en töluð orð, eða að það skiptir máli hvernig hlutirnir eru sagðir.
Fyrirlesturinn var afar líflegur og vakti kátínu námskeiðsgesta.
Ferðin í heild var mikil upplifun og aðbúnaður allur til fyrirmyndar.
Námskeið NLS eru haldin annað hvort ár og næst er komið að okkur.
Það er virkilegt tilhlökkunarefni að vita hver yfirskrift þess námskeiðs
verður. Eitt er víst að við eigum metnaðarfullt fagfólk í skólamálum
og án efa verður námskeiðið hérlendis bæði fróðlegt og gott innlegg
í að treysta norræna samvinnu með fagmennsku í fyrirrúmi. Það var
okkur sönn ánægja að taka þátt í afar vel skipulögðu, skemmtilegu og
fræðandi sumarnámskeiði.
Fyrir hönd hópsins,
Lára Guðrún Agnarsdóttir og Svava Þ. Hjaltalín, skólamálanefnd FG.
Ígrundun víkur fyrir
mælanlegri færni Sífelldur og stöðugur niðurskurður framundan og kennarar gerðir ósýnilegir
Texti: keg
Markmið menntunar verður þá að efla
samkeppnishæfni samfélagsins í stað
þess að styrkja einstaklinginn í að öðlast
þá menntun sem hann óskar sér.