Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.07.1991, Blaðsíða 63

að gera sér virtnuna auðveldari. Við unnum út frá elsta texta sem til
er, frá 9. öld. Jafnvel þar er líklega að finna breytingar frá upprunalega
textanum. Þeir Jean Bollack og Pierre Judet de La Combe hjálpuðu
mér við þýðingamar með því að benda mér á þá kafla sem líklega
hafa tekið breytingum frá upprunalegri mynd. Þegar ég sá að ég
hefði ekki nægilegan tíma til að þýða öll verkin sjálf, bað ég Jean
Bollack að þýða „Ífígeníu" og Héléne Cixous að taka að sér
„Hollvætti"...
Fyrsta mynd ífyrsta hluta príleikspíns—„Ífígenía íÁlis" er Agamemnon
í minningu minni par sem hann gengur pvert yfir sviðið. Hann hefur
einkennilega ábúðarmikið göngulag, einkum með hægri hluta líkamans.
Stðar sjáum við að barátta skynsemi og tilfinninga markar stríð kynjanna.
Þetta er engin leikstjómarskipun. Ég hef ætíð gaman af því þegar
áhorfendur taka eftir hlutum sem við vissum ekki um. Það getur
meira en verið að Simon Abkarian, sem Agamemnon, hafi unnið
ómeðvitað meira með hægri líkamshelmingi en hinum. Hann veitir
ríkinu náttúrlega forystu og er skuldbundinn sinni persónulegu
skynsemi sem valdhafi. Þetta gæti svo sem verið rétt. En það er
hvorki komið frá mér né meðvitað frá honum. Barátta kynjanna var
mér ekkert þema, sem ég vann sérstaklega í forvinnu minni. En það
er vissulega mikilvægt mótíf í verkunum. Eitt verður þó að taka
skýrt fram: Harmleikurinn, flestir harmleikir segja frá myrtum
konum. Þegar maður sviðsetur „Ífígeníu" og„Óresteiu" rekst maður
vitanlega á að í fyrra verkinu er kona myrt, í öðru þau Agamemnon
og Kassandra, í „Sáttarfóm" Klítemnestra, og í „Hollvættum" er
sýndur alger ósigur refsinomanna. Hér þarf því ekki að undirstrika
neitt sérstaklega. í „Ífígeníu í Áhs" er sögð barátta konu, Khtemnestru,
við að bjarga lífi dóttur sinnar frá valdagræðgi, frægð, yfirráðum og
eigin her.
Allar söguhetjur eru sminkaðar einkennandi gervum. Einungis andlit
JúlíönuCarneirodaCunha,Klítemnestru,erauðpekktogaðeinsfölsminkað.
Erhún eina auðpekkta mannveran íheimi vitfirringar?
Nei, við fundum þetta út. Gervin, sem hylja ekki andlit hinna
Tímarit um bókmenntir og leiklist
63