Morgunblaðið - 22.10.2015, Blaðsíða 89

MENNING 89
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 2015
Fyrsta breiðskífa rokksveitarinnar
Casio Fatso, Controlling the world
from my bed, kom út í júlí síðast-
liðnum og í kvöld heldur hljóm-
sveitin útgáfutónleika í Tjarnar-
bíói. Þeir hefjast með upphitun Lily
of the valley kl. 21 og kl. 21.45 stíg-
ur Casio Fatso á svið.
Sú fyrsta Controlling the world from my
bed er fyrsta plata Casio Fatso.
Fagna frumburði
CRIMSON PEAK 8,10:30
PAN 3D ÍSL 5:30
ÞRESTIR 5:50
KLOVN FOREVER 8,10:30
EVEREST 3D 5:30,8
SICARIO 10:10
LAUGARÁSBÍÓ Sýningartímar
Miðasala og nánari upplýsingar
Vagnhöfða 11 - 110 Reykjavík - www.ofnasmidja.is - sími 577 5177
hafðu það notalegt
vottun reynsla
ára
ábyrgð
gæði
miðstöðvarofnar
Um þessar mundir er mikið skrifað
um einkunnakerfi – tölur eða stafi.
Lítt hefur verið fjallað um stjörnugjöf
fyrir listir. Menn vilja fá sem flestar
stjörnur, en hvað þýða þær? Ég hef
jafnan tónlistartímaritið down beat
sem viðmið. Fimm stjörnur meistara-
verk, fjórar frábær skífa, þrjár góð,
tvær slarkandi, ein léleg. Því er neyð-
arlegt þegar fimm stjörnum er skellt
á meðalskífu eða listviðburð, sem er
einum of algengt hérlendis.
Hér verður fjallað í stuttu máli um
fjóra diska sem komu út kringum
djasshátíð, fleiri bíða næstu greinar.
Frumraun á hljómskífu
Leifur Gunnarsson: Húsið sefur
(lgtonar 2015) bbbmn
Fyrsta plata
Leifs Gunn-
arssonar,
bassaleikara
og tónskálds,
er nefnd eftir
ljóði Steins
Steinarrs, en
það er eitt átta
ljóða sem Leifur hefur tónsett á þess-
ari plötu. Kona hans, Ingrid Örk
Kjartansdóttir, syngur og er þetta
frumraun þeirra beggja á hljómskífu.
Leifur lærði á bassa við hrynakadem-
íu Kaupmannahafnar og í einsemd-
inni ytra fór hann að lesa ljóð og tón-
setja. Það er ekkert skrýtið að
„Sólskríkja“ Þorsteins Erlingssonar
yrði eitt af kvæðunum er Leifur valdi
– tveir listamenn skógi vafðir fjarri
hraungrýtinu heima. Sannast sagna
er þetta góð skífa, þótt gallalaus sé
hún ekki. Leifur fær til liðs við sig
elítudjassista. Kjartan Valdimarsson
og Matthías M.D. Hemstock í hryn-
inn og blásarana Hauk Gröndal og
Snorra Sigurðarson. Lög Leifs eru
oftar en ekki fremur í ætt við sönglög
en djassópusa og Kjartan þá betri en
enginn. Bassasóló Leifs eru alltaf í
rökréttu framhaldi laganna, en hann
hefði mátt útsetja meira fyrir blás-
arana. Þeir eru svalir í upphafslaginu
„Broti úr kveðju“ við ljóð Jóhannesar
úr Kötlum og dramatískir í „Brimi“
Bensa Gröndal. Ingrid hefur fallega
rödd og eins og norsku djassdívurnar
er hún svöl og titurlítil, en hún er
óreynd og á eftir að ganga í gegnum
djassþjálfunina. Lögin eru ansi keim-
lík við fyrstu hlustun, en vinna mikið
á er oftar er hlustað.
Laglínan í hásæti
Ásgeir Ásgeirsson: TRIO
(Stanga Music 2015) bbbmn
Skífa Ásgeirs
Ásgeirssonar
gítarista,
TRIO, er jafn-
margleit og
skífa Leifs er
einsleit. Þarna
má finna djass-
ópusa, söngdansa, sömbur og fönk.
Laglínan er alltaf í hásæti og svo er
úrvinnslan misjöfn, allt eftir stíl-
brigðum og hljóðfæraleikurum.
Þarna má heyra fjögur tríó og tvo
söngvara. Best þykir mér Ásgeiri
takast upp með altistanum Hauki
Gröndal og hinum blinda danska
bassaleikara með íslensk-færeyska
blóðið í æðunum, Richard Andersen,
og flott að heyra voldugan göngu-
bassann hans á skífunni. Haukur og
Ásgeir eiga fín sóló í „Allt að gerast“
og „Leið 70“ – sveifludjass með svölu
yfirbragði. Svalinn er líka ráðandi í
lögunum þar sem Snorri Sigurðarson
blæs í flügelhorn og Gunnar Hrafns-
son slær bassann: „Baker“ og „Sól-
arlag“. Mér þykja sömburnar og
fönkið ekki í sama klassa og fyrr-
nefndir ópusar og söngvararnir bæta
engu við. Ásgeir er firnalipur gít-
arleikari og hefur tekið miklum fram-
förum síðan hann kom fyrst fram
með Wes Montgomery-stíl sinn.
Hann er maður margra stíla, en best-
ur finnst mér hann alltaf í kjarna-
sveiflu; hreinar spunalínur, hljómar
og laglínan blúsuð. Skífunni lýkur á
undurfagurri kveðju Ásgeirs til móð-
ur sinnar þar sem Gunnar Gunnars-
son og Þorgrímur Jónsson leika með
honum.
Lágstemmd og ljúf
Mógil: Korríró
(Mógil Music 2015) bbbmn
Þriðja skífa
Mógils, Korr-
író, er lág-
stemmd og ljúf,
en stundum
býr ógn undir
og þjóðsagna-
minni oft á
ferð. Þetta er
tónlist sem byggist á djassi, jafnt
sem klassík og þjóðlögum með poppí-
vafi. Gítarspil Hilmars Jenssonar er
hinn rýþmíski grunnur Mógils, með-
an Joakim Badenhorst á klarinett og
bassaklarinett og Eiríkur Orri Ólafs-
son trompetleikari koma djassinum
til skila í sólóum og tvíleik. Kristín
Þóra Haraldsdóttir setur síðan klass-
ískan svip á tónlistina með víóluleik
sínum. Svo er það söngkonan, Heiða
Árnadóttir, sem er aðalrödd hljóm-
sveitarinnar. Lágstemmdur sópran
hennar er seiðandi og gefur tónunum
aukið innihald með ljóðum sem hald-
ast í hendur við tónlistina. Flest sem-
ur hún sjálf, en þó eru þarna ljóð eftir
m.a. Vilborgu Dagbjartsdóttur og
Hannes Pétursson. Gott hefði verið
að fá textablað með diskinum, því
þótt Heiða sé með skýran famburð
týnist sumt þegar farið er á hæstu
tóna. Skífan hefst á dillandi popp-
dansi Joakims, „Sporin“, þar sem
þjóðlagaminni skjóta þó fljótt upp
kollinum, en spuni Eiríks og Joakims
toppar í lokin. Heiða gerir myndríku
ljóði Vilborgar „Vetri“ góð skil í fal-
legri laglínu, en myrkur býr í hljóm-
sveitarleiknum. „Marbendill“ Joa-
kims með gítarbassa Hilmars og
pikki Kristínar Þóru, söng Heiðu og
„samspuna“ Eiríks og Joakims er
eitt af betri lögum skífunnar og svo
er sveitin seiðandi í „Húmi“ – óhefð-
bundnum spunaleik.
Vönduð skífa
Olding/Flosason: Projeto Brasil! (El
Dingo records 2015) bbbmn
Projekto Brasil heitir samvinnu-
verkefni sænska gítaristans Hans
Oldings og Sigurðar Flosasonar.
Þetta er sambaskífa eins og nafnið
bendir til og hefst á sérlega grípandi
sömbu eftir Sigurð: „Tom“ – gælu-
nafni aðaltónskálds skífunnar:
Antonios Car-
los Jobims. Þeir
félagar útsetja
fimm tónverk
hans misþekkt,
svo á Hans lag
tileinkað Milton
Nascimento,
sem á einn ópus á skífunni og De-
Moraes annan.
Morten Ankerfeldt bassaleikari og
Ole Bothzen trommari eru sænskir
og fínir hrynleikarar, svo leikur ung-
ur íslenskur sellisti, Þórdís Gerður
Jónsdóttir, firnavel á plötunni. Sig-
urður og Hans spila heit sóló og út-
setningar þeirra vel ígrundaðar.
Hans útsetur þrjú lög eftir Jobim,
sem hafa, það ég best veit, ekki verið
oft á dagskrá djassmanna. Þetta eru
dálítið drungalegar útsetningar, en
fallegar. Sigurður leikur þar oft á alt-
flautu sem blandast sellóinu vel og
sérlega er útsetningin á „Chovendo
na rodeira“ vel heppnuð, þar sem
Hans leikur laglínuna sem Þórdís
botnar og undir hljómar Sigurður á
altflautu og bassaleikur Mortens
grípandi. Jobim-lögin sem Sigurður
útsetur eru þekkt í flutningi Joaos
Gilbertos og gleymi ég seint er ég
heyrði hann flytja „Retrato em
branco e presto“ í Barbican í London
árið 2000. Þórdís strýkur laglínuna
yndislegu og Sigurði bregst ekki
spuninn frekar en fyrri daginn. Vönd-
uð skífa og frekar fallin til hlustunar
en danstjáningar.
Undir djassregnhlífinni
Ásgeir „… er firnalipur gítarleikari og hefur
tekið miklum framförum,“ segir um plötu hans.
Olding-Flosason „Vönduð skífa og frekar fallin til hlustunar en dans-
tjáningar,“ segir um þetta verkefni Sigurðar Flosasonar og félaga.
Leifur „…er þetta góð skífa, þótt galla-
laus sé hún ekki,“ segir rýnir.
Mógil „… stundum býr ógn undir og þjóðsagnaminni oft á ferð,“
segir um plötu hljómsveitarinnar, Korríró.
Fjórir diskar af djassættinni
Vernharður Linnet linnet@simnet.is