Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.01.2016, Qupperneq 12

12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.1. 2016
* „Handfrjálsi búnaðurinn sem fylgir síman-um er eitt af mínum mikilvægustu tækjum.“Böðvar Sturluson, flutningabílstjóri í Stykkishólmi.Landið og miðinSIGURÐUR BOGI SÆVARSSON
sbs@mbl.is
UM ALLT LAND
STRANDABYGGÐ
Atvinnumál og innra skipu
starfsemi sveitarfélagsins e
stefnumótunarvinnu í Stra m nú
stendur yfir. Ráðgjafafyrirt rp ehf.
sinnir málinu og er leitað e armiðum
fólksins í byggðinni. Efla á þ stukjarnann
Hólmavíká
með það
fyrir augum
fð jö
SAUÐÁRKRÓKUR
Framkvæmdir
hefjast í
kiSauðárkró
Færa á
aðgengismál
í betra horf, laga búningsklefa og anddyri
og bæta aðstöðu barna og barnafólks
með rennibrautum og vaðlaugum. Skipuð
ygg ghefur verið sérstök b in anefnd sem
hefur mál þetta með höndum.
FLJÓTSDALSHÉRAÐ
Minnst fimm þorrablót eru
haldin á Fljótsdalshéraði um
þessar mundir. Hið fyrsta
var á Egilsstöðum í gær-
kvöldi og í Fellabæ verður
þorri blótaður um aðra helgi.
Þorrablót Jökuldælinga og
Jökulsárhlíðarfólks verður í
Brúarási 13. febrúar. Þann 20.
febrúar haldaVallamenn og
Skriðdælingar sameiginlegt blót
á Arnhólsstöðum, það er sama
dag og íbúar í Hróarstungu
koma saman í félagsheimilinu
Tungubúð.
UPPSVEITIR
allt að 12 klukkustundum í senn.
Með þetta er sveitarstjórn óánægð og kallar eftir því að
Rarik svari fyrirspurnum um málið og leysi vandann.
ÐIR
mannahreppur
næsta sumar umsjón með rekstri fjallaskála sveitarfélagsins
á Hrunamannaafrétti. Margir ferðast um þessar slóðir á
sumrin, til að mynda jeppamenn og hestafólk.
Vatnsfell við Öskju í sunnan-verðum Dyngjufjöllum skalhéðan í frá heita Wattsfell,
samkvæmt niðurstöðu Örnefna-
nefndar. Fjallið, sem er 1.308 metra
hátt, hafði fyrr á árunum þetta nafn
og var kennt við breska landkönnuð-
inn William Lord Watts.
Fyrstur yfir Vatnajökul
Watts ferðaðist þrisvar til Íslands,
árin 1871, 1874 og 1875, í þeim meg-
intilgangi að ganga yfir Vatnajökul.
Síðasta árið náði hann að þvera jök-
ulinn fyrstur manna svo sögur fari
af, ásamt fimm íslenskum félögum
sínum. Hann gerði síðan út sér leið-
angur til að skoða ummerki eftir
stóra eldgosið í Öskju þá um vorið.
Eru til hrikalegar lýsingar á því
þegar veggir öskjunnar hrynja niður
í djúpin þar sem nú er Öskjuvatn.
Afleiðingar umrædds eldgoss í
Öskju urðu miklar. Aska lagðist yfir
norðan- og austanvert landið svo að
bæir lögðust í eyði. Það kom flutn-
ingum Íslendinga til Kanada af stað.
Á sinni tíð skrifaði Watts greinar
og bækur um ferðir sínar sem urðu
víða kunnar. Árið 1910 var Wattsfell
nefnt til heiðurs honum og til að
minnast þessa frækna leiðangurs.
Var nafnið allvíða notað í bókum og
á landakortum og stóð til ársins
1941. Þá var því var breytt af Ör-
nefnanefnd, ásamt fleiri nöfnum sem
þóttu ekki hæfa á Íslandi að mati
nefndarinnar. Vatnsfell skyldi það
heita. Mörgum sem til þekkja hefur
hins vegar fundist örnefni þetta úr
takti við veruleikann, enda stendur
fjallið allfjarri sjálfu Öskjuvatni.
Að fá breytingu á nafni fjallsins í
gegn – og staðfestingu þar að lút-
andi – hefur tekið langan tíma. Það
var árið 2003 sem Víðir Gíslason á
Akureyri byrjaði að vinna í málinu,
en hann hefur í tímans rás safnað
ýmsum heimildum um Íslandsleið-
angra Watts og byggði erindi sín til
Örnefnanefndar á þeim. Nefndin úr-
skurðaði 2004 að Vatnsfellsnafnið
skyldi standa og vera á kortum með
tilliti til hefðar. Wattsfellsnafnið
mætti þó fljóta með til dæmis á
landakortum og vera innan sviga.
Nú hefur nefndin snúið blaðinu við.
William Lord Watts er „kominn á
kortið“ í orðsins fyllstu merkingu.
Til upprunalegs horfs
„Það er því niðurstaða Örnefna-
nefndar að örnefnið Wattsfell skuli
endurreist og fært til upprunalegs
horfs. Á útgefnum kortum þykir
þannig rétt að standi Wattsfell. Þar
sem því verður við komið t.d. á opin-
berum gagnagrunnum sem bjóða
upp á slíkt, er þó rétt að Vatnsfell
sé skráð sem aukanafn,“ segir í úr-
skurði.
ASKJA – DYNGJUFJÖLL
Wattsfell
samþykkt
LANDKÖNNUÐURINN WILLIAM LORD WATTS FÆR NÚ
VERÐUGAN SESS. FJALLIÐ SEM EFTIR HONUM VAR NEFNT
HEITIR EKKI LENGUR VATNSFELL. ÞETTA UNDARLEGA MÁL
HEFUR VELKST LENGI Í KERFINU EN ER NÚ ÚTKLJÁÐ
Horft yfir Öskjuvatn. Þorvaldstindur til vinstri, Víti til hægri og Wattsfell því sem næst fyrir miðju lengst í suðri.
Ljósm/Oddur Sigurðsson
Wattsfell
Loftmyndir ehf.
ASKJA
DYNGJUJÖKULL
ÓDÁÐAHRAUN
Wattsfell
William Lord
Watts var fædd-
ur í London ár-
ið 1850. Hann
nam m.a. jarð-
fræði og
steindafræði við
Kings College,
sem sennilega
hefur vakið
spenning fyrir Íslandsferðum,
ásamt miklum áhuga á fjall-
göngum. Watts skrifaði tvær
bækur um þær ferðir og hélt
fyrirlestra hjá á ýmsum stöðum í
Lundúnum.
Í formála að íslenskri útgáfu
bókar Watts stendur að hann
hafi látist árið 1877, aðeins 27
ára. Í ljós kom hins vegar að
hann flutti til Bandaríkjanna það
ár og bjó lengst af og starfaði í
Los Angeles. Sinnti meðal ann-
ars jarðfræðirannsóknum og
ráðgjöf í tengslum við olíu-
vinnslu og námagröft, ásamt því
að skrifa bækur og ritgerðir um
þau efni. Hann lést árið 1921,
um borð í skipi á leið til Trinidad,
hvar hann sinnti olíurann-
sóknum.
„Saga hans var um margt
óþekkt,“ segir Víðir. „En þetta
var afar ánægjulegt ferðalag með
Watts. Náðst hefur að bæta ára-
tugum við lífshlaup Watts. Margt
viðvíkjandi þessum merka manni
hefur komið fram í dagsljósið –
sem vert er að halda til haga,“
segir Víðir Gíslason.
Watts til Los Angeles
William Lord
Watts