Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.04.2016, Page 50

Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.04.2016, Page 50
50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3.4. 2016 LESBÓK Fram að því að Merkt kom úthafði Schepp unnið á auglýs-ingastofu og starfað við hand- ritsgerð. Það var einmitt vinna við kvikmyndir sem varð til þess að hún tók að skrifa skáldsögur, eins og hún lýsir því. „Ég skrifaði kvikmyndahandrit en gekk erfiðlega að koma þeim á tjald- ið. Þá las ég viðtal við einn þekktasta kvikmyndagerðarmann Svíþjóðar sem barmaði sér yfir því hve erfitt það væri að fjármagna kvikmyndir. Þegar ég las þau orð spurði ég sjálfa mig hvort það væri ekki ómögulegt fyrir óþekktan handritshöfund eins og mig að koma ár minni fyrir borð fyrst það væri svona erfitt fyrir svo þekktan listamann. Ég leit því til þess að í kvikmynd er svo dýrt að gera alla hluti, að segja sögu, en í skáldsögu er hægt að skapa allt með orðum og því ákvað ég að prófa að skrifa skáldsögu. Til þess að undirbúa mig fór ég út og keypti bækur eftir alla vinsælustu glæpa- sagnahöfunda sem ég gat fundið og settist svo niður og lærði af þeim. Ég las bækurnar og punktaði hjá mér hvernig þeir byggðu upp persónur, hvernig þeir lýstu umhverfi og að- stæðum og hvernig þeir miðuðu at- burðarásinni áfram. Eftir tveggja mánaða heimanám fannst mér ég svo vera vel undir það búin að skrifa skáldsögu, ég lærði af þeim bestu,“ segir Schepp og hlær. „Að því sögðu þá er þetta ekki bara heimalærdómur, heldur verður mað- ur að hafa einhverja sögu til að segja og hún kemur að innan.“ Sænskir krimmar vöktu athygli á sínum tíma fyrir það að í þeim fór oft meira rými í að lýsa tilfinningum og aðstæðum persónanna í bókunum en í glæpinn sjálfan og lausn hans og eins að þær verkuðu oft sem þjóð- félagsspegill frekar en hrein spennu- bók. Schepp segir og að henni hafi ekki þótt spennandi að skrifa bækur bara fyrir spennu og hraða, heldur hafi hana langað til að skrifa bók þar sem hún gæti fjallað um hluti sem fólk ræddi ekki. „Mig langaði að skrifa sögu sem speglaði þjóðfélagið og tæpti líka á því sem ekki er rætt. Mér finnst því mikilvægt að nota eittvað sem er að gerast í samfélaginu og þar sem ólög- legir flóttamenn koma við sögu í bók- inni má segja að ég sé einmitt að gera það.“ - Í bókinni kemur einmitt við sögu flótta- og farandfólk og vandamál því tengd, en líka hvernig það virðist ger- ast í mörgum þeim löndum sem glíma við slík vandamál að upp koma mál þar sem fólk hyggst græða á flótta- fólkinu eða misnota það á einhvern hátt. „Það er einmitt eitt vandamál sem ekki hefur verið rætt nóg. Þegar ég vann að bókinni kynnti ég mér meðal annars hvernig málum væri háttað með börn sem hverfa á leið sinni til Evrópulanda eða eftir að þau eru komin þangað og komst að því að það var miklu algengara en mig hefði grunað. Þúsundir barna hafa horfið á síðustu árum og enginn veit hvert þau fóru eða hvað varð um þau og ekki er langt síðan birt var alþjóðleg skýrsla einmitt um þetta mál. Málið er að ég skrifaði þessa bók fyrir nokkrum ár- um, en hún á því miður við enn þann dag í dag. Ég einsetti mér að skrifa sögu sem gæti skemmt fólki og stytt því stund- irnar en hún er því miður nær veru- leikanum en mig grunaði, heimurinn er því miður ekki betri staður en raun ber vitni.“ Eins og getið er gaf Emelie Schepp Merkt út sjálf og óhætt að segja að hún hafi slegið í gegn með hana því hún seldi af henni 40.000 eintök í Sví- þjóð. Hún segir að það hafi verið skemmtilegur tími en líka gríðarlega erfiður, kallað á mjög gott skipulag og mikla vinnu. Með því að gera útgáfu- samning við stórfyrirtæki fái hún frið til að skrifa, en þurfi ekki að keyra um Svíþjóð með bækur í skottinu. Upphaflega átti bækurnar um Jönu Berzelius aðeins að vera þrjár, en nú segist hún sjá það fyrir sér að þær verði átta, eða jafnvel fleiri. „Það fer auðvitað eftir lesendum, hvað þeir vilja lesa margar bækur um hana, mig skortir ekki hugmyndir, þar er frá svo mörgu að segja.“ Það er frá svo mörgu að segja Sænski rithöfundurinn Emelie Schepp sló í gegn með fyrstu bók sinni, Märkta för livet, sem kom út á íslensku fyrir stuttu undir heitinu Merkt, en bókina gaf hún út sjálf, en gerði síðan útgáfu- samning við einn helsta forleggjara Svíþjóðar. Árni Matthíasson arnim@mbl.is Nýlega kom út hér á landi bókin Kanínan sem vill fara að sofa. Hún er hugsuð til að gera það auðveldara fyrir barn að sofna heima eða í leik- skólum. „Þetta er óvenjuleg saga til að lesa fyrir svefninn, sem byggir á sálfræðilegri tækni. Henni er ætlað að auðvelda börnum að sofna fyrr og að sofa betur á hverri nóttu. Sögunni fylgir slökun og leiðir til að innst inni vill barnið sofna,“ segir á bókarkápu. Í formála segir meðal annars: „Til að tryggja sem bestan árangur ætti barnið að vera búið að losa sig við umframorku áður en það hlust- ar á söguna. Stundum þarf barnið að hlusta nokkrum sinnum á sög- una, áður en það nær að slaka alveg á og líður notalega. Gefðu þér tímann sem þú þarft til að lesa bókina og notaðu bestu ævintýrarödd- ina þína og sjáðu einnig til þess að þú verðir ekki fyrir truflunum meðan á lestri stendur. Sé þessum einföldu ráðleggingum fylgt, skap- ast bestu skilyrði fyrir barnið til að slaka á, verða rólegt og sofna. Efni bókarinnar byggist á öflugum sálfræðilegum aðferðum til slök- unar og ráðlagt er að sagan sé lesin frá upphafi til enda, jafnvel þó að barnið sofni áður en þú hefur lokið lestrinum. Best er að barnið liggi fyrir meðan það hlustar, í staðinn fyrir að skoða myndirnar, þannig að það nái að slaka enn betur á.“ Lesendum er jafnframt leiðbeint hvernig best er að bera sig að og gefið til kynna með sérstökum merkjum: stundum að lesa orð eða setningu hægt og frekar lágt og stundum er gert ráð fyrir að lesarinn geispi. „Nafnið á kanínunni, Kalli, er hægt að lesa eins og Kaaaallllliii eins og geispað sé tvisvar,“ segir meðal annars. Höfundur bókarinnar er Carl-Johan Forssén Ehrlin. Hún kom fyrst út 2010 í Svíþjóð. Útgefandi á Íslandi er Bókaormurinn. Sigurður Helgason þýddi. Börnum gert auðvelt að sofna með sálfræðilegri tækni Gerður Kristný verður aðalgestur á þriggja daga langri bókmenntahátíð á Möltu í næstu viku. Dagskrá hátíðarinnar er ansi fjölbreytt en meðal annars heldur Gerður klukkutíma langan upplestur og heldur utan um ritsmiðju, að því er segir í frétt á heimasíðu Forlagsins. „Gerður er afar duglegur og afkastamikill höfundur en fyrir jólin í fyrra kom út barna- hryllingssagan Dúkka og árið þar á undan veg- legt ljóðasafn í tilefni af 20 ára skáldaafmæli Gerðar auk nýs ljóðabálks, Drápu, sem gagnrýnendur kepptust um að lofa,“ segir Forlagsmenn um sína konu. Gerður aðalgestur á Möltu Handskrifuð 400 síðna dagbók Alf- reds Rosenberg, samverkamanns Adolfs Hitlers, fannst 2013 eftir margra ára leit og er varðveitt á Helfararsafninu í Washington. Nú er komin út bók þar sem fjallað er um leitina, en hún er sögð hafa verið í meira lagi ævintýraleg. Alfred Rosenberg var einn kenn- ingasmiða Hitlers og er sagður helsti hvatamaður að ofsóknum nas- ista gegn gyðingum. Rosenberg var í hópi þeirra sem dæmdir voru til dauða fyrir stríðsglæpi í Nürnberg 1946 og hengdir í kjölfarið. Í bókinni, The Devil’s Diary: Alfred Rosenberg and the Stolen Secrets of the Third Reich, rekja Robert K. Wittmann, fv. starfsmaður banda- rísku alríkislögreglunnar, FBI, og blaðamaðurinn David Kinney, leit starfsmanna FBI og annarra að dag- bókinni sem þeir fundu á skrifstofu bókaútgefanda í New York. Vitað var um hana í Þýskalandi í stríðslok en hún hvarf. Sagan um leitina mun á þá lund að ekki kæmi á óvart þótt hún rataði einhvern tíma á hvíta tjaldið. Frá réttarhöldunum frægu yfir nasistunum 22 í Nürnberg í október 1946. AFP Æsileg leit að dagbók KENNINGASMIÐUR HITLERS IÐINN MEÐ PENNANN Kringlunni • Sími 568 7777 • heyrnarstodin.is HEYRNARSTÖ‹IN Snjallara heyrnartæki Beltone First™ Nýja Beltone First™ heyrnartækið tengist þráðlaust beint í iPhone, iPad og iPod touch. Komdu og prófaðu, það er engu líkt! Beltone First gengur með iPhone 5s, iPhone 5c, iPhone 5, iPad Air, iPad (4. kynslóð), iPad mini með Retina, iPad mini og iPod touch (5. kynslóð) með iOS eða nýrra stýrikerfi. Apple, iPhone, iPad og iPod touch eru vörumerki sem tilheyra Apple Inc, skráð í Bandaríkjunum og öðrum löndum.

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.