Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.2015, Blaðsíða 30

Vikublað 18.–20. ágúst 201522 Menning
Allt sem þú vilt
vita um sveppi
Sveppahandbókin – 100 tegundir
íslenskra villisveppa er bók eftir
Bjarna Diðrik Sigurðsson. Átta-
tíu tegundum villtra matsveppa
er gerð skil og jafnframt tuttugu
tegundum eitraðra sveppa sem
ber að varast. Einnig er að finna
í bókinni hagnýtar upplýsingar
um sveppi og sveppatínslu, út-
breiðslu og greiningu tegunda,
hvenær best er að tína sveppi, um
næringargildi þeirra og hvernig
þeir skulu meðhöndlaðir.
Nýjar bækur Á landamærum skáldskapar og heimilda
n Sólveig Anspach er látin 54 ára að aldri n Gerði um 20 myndir
S
ólveig Anspach kvik-
myndaleikstjóri lést 7. ágúst
síðastliðinn eftir langa bar-
áttu við krabbamein. Hún
var 54 ára. Sólveig var stöð-
ugt dansandi á mörkum ólíkra
heima: bandarískur Íslendingur í
Frakklandi, kona í karllægum kvik-
myndabransa, heimildamynda-
gerðarkona í leiknum kvikmyndum.
Þrátt fyrir að vera ekki þekkt nafn
meðal íslensks almennings naut
Sólveig mikillar virðingar í Evrópu
en hún gerði yfir tuttugu myndir í
Frakklandi og á Íslandi: heimilda-
myndir og sjónvarpsmyndir, auk
fjölmargra stuttmynda.
Á mörkum ólíkra þjóða
Sólveig fæddist í Vestmannaeyj-
um 8. desember árið 1960, dóttir
Högnu Sigurðardóttur, fyrstu kon-
unnar sem komst í fremstu röð ís-
lenskra arkitekta, og Gerhards
Anspach, Bandaríkjamanns af þýsk-
um og rúmenskum gyðingaætt-
um. Foreldrarnir kynntust í listahá-
skóla í París, en þar hafði Gerhard
ílengst eftir að hafa tekið þátt í inn-
rás bandamanna í stríðinu. Eftir
námið bjuggu þau um tíma í Banda-
ríkjunum en hrökkluðust aftur til
Frakklands vegna McCarthyismans
í landinu – en pabbi Sólveigar var
kommúnisti. Hún ólst því upp í París
en varði sumrum hjá ömmu sinni og
afa í Vestmannaeyjum.
Í viðtali við Morgunblaðið í sept-
ember 2003 sagðist hún hvorki líta
á sig sem íslenska né franska kvik-
myndagerðarkonu – kannski helst
vestmannaeyska. „Maðurinn er eins
og tré, á sér margar rætur. Ég á mér
margar rætur, á Íslandi, Bandaríkj-
unum og í Frakklandi, svo einhverj-
ar séu nefndar. Föðuramma mín var
rúmensk þannig að ég á rúmenskar
rætur líka,“ sagði Sólveig. En Íslands-
tengingin var alltaf sterk og sótti hún
um íslenskan ríkisborgararétt á full-
orðinsaldri.
Í París hlaut Sólveig listrænt og
heimspekilegt uppeldi og íslensk-
ir listamenn áttu oft leið hjá. Krist-
ín Jóhannesdóttir leikstjóri var tíður
gestur á heimilinu eftir að foreldrar
Sólveigar höfðu skilið. „Ég hef sjald-
an upplifað jafn ótrúlega sterka kær-
leiks- og félagsheild og jafnræði eins
og á því heimili. Sólveig ólst upp við
að það væri engin hírarkía í sam-
skiptum manna, enda varð það síðar
einkenni á persónusköpun hennar
og tengslum milli persóna. Það eru
allir jafnir og eiga sína möguleika,“
segir Kristín.
Skáldskapurinn í heimildinni
Eftir að hafa lagt stund á heim-
speki og klíníska sálfræði nam Sól-
veig kvikmyndagerð við Fondatiou
Europenne des Métierd de l'Image
et du Son, FEMIS-ríkiskvikmynda-
skólann, og útskrifaðist 1989. Það
var í þriðja sinn sem hún sótti um
inngöngu en mamma hennar hvatti
hana stöðugt til að gefast ekki upp.
Allan tíunda áratuginn ein-
beitti hún sér að heimildamyndum
og vann meðal annars myndir um
fæðingarstað sinn, Vestmannaeyj-
ar, og var verðlaunuð á kvikmynda-
hátíðinni í Cannes fyrir Made in the
USA – mynd um aftökur í Texas.
„Eins og oft þegar kvenleikstjór-
ar og -höfundar eiga í hlut var hún
að leita að einhverju tjáningar-
formi eða tungutaki sem er ekki al-
veg þessi karllæga sýn sem við höf-
um lifað við og er ríkjandi. Hún lagði
meira vægi á hið kvenlæga. Það sem
mér fannst einkennandi í fari henn-
ar var þessi ótrúlega fallega mýkt og
elska gagnvart persónum, efninu og
heiminum. En um leið var hún of-
boðslega harður nagli,“ segir Kristín.
Heimildin í skáldskapnum
Fyrsta leikna kvikmyndin sem hún
samdi og leikstýrði, Haut les Couers!
(eða Hertu upp hugann!), frá árinu
1999 fjarlægðist raunveruleikann
þó ekki mikið meira en heimilda-
myndirnar. Myndina byggði Sólveig
á eigin reynslu en hún fjallar um
unga barnshafandi konu sem grein-
ist með brjóstakrabbamein. Sólveig
greindist sjálf fyrst með krabbamein
aðeins 33 ára en þá var hún komin
fjóra mánuði á leið. Karin Viard lék
aðalhlutverkið og hlaut Cesar-verð-
launin fyrir hlutverkið.
Kvikmyndagerðarmaðurinn
Baltastar Kormákur, sem átti síðar
eftir að framleiða og leika fyrir Sól-
veigu, segist fyrst hafa kynnst verkum
„Lífið er þannig að
maður veit aldrei
hvenær því lýkur og það
getur gerst hratt þannig
að maður verður að nota
þann tíma sem mað-
ur hefur og ég er að flýta
mér.
Stór listamaður Sólveig Anspach kvikmyndagerðarkona er látin, 54 ára að aldri.
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
Vala og afi
skoða dýrin
Vala fer í húsdýragarðinn er barna-
bók eftir Þórunni Gyðu Björns-
dóttur. Hún er leikskólakennari og
lestur fyrir ung börn hefur verið
henni hugleikin. Þetta er bók fyr-
ir þau. Vala fer í húsdýragarðinn
með afa og þau skoða dýrin.
Og þá var kátt í Höllinni
Kings of Leon í Laugardalshöll
F
immtudaginn 13. ágúst tróð
hljómsveitin Kings of Leon
upp fyrir framan hátt í 8.000
manns í Laugardalnum. Um
leið og dyrnar opnuðust að
Nýju Laugardalshöllinni streymdu
rokkþyrstir aðdáendur hljómsveit-
arinnar inn og komu sér fyrir. Þegar
klukkan var orðin rúmlega átta og
húsið farið að fyllast steig hljóm-
sveitin Kaleo á svið og setti tóninn fyr-
ir kvöldið eins og henni einni er lagið.
Eftir heldur rólega byrjun keyrðu þeir
allt í botn með lögunum Rock 'n' Roll-
er og Fool. Það kemur ekki á óvart að
Kaleo geri það gott því þrátt fyrir að
hljómsveitin sé tiltölulega ung, sem
og liðsmenn hennar, þá er tónlistin
flutt af miklu öryggi og lögin grípandi.
Rétt rúmlega níu mættu loks liðs-
menn Kings of Leon á svið og Caleb
Followill, söngvari hljómsveitarinn-
ar, þakkaði Kaleo fyrir góða upphitun.
Fyrr en varði varð ljóst að hvergi yrði
slegið af og hljómsveitin tók lagið
Supersoaker af nýjustu plötu sveit-
arinnar. Því fylgdi svo hver smellur-
inn á fætur öðrum í bland við minna
þekkt lög af nýjustu plötum sveitar-
innar. Meðal laga sem spiluð voru
eru Fans, Closer, Knocked Up, Molly's
Chamber, On Call og Notion. Enginn
þurfti að fara í grafgötur um að Höll-
in var uppfull af alvöru aðdáend-
um þar sem sungið var með hverju
einasta lagi sem tekið var. Skemmti-
leg stemning myndaðist svo þegar
hljómsveitin flutti lagið Cold Desert
Logandi kynlíf
Söngvarinn Caleb
Followhill lifði sig
inn í alla helstu
slagara Kings
of Leon, allt frá
Molly's Chamber
til Supersoaker
og Sex on Fire.
Mynd davíð Þór
ATN Zebra 16
Z-spjótlyfta • Fjórhjóladrifin
• Diesel
• Vinnuhæð: 16,4m
• Pallhæð: 14,4m
• Lágrétt útskot: 9,3m
• Lyftigeta: 230kg
• Aukabúnaður: Rafmagns-
og lofttenglar í körfu.
• Til afgreiðslu strax
Ýmsar aðrar ATN spjót- og
skæralyftur til afgreiðslu
með stuttum fyrirvara.