Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.2015, Blaðsíða 31

Vikublað 18.–20. ágúst 2015 Menning 23
Á landamærum skáldskapar og heimilda
n Mikill missir fyrir íslenska kvikmyndagerð
hennar þegar hann sá Heut les Cou-
ers! á kvikmyndahátíðinni í Cannes:
„Ég var ekkert mjög spenntur að sjá
þessa mynd því þetta virtist ekki vera
sú týpa af mynd sem ég hef sérstak-
an áhuga á. En ég varð algjörlega
gagntekinn af henni – hún var ótrú-
lega sterk. Hún kom mér gjörsam-
lega í opna skjöldu. Það er svo flott
hvað hún er óvægin og hreinskilin
við sjálfa sig.“
Kristín var einnig hrifin af
myndinni: „Þetta hefði getað spólað
út í þvílíkt melódrama en það er ekki
eitt augnablik þar sem hún lætur
grípa sig í því að láta vorkenna sér
eða vera fórnarlamb. Þetta er mik-
il og sterk baráttumynd fyrir lífinu.
Það var það sem hún horfði stöðugt
á. Hún hefur haldið úti þessa baráttu
við veikindin svona lengi af því að
hún stóð með lífinu og horfði stöð-
ugt á möguleikann á að skapa með-
an hún væri á lífi.“
Í viðtali við Fréttatímann árið
2012 kom þetta viðhorf skýrt fram
í orðum Sólveigar sjálfrar: „Ég er
heppin og er mjög hamingjusöm.
Lífið er þannig að maður veit aldrei
hvenær því lýkur og það getur gerst
hratt þannig að maður verður að
nota þann tíma sem maður hefur og
ég er að flýta mér.“
„Baráttan við þennan sjúkdóm
litar líf hennar og alla hennar kvik-
myndagerð,“ segir Baltasar.
Leikstjóri í sannleiksleit
Árið 2003 kom út myndin Stormviðri,
sem var tekin upp í Vestmannaeyj-
um og Frakklandi. Myndin fjallaði
um samband tveggja kvenna, ís-
lensks sjúklings og fransks læknis.
Myndin var frumsýnd á Un Certain
Regard-hluta Cannes-kvikmynda-
hátíðarinnar. Didda skáldkona var
ráðin í hlutverk sjúklingsins eftir að
Sólveig sá hana á kaffihúsi í Reykja-
vík. Didda lék í tveimur myndum til
viðbótar og sagði Sólveig frá því að
þær væru innblásnar af og byggðar á
persónu Diddu.
„Hluti af því sem hún er að fást við
alla ævi er skáldskapurinn í heim-
ildinni og heimildin í skáldskapn-
um. Að afnema landamæri, hún
er að dansa á landamærum skáld-
skapar og heimildamynda,“ segir
Kristín og bendir á að það sé sterk
hefð fyrir slíkum landamæradansi í
franskri kvikmyndagerð. Nefnir hún
til að mynda hina 87 ára gömlu Agn-
ès Varda, sem var brautryðjandi í
frönsku nýbylgjunni og hafði vafa-
laust áhrif á Sólveigu eins og lang-
flestar kvikmyndagerðarkonur í
Frakklandi.
„Hún var mjög næmur leikstjóri
og stíllinn hennar einkenndist af því
að hún var ekki endilega með allt
fyrirfram neglt niður hvernig hún
ætlaði að hafa hlutina – hún leyfði
þeim bara að gerast,“ segir Baltasar
Kormákur, en hann lék undir henn-
ar stjórn í Stormviðri. „Hún leitaði
að sannleikanum frekar en að hún
væri búin að negla allt niður og svið-
setja í huganum. Hún kom svolítið
eins og heimildamyndagerðarmað-
ur að leiknum myndum – sem var
svolítið nýtt fyrir mér.“
Önnur myndin sem Didda tók
þátt í var jafnframt sú eina sem tek-
in var upp á íslensku, Skrapp út. En
hún er yfirleitt talin sú fyrsta í þrí-
leik sem inniheldur einnig Queen
of Montreuil (ísl. Drottningin af
Montreal) og L‘effet Aquatique (ísl.
Sundáhrifin) sem var í eftirvinnslu
þegar Sólveig lést.
Sjónarhorn kvenna
Síðasta myndin sem kom út á með-
an Sólveig lifði var Lulu Femme
Nue (ísl. Lulu nakin kona) og gekk
vel í kvikmyndahúsum í Frakk-
landi. Myndin, sem er ferðasaga
miðaldra konu sem flýr leiðigjarnt
hversdagslegt fjölskyldulífið, fékk
fjórar stjörnur í DV og sagði Valur
Gunnarsson meðal annars í kvik-
myndarýninni: „Það er hressandi
að sjá konu á þessum aldri streit-
ast gegn því hlutverki að vera fyrst
og fremst einhver sem veitir öðrum
umhyggju, heldur er Lulu mann-
eskja af holdi og blóði með alls kon-
ar kenndir og þrár.“
„Í frönsku blöðunum er talað
um hvað þetta er mikill missir fyrir
franskar konur – og bara alla Frakka
– því hún var svo mikið að birta sjón-
arhorn kvenna. Ég held að það sé
ekki nema ein mynd sem hún hafi
gert þar sem karlpersóna er í aðal-
hlutverki, það var heimildamyndin
um dauðarefsingar í Bandaríkjun-
um. En að öðru leyti sýndi hún sjón-
arhorn kvenna,“ segir Kristín. „Hún
var mikill listamaður og ætti skilið
að vera á dagskrá alveg stöðugt. Hún
var mjög virt í Frakklandi og víðar og
í miklu meiri metum en hér á landi.
En það er kannski af því að myndir
hennar hafa aldrei verið sýndar hér
að einhverju gagni.“ n
Helstu kvikmyndir
Sólveigar Anspach
Haut les coeurs! (1999)
Made in the USA (2001)
Stormy Weather (2003)
Skrapp út (2008)
Queen of Montreuil (2012)
Lulu femme nue (2013)
L'effet aquatique (væntanleg)
Andagift Didda hefur verið innblástur fyrir og leikið stór hlutverk í fjórum kvikmyndum
Sólveigar - meðal annars íslensku grínmyndinni Skrapp út.
Líf og dauði Dauðarefsingar í Texas í Bandaríkjunum var
viðfangsefni heimildamyndarinnar Made in the USA.
Sterkar konur Síðasta myndin sem kom út á meðan Sólveig var á lífi
var Lulu Femme Nue.
og hljómleikagestir lyftu upp símum
sínum og kveikjurum. Hljómsveitin
gerði sig svo líklega til að ljúka tón-
leikunum og tók lagið Use Somebody
við góðar undirtektir. Eftir að hafa
þakkað fyrir sig fóru rótararnir að fitla
ómarkvisst við hljóðfæri og snúrur en
samstundis fóru áhorfendur að kalla
hljómsveitina upp aftur. Og gestir
fengu vilja sínum framgengt og fjör-
ið hélt áfram. Á eftir laginu Crawl og
Black Thumbnail náði stemningin
augljóslega hámarki þegar sveitin tók
lag sem eflaust margir höfðu beðið
eftir, Sex is on Fire.
Kings of Leon er ein vinsælasta
rokkhljómsveit heims og þessir tón-
leikar voru augljós vitnisburður um
ástæður þess. Öll lögin voru frá-
bærlega flutt, hljómsveitarmeðlim-
ir flottir á sviðinu og tónleikarnir
gengu hnökralaust fyrir sig. Eitt sem
stóð upp úr var sýningin á stóru skjá-
unum fyrir ofan og hliðina á hljóm-
sveitinni. Oft sýna þessir skjáir ein-
faldlega stækkaða mynd af því sem
fram fer á sviðinu og bæta engu sér-
stöku við. Á þessum tónleikum voru
þessir skjáir aftur á móti sérstök upp-
lifun út af fyrir sig og var hreinlega
erfitt að slíta augun frá þeim. Á þeim
voru tónleikarnir sýndir með hefð-
bundnum hætti en ýmsum áhrifum
og bakgrunni bætt við svo úr varð
frábært sjónarspil. Öll umgjörð tón-
leikanna og skipulag var með mikl-
um ágætum og þeim sem að tónleik-
unum stóðu til mikils sóma.
Þetta var í fyrsta sinn sem Kings
of Leon heldur tónleika á Íslandi en
hljómsveitin á augljóslega langan og
reynslumikinn feril að baki og býr að
fjölda aðdáenda hér á landi. Óþarfi
er að hafa um það fleiri orð – tón-
leikarnir voru frábærir frá upphafi til
enda. n kolbeinn@dv.is
Flottur Followhill Öll lögin voru frá-
bærlega flutt og Followhill-bræðurnir (og
frændinn) flottir á sviðinu. Mynd dAvíð Þór
„Enginn þurfti að
fara í grafgötur
um að Höllin var upp-
full af alvöru aðdáendum
þar sem sungið var með
hverju einasta lagi sem
tekið var.
Tveir æskuvinir sænska spennusagnahöfundarins Stieg Larssons birtu í vikunni
grein þar sem þeir sögðu útgáfu
The Girl in the Spider’s Web,
framhaldsbók eftir David Lag-
ercrantz byggða
á Millienium-
þríleik Lars-
sons, vera
„grafarrán“
og sölu-
vöruvæð-
ing á lífsverki
Larssons væri
hrein og klár sirkuslist. Bróðir og
faðir Larssons hafa lagt blessun
sína yfir bókina en arflaus lífs-
förunautur hans, Eva Gabriels-
son, er mótfallin útgáfunni. Bók-
in kemur út um allan heim þann
27. ágúst.
Samkvæmt nýrri rannsókn Andrew W. Mellon-sjóðsins á fjölbreytileika starfsfólks
á listasöfnum í Bandaríkjunum
eru hvítir starfsmenn um 72%
allra starfsmanna safnanna – en
í æðstu stjórnunarstöðum eru
þeir um 84%. Þetta er mun hærra
hlutfall en hjá þjóðinni sjálfri þar
sem hvítir eru aðeins um 60%.
Starfsmenn af öðrum kynþátt-
um eru líklegri til að vera ráðnir
í lægra launaðar og ábyrgðar-
minni stöður listasafnanna.
Lögreglan í Los Angel-es verður
með sér-
stakan við-
búnað við
frumsýningu
á kvikmyndinni
„Straight Outta Compton“, sem
er byggð á sögu rappsveitarinnar
N.W.A, næstkomandi fimmtu-
dag. Þá mun lögreglan vera með
aukinn viðbúnað í verkamanna-
hverfinu Compton, þaðan sem
þessir frumkvöðlar gengja-
rappsins koma. Lögreglan segir
ástæðuna fyrir viðbúnaðinum
vera eldfimt ástand í Ferguson í
Missouri þar sem lögregla skaut
svartan óvopnaðan ungling til
bana í fyrra og nýleg morð í kvik-
myndahúsi í Louisiana. Fyrsti
slagari N.W.A. „Fuck the Police“
var hörð gagnrýni á rasískar að-
gerðir og ofbeldi af hendi lög-
reglunnar.
Úr listheiminum