Fréttatíminn - 29.01.2016, Qupperneq 4

Fólk með taugahrörnunar-
sjúkdóminn MND, sem
þarfnast öndunarvélar,
býðst ekki umönnun heima
hjá sér.
Svanhildur Gréta Kristjánsdóttir
svanhildur@frettatiminn.is
Þegar líður á taugahrörnunarsjúk-
dóminn MND þá gefur þindin sig
svo líkaminn fær ekki nægt súr-
efni sem leiðir til dauða. Fólk, langt
leitt af sjúkdómnum, þarf því að-
stoð öndunarvélar til þess að geta
lifað. Eina úrræðið sem því býðst
er að lifa inni á spítala bundið önd-
unarvél. Ríki og sveitarfélögin veita
ekki þá sólarhringsaðstoð sem MND
sjúklingar, háðir öndunarvélum,
þurfa til að lifa utan spítalans. For-
dæmi er fyrir öðru á Norðurlönd-
unum, samkvæmt upplýsingum frá
formanni MND félagsins.
Gat í þjónustunni
Í Danmörku fá MND sjúklingar lið-
veislu heima við allan sólarhring-
inn og frelsi til þess að ferðast milli
staða. Guðjón Sigurðsson, formaður
MND félagsins, segir gat í þjónustu-
tíma heilbrigðiskerfisins. „Heima-
hjúkrun og félagsþjónustan býður
ekki upp á viðveruna sem þarf,
heldur eingöngu innlit í stutta
stund. Að veita ekki fullnægjandi
aðstoð er sama og engin aðstoð,
en það þarf að vakta öndunarvél-
ina allan sólarhringinn. Ég get ekki
lagt það á fjölskyldu mína og vini að
hugsa um mig á næturnar, en á ég
þá að deyja? Þetta er valið sem ég og
margir aðrir standa frammi fyrir.“
Fær ekki að búa heima
Á næstu mánuðum þarf Jónína
Stefánsdóttir að gera upp við sig
hvort hún kjósi líf í öndunarvél.
„Lömunin er komin undir háls og
ég á ekki mikið eftir, með öndunar-
vél fæ ég nokkur ár í viðbót.“ Hún
segist ekki þurfa hjúkrunarfræð-
ing til þess að vakta öndunarvél-
ina, heldur er hægt að þjálfa starfs-
fólk í liðveislu í það. „Í raun þarf ég
sömu umönnun og ég hef verið að
fá nema allan sólarhringinn. Þá get
ég athafnað mig með fjölskyldu og
fylgst með barnabörnunum vaxa
úr grasi. Sveitarfélagið býður ekki
upp á þann kost að ég geti búið
heima nema ég setji maka og börn
í umönnunarhlutverk og ég er ekki
tilbúin til þess að taka þá ákvörð-
un. Þá eru heldur engin hvíldar-
heimili sem taka við mér til að gefa
fjölskyldunni frí inn á milli.“
Mynd/Rut Sigurðardóttir
Mynd | Aðsend
Milljarður í leikmynd en stjörnurnar sitja heima
Undirbúningur í fullum
gangi fyrir tökur á kvik-
myndinni Fast 8 hér á landi.
Engin af stjörnunum í kvikmynd-
inni Fast 8 er væntanleg hingað til
lands þegar tökur fara fram á næst-
unni. Aðdáendur Vins Diesel og fé-
laga verða því að bíða til næsta árs
eftir frumsýningunni til að sjá þá
klippta inn í atriðin sem tekin verða
hér.
Tökurnar hér á landi verða engu
að síður afar umfangsmiklar og
sumir halda því fram að þær verði
þær stærstu sem hér hafa farið
fram. Samkvæmt heimildum Frétta-
tímans er kostnaður við leikmynd-
ina eina og sér um eða yfir einn
milljarður króna. Starfsfólk Univer-
sal kom til landsins í vikubyrjun og
því er undirbúningurinn farinn á
fullt. Reiknað er með að tökurnar
hefjist í febrúar og teygi sig fram í
apríl.
Við tökurnar verður meðal ann-
ars notast við 3-4 togara og mun ætl-
unin vera að sprengja einn þeirra í
loft upp. Þá er verið að breyta bílum
í svokallaða „rússneska“ bíla með
byssum á. Áður hefur komið fram
að 80 bílar verða fluttir hingað til
lands fyrir tökurnar. Ekki er þó
svo að um 80 mismunandi bíla sé
að ræða heldur eru mörg eintök af
hverjum og einum – enda þarf að
vera hægt að taka upp úr framsæt-
inu, aftursætinu, bílstjórasætinu og
svo fram eftir götunum.
Tökurnar fara fram á Mývatni og
í nágrenni, í Reykjavík og á Akra-
nesi. Fyrir norðan er nú leitað að
heppilegum tökustöðum til að kvik-
mynda bíla á frosnu vatni. „Ég veit
ekki hvar þessar tökur verða ná-
kvæmlega en þær verða einhvers
staðar hér í sveitinni. Þetta er auð-
vitað mjög jákvætt fyrir þá sem eru
að selja gistingu og þjónustu,“ segir
Jón Óskar Pétursson, sveitarstjóri í
Skútustaðahreppi. | hdm
Vin Diesel og félagar koma ekki til landsins þegar atriði í Fast 8
verða tekin hér en verða örugglega ekki langt undan þegar myndin
hefur verið kláruð í Hollywood.
Samsett mynd/Hari
MND Þurfa að velja milli þess að búa á spítala eða deyja
Spítali eina úrræðið
Að veita ekki fullnægjandi aðstoð er sama og engin aðstoð,
segir formaður MND félagsins á Íslandi.
Alþingi Stendur og betlar andspænis Alþingi
„Þetta snýst ekki svo
mikið um peningana“
Vigdís Hauksdóttir segist
aldrei gefa manninum
peninga en Ásmundur Frið-
riksson gefur honum fasta
upphæð á mánuði.
„Ég gæti líka hangið heima eða bara
skotið mig einn daginn,“ segir mað-
urinn sem situr við hliðina á steinin-
um sem reistur var til minningar um
Búsáhaldabyltinguna og betlar pen-
inga af þingmönnum. Þetta hefur
hann gert daglega í nokkur ár og er
málkunnugur þeim flestum. „Þetta
snýst ekki svo mikið um peningana,“
segir hann og harðneitar að gefa upp
hvað hann hafi upp úr þessari iðju.
Hann er ekki útigangsmaður, býr
í miðbænum, smakkar ekki áfengi
og reykir ekki. „Ég er hérna fyrst og
fremst til að mótmæla kjörum aldraðra
og öryrkja. Þetta eru mín mótmæli,“
segir hann og harðneitar að segja til
nafns eða láta taka af sér mynd.
Ásmundur Friðriksson, þing-
maður Sjálfstæðisflokksins, segist
alltaf gefa manninum hjá steinum
þúsund krónur á mánuði, stundum
allt að tvö þúsund krónum. Hann
þurfi stundum að fá lánaða peninga
hjá konunni sinni til þess að gefa
honum því sjálfur noti hann iðulega
greiðslukort.
Þetta gæti verið nokkuð ábata-
samt ef allir þingmenn væru jafn
gjafmildir. Ásmundur segir svo þó
ekki vera. „Margir láta hann ekki
hafa neitt. Einn þingmaður gaf hon-
um bara útrunninn bjór,“ segir Ás-
mundur og neitar að gefa upp nafn
þingmannsins.
Vigdís Hauksdóttir, formaður
fjárlaganefndar, kemur gangandi
yfir Austurvöll. Hún segist aldrei
gefa manninum. „Ég er yfirleitt bara
með greiðslukort, svo ég á ekkert
klink,“ segir hún. En ég tala oft við
hann. „Einu sinni spurði ég hann
af hverju hann fengi sér ekki posa-
vél. Hann sagði: „Nei elskan mín, þá
þarf ég bara að fara að greiða skatt
af þessu.“ | þká
Við þennan stein stendur maðurinn dag­
lega og biður þingmenn um peninga.
Guðjón Sigurðsson er formaður
MND félagsins á Íslandi.
Jónína Stefánsdóttir vill ekki
setja fjölskylduna í umönnunar­
hlutverk.
Sveitarfélagið
býður ekki upp á
þann kost að ég geti
búið heima nema
ég setji maka og
börn í umönnunar­
hlutverk.
4 | fréttatíminn | Helgin 29. Janúar-31. Janúar 2015
Frá kr.
74.900
GRAN CANARIA
3. febrúar í 7 nætur
Netverð á mann frá kr. 74.900 m.v. 2 í íbúð/stúdíó/
herbergi.Stökktu
STÖKKTU TIL
Bir
t m
eð
fy
rir
va
ra
um
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
r r
étt
til
le
iðr
étt
ing
a á
sl
íku
. A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fy
rir
va
ra
.