Fréttatíminn - 29.01.2016, Qupperneq 12

Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790
bokun@baendaferdir.is
Síðumúla 2, 108 Reykjavík
Upplifðu einstaka náttúrufegurð og stórkostlega fjallasýn
á einu fallegasta fjallasvæði Alpanna, Zugspitz Arena,
á landamærum Austurríkis og Þýskalands. Tær vötn,
blómstrandi engi og skemmtileg hreyfing í góðum félagsskap.
Ómissandi ferð fyrir alla útivistarunnendur!
Verð: 169.900 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
Sp
ör
e
hf
.
Fararstjóri: Sigrún Valbergsdóttir
18. - 25. maí
Trítlað í Alpadölum
Sumar 1 Fylgi Sjálfstæðisflokksins
mælist undir tuttugu
prósentum. Stefna hans sögð
óboðleg fyrir yngra fólk.
Sigurjón Magnús Egilsson
sme@sme.is
Viðmælendur, sem eiga það sam-
eiginlegt að hafa fylgt Sjálfstæðis-
flokknum að málum, og hafa starfað
innan flokksins og haft hugsjónir
sem hafa átt samleið með honum,
virðast vera frá að hverfa. Þeir segja
flokkinn frekar vera afturhaldsflokk
en íhaldsflokk.
Þegar svo stórt er sagt, er spurt
hvort það fólk sem þannig talar
berjist gegn afturhaldsfólkinu eða
hafi einfaldlega gefist upp. Svörin
eru á báða bóga. Að frjálslyndara
fólk hafi gefist upp og, eins að lands-
fundur flokksins í október hafi sýnt,
að fólk sé enn tilbúið að berjast fyrir
hugsjónum sínum. Þó á móti blási,
allavega um stund.
Tíu prósenta flokkur
Mikið hefur verið fjallað um að fylgi
Sjálfstæðisflokksins mældist undir
tuttugu prósentum í nýjustu skoð-
anakönnun MMR. Hafa verður í
huga að fylgi Sjálfstæðisflokksins
mælist að jafnaði meira í Þjóðar-
púlsi Gallup, en hjá MMR.
Það er fréttnæmt og það er sögu-
legt þegar Sjálfstæðisflokkurinn
mælist undir tuttugu prósentum.
„Sjálfstæðisflokknum hefur tek-
ist með einhverjum hætti að færa
sig frá fólki undir fertugu, jafnvel
undir fimmtugu. Rétt um tíu pró-
sent yngri kjósenda segjast ætla að
kjósa Sjálfstæðisflokkinn. Það segir
mér að verulega mikið er að,“ sagði
einn viðmælandinn.
Fleiri tóku í sama streng. Segja
afturhaldsstefnunni stýrt af eldri
flokksmönnum, fyrrum ráðamönn-
um flokksins, og þeirra stefna sé
óboðleg fyrir yngra fólk. Og því sjá-
ist staður í fylgiskönnunum.
Flokkur eða valdastofnun
Viðhorf eru uppi um að Sjálfstæðis-
flokkurinn virki, á marga, sem gam-
aldags valdastofnun, frekar en sem
nýmóðins stjórnmálaflokkur. „Því
fækkar þeim sem telja sig eiga sam-
leið með honum.“
Hversu djúpt er flokkurinn sokk-
inn, að mati yngra fólks?
„Hann á ekki séns hjá ungu fólki.
Mér finnst leitt að segja þetta, en
þannig sé ég stöðu flokksins hjá
minni kynslóð,“ sagði maður sem á
að baki nokkuð langa sögu í flokkn-
um.
„Mínir félagar eru ýmist gengnir
úr flokknum, hættir að starfa innan
hans eða hættir að kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn.“
Það sem hér er skrifað
endurómar raddir ann-
arra viðmælenda.
Málefni gera
flokknum erfitt fyrir
Það er eitthvað að.
En hvað? Allir sem
talað var við segja
Bjarna Benedikts-
son fínan formann
og afnám tolla og vörugjalda, til að
mynda, sýni að hann sé trúr grunn-
stefnu flokksins. „Ráðherrar ríkis-
stjórnarinnar eru frjálslynt fólk,“
sagði einn, en bætti við að annað
trufli starf ríkisstjórnarinnar. Aftur-
haldið.
Er Sjálfstæðisflokkurinn útvörð-
ur sérhagsmuna, þar sem hann
er sagður líkari valdastofnun en
stjórnmálaflokki?
„Já,“ segja sumir.
Er það útgerðin sem ræður
miklu, með Morgunblaðinu og
styrkjum til flokks og þingmanna?
Sú kenning var sögð hafa átt rétt
á sér þar fyrir skömmu. Aðgerðirn-
ar gegn Rússum og samstaða ríkis-
stjórnarinnar eru sagðar hafa verið
happafeng fyrir Bjarna Benedikts-
son, formann flokksins. Þar stóð
hann upp í hárinu á útgerðinni og
Davíð Oddssyni. Vék hvergi frá sam-
þykkt ríkisstjórnarinnar þrátt fyrir
bæði leyndan og ljósan þrýsting.
Var landsfundurinn góður?
Já, var landsfundurinn góður eða
var hann vondur? Við munum helst
framgöngu unga fólksins. Óvænt
fékk Guðlaugur Þór Þórðarson mót-
framboð til ritara flokksins.
„Ég held að tilkoma mín inn í
þetta starf breikki ásýnd foryst-
unnar. Ég er í háskóla og á vinnu-
markaði á sumrin svo kannski er
ég meira að upplifa það sem aðrir
kjósendur eru að upplifa.“
Þannig mæltist Áslaugu Örnu
Sigurbjörnsdóttur eftir að hún var
kjörin ritari Sjálfstæðisflokksins á
landsfundinum. Framboð hennar
féll í grýttan jarðveg, allavega mis-
grýttan. „Hún hafði uppi sömu
aðferð og Sigríður Ingibjörg
Ingadóttir hafði á landsfundi
Samfylkingarinnar. Guðlaugur
Þór kaus að fara ekki í kosn-
ingu og dró framboð sitt til
baka. Áslaug Arna var því
sjálfkjörin ritari.
Sjálfstæðisfólk taldi, að því er
haldið var, að með velheppnuðum
landsfundi og ungum ritara hefði
fundist vörn, jafnvel sókn, gegn
stanslausri fylgisaukningu Pírata.
„Það er bara Moggaskýring. Að
flokkurinn eigi að eltast við Pírata,
en ekki yngra fólkið í eigin flokki,
eru merkileg viðhorf. Sú hugsun
kemur úr hinu vonda afturhaldi.“
Borgunarmálið dýrkeypt
Sama hvað hver segir og hvað hverj-
um þykir er ljóst að Borgunarmálið
mun reynast Sjálfstæðisflokki erfitt.
Einn viðmælendanna sagðist viss
um að Bjarni Benediktsson hafi ekki
komið að því hvernig Borgun var
seld eða hverjir keyptu. Allir við-
mælendurnir töluðu á sama veg.
Málið er og verður Bjarna erfitt.
Svona mál eru erfið. „Umræðan í
samfélaginu er þannig að litlu virð-
ist skipta hvað er rétt og hvað er
rangt. Það er erfitt að leiðrétta um-
ræðuna. Þá breytir litlu hver sann-
leikurinn er,“ sagði einn af þeim
sem rætt var við.
Eins var talað um vandamál
Hönnu Birnu Kristjánsdóttur og Ill-
uga Gunnarssonar. „Það er ljóst að
þau hjálpa ekki.“
Er f lokkurinn þá og verður í
langvarandi vanda? Sumir segja
svo vera á meðan aðrir telja hann
vera fallandi, jafnvel ónýtan. „Það
tekur tíma að hreinsa afturhaldið
af flokknum,“ sagði einn viðmæl-
endanna.
Málefnin og fólkið
Viðmælendurnir voru að mörgu
leyti sáttir við Bjarna Benedikts-
son sem formann og ýmislegt sem
hann hefur gert. Einn nefndi að
Bjarni hefði þurft að þola margt inn-
an flokksins vegna afstöðu sinnar í
Icesave. Nú hafi komið skýrt í ljós
að hann hafði rétt fyrir sér. „Það
er búið að lemja og berja á honum
vegna málsins. Nú stendur hann
uppi sem sigurvegari,“ sagði einn
af þeim sem rætt var við.
Á móti kemur að flokkurinn virð-
ist hafa sérstöðu í nokkrum veiga-
miklum og fyrirferðarmiklum
málum. Málum sem geta ekki fært
flokknum almennar vinsældir.
Þar má nefna breytingar á stjórn-
arskránni, rannsókn á sölu bank-
anna á sínum tíma, breytingar á
lögum um stjórn fiskveiða, húsnæð-
isfrumvörp Eyglóar Harðardóttur
og verðtrygginguna, svo eitthvað
sé nefnt. Hér að framan var sagt:
Viðhorf eru uppi um að Sjálfstæðis-
flokkurinn virki, á marga, sem gam-
aldags valdastofnun, frekar en sem
nýmóðins stjórnmálaflokkur. „Því
fækkar þeim sem telja sig eiga sam-
leið með honum.“
Svo er það fólkið sem kemur til
með að berjast um forystusætin við
næstu þingkosningar vorið 2017, en
prófkjörin verða í haust.
Af orðum viðmælenda má ætla
að öll þau sem skipi efstu sæti fram-
boðslistanna verði með í barátt-
unni. En of snemmt er að segja til
um það.
Svo mikið er víst, staða Sjálfstæð-
isflokksins er snúin – og spennandi.
Fréttaskýring Sjálfstæðisflokkurinn er í djúpri kreppu
Er Sjálfstæðisflokkurinn
íhald eða afturhald?
Vandi Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur og
Illuga Gunnarssonar
hefur ekki létt undir með
flokknum.
Bjarni Bene-
diktsson nýtur
trausts sem
formaður. Samt
er óvíst hvernig
honum tekst að
stýra flokknum
í gegnum
mótlætið.
Mótlæti
10%
meðal ungra
Sjálfstæðisflokkurinn hefur mátt
þola mikið mótlæti og fylgi hans
meðal yngri kjósenda er lítið.
Hann virkar á flokksfólk sem
valdastofnun.
12 | fréttatíMinn | Helgin 29. Janúar-31. Janúar 2015