Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.05.1976, Blaðsíða 31

til bygginga í Víöinesi, og tekið á leigu húsnæði í Há-
túni 10 fyrir hjúkrunardeild.
Þá tel ég að lög um dvalarheimil fyrir aldraða, sem
tiltóku ákveðinn styrk ríkisins til bygginga dvalarheim-
ila aldraðra hafi haft nokkurn bakhjarl í þessari könn-
un.
Þá tel ég, að við ákvarðanir í sambandi við bygging-
ar heilsugæslustöðva og sjúkrahúsa á Vestfjörðum, hafi
fullt tillit verið tekið til þeirrar vistunarrýmisþarfar
sem könnunin leiddi í ljós, og við áætlanir um viðbygg-
ingar við sjúkrahúsin á Blönduósi og Sauðárkróki hef-
ur einnig verið höfð full hliðsjón af þessari könnun.
Annars staðar hefur þetta hins vegar ekki verið gert,
eins og til dæmis við nýbyggingu sjúkrahússins á Sel-
fossi, sem raunar var búið að hanna þegar þessi könnun
var gerð. Það sjúkrahús þyrfti að vera mun stærra en
það er áætlað, ef þeim staðli sem gert er ráð fyrir í
þessari könnun ætti að vera náð.
Hvað snertir áframhaldandi byggingar sjúkrastofn-
ana í Reykjavík, þá tel ég, að það sé þrennt sem hér er
brýnast:
1. Að koma upp auknu vistunarrými fyrir geðsjúklinga.
2. Að auka þjónustustofnanir sjúkrahúsanna allra og
auka við þau göngudeildarþjónustu.
3. Að koma upp auknu hjúkrunarrými til þess að bæta
aðstöðu þeirra hjúkrunarsjúklinga sem nú eru á
dvalarheimilum fyrir aldraða og rýmka til á þeim
stofnunum.
4. Að koma upp fleiri dvalarstofnunum fyrir aldraða
og auka aðstoð við þá í heimahúsum.
Með þetta í huga hefur verið ákveðin bygging þjón-
ustuálmu við Borgarspítalann og bygging bráðabirgða-
húsa til að bæta úr rannsóknarstofuþjónustu á Land-
spítala. Það er mjög brýnt, að koma upp göngudeildar-
aðstöðu við Landspítala og Landakotsspítala og vanda-
mál hjúkrunarvistunar og aldraðra verða ekki leyst
nema með nýbyggingum.
Segja má, að ég hafi í þessu spjalli fremur rætt um
hvað ætti að gera, heldur en það hvernig haga ætti
skipulagningu þess sem ætti að gera.
Það heyrist mjög oft, að verulegt, og sumir segja
fullkomið stjórnleysi ríki í skipulagsmálum sjúkrahús-
anna.
Ég er ekki þeirrar skoðunar að svo sé. Ég tel, að
skipulagning sjúkrahúsanna, eins og hún er í dag, sé
betri en flest annað í þessu þjóðfélagi, og ef við eigum
að benda á einhverjar hliðstæður, þá verður að jafna
þessum stóriðnaði við útgerð og frystihúsarekstur.
Hitt er svo annað mál, að það má vafalaust gera
betur. En þótt skipulagningin sé góð, þá er ofskipulagn-
ing hættuleg, því hún leiðir venjulega til þess, að fram-
tak og áhugi minnkar og niðurstaðan verður neikvæð.
Erlendis hefur víðast niðurstaðan orðið sú, að
sjúkrahúsrekstur ætti að vera í sem mestum mæli í
ábyrgð þeirra sveitarfélaga, sem sjúkrahúsin þjóna.
Ég held, að það væri mjög eðlilegt, að það yrði
athugað gaumgæfilega, hvort reksturstilhögun af því
tagi mundi ekki henta mjög vel hér á landi, þannig að
öll sú þjónusta, sem ég hef nefnt hér heimabyggðar-
þjónustu, yrði í ábyrgð þeirra sveitarfélaga, sem við-
komandi sjúkrahús þjóna og að sveitarfélögin yrðu
gerð sameiginlega ábyrg fyrir rekstri sjúkrahúsanna.
Um möndulþjónustuna og höfuðborgarþjónustuna
geta verið skiptar skoðanir. Það er mín skoðun, að
möndulþjónustan eigi að vera rekin af ríki og því sveit-
arfélagi, þar sem hún fer fram sameiginlega. Þannig
ætti sjúkrahúsið á Akureyri að verða sameign og rekið
sameiginlega af ríkinu og Akureyrarbæ og sjúkrahúsin
á Reykjavíkursvæðinu að vera rekin sameiginlega af
ríkinu og Reykjavíkurborg.
Með þessu fyrirkomulagi tel ég að mætti fyrirbyggja
megingallana á því kerfi, sem nú er, þ. e. a. s. að koma
megi í framkvæmd þeirri starfsskiptingu, sem er alger-
lega nauðsynleg annars vegar, og hins vegar komist
aðalgreiðsluaðilinn í sjúkrahúskerfinu, þ. e. a. s. ríkið,
í nánari snertingu við reksturinn í heild.
Nú í haust var skipuð nefnd til að endurskoða lög um
heilbrigðisþjónustu. Það er gert ráð fyrir því, að til-
lögur til breytinga við núgildandi lög komi fram á
haustþingi.
I lokin langar mig til að ræða rekstur sjúkrahúsanna
stuttlega.
Árið 1967 var núgildandi daggjaldakerfi tekið upp
og gert ráð fyrir, að með því yrði fjármálastjórn
sjúkrahúsanna borgið.
Þetta hefur ekki reynst svo, daggjöld hafa yfirleitt
verið of lág til þess að sjúkrahúsin gætu þróast eðli-
legað einkum hefur skort á viðhald og að tækjabún-
aður yrði endurnýjaður.
Eg hef reynt að velta fyrir mér nýju kerfi og komist
að þeirri niðurstöðu, að fjárhagsáætlanir óháðar legu-
dagafjölda gæfu sjúkrahússtjórnendum meira frjáls-
ræði og jafnframt meiri ábyrgð.
Eg varpa hér fram þeirri spurningu, hvort menn vilji
breyta, og þá hvernig. □
TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS
65