Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.06.1985, Blaðsíða 24

Samskipti án orða
Snening í hjúkrun
/ y.
Síðustu 3 áratugi hafa mannfræð-
ingar rannsakað snertingu og áhrif
hennar í mannlegum samskiptúm,
og því hlutverki sem hún gegnir í
hinum ýmsu þjóðfélögum.
Notkun snertingar fer mikið eftir
fjölskyldum, hvernig og hversu
mikið hún er notuð, þar spilar inn í
trú, menning, kyn, aldur o. s. frv.
Vestur-Evrópuþjóðir nota snert-
ingu lítið, miðað við Austurlanda-
þjóðir. Það er ekki hvað síst í veik-
indum, sem eru af andlegum toga
spunnin, sem við getum ekki komið
boðum til skila með orðum einum
saman. í þeim tilfellum og mörgum
öðrum, getur hjúkrunarfræðingur
notfært sér áhrifamátt snertingar til
að ná sambandi við sjúkling og
koma til móts við mikilvægar and-
legar þarfir sjúklings, svo sem þörf-
ina fyrir ástúð, umhyggju, öryggi,
gagnkvæmt traust og sjálfsvirðingu.
Því er nauðsynlegt að hjúkrunar-
fólk geri sér grein fyrir og kunni að
fara með svo mikilvægt tjáningar-
tæki sem snerting er.
Víst er að snerting getur gert meira
illt en gott ef ekki er rétt með farið
og hún er sannarlega vandmeðfar-
in, vegna þess hve náin samskipti
hún hefur í för með sér.
í hjúkrun getur snerting verið
höfuðatriði í allri hegðun, án orða,
Víst er að snerting getur gert
meira illt en gott efekki er rétt
með farið og hún er sannar-
lega vandmeðfarin, vegna
þess hve náin samskipti hún
hefur í för með sér.
Hrönn Jónsdóttir hjúkrunar-
kennari þýddi og endursagði
kafla úr bókinni ,,Back to the
Human Touch“ eftir Marion
Nesbitt Blondis og Barbara E.
Jackson.
sjúklingar eru snertir í öllum
athöfnum hjúkrunar. Þú snertir
sjúkling er þú mælir hita, tekur
blóðþrýsting, baðar o. s. frv.
Það er ekki viðlit að hjúkra án
snertingar
Hvernig þú gerir það, segir sjúk-
lingi mjög mikið um það, hvernig
tilfinningar þú berð til hans og hans
veikinda. Hjúkrunarfræðingur eða
sjúkraliði, sem hikar við að taka
þétt í hönd málvana sjúklings, hefur
e. t. v. enga andúð á sjúklingi, en
uppeldi hans gerir kannski snert-
ingu erfiða í þannig aðstæðum. Því
miður hefur sjúklingur engar að-
stæður til að vita það eða skilja, en
skynjar aðeins andúðina.
Snerting er mest persónubundin af
öllum okkar skynjunum, af því að
hún kemur tveim mannverum í
náið samband. Snertingin er frum-
stæðasta skynjunin. Barnið notar
snertinguna til að kanna veröldina.
Fyrsta snerting okkar eða samband
okkar við lífið er gegnum snerting-
una. Nýfætt barn finnur hönd ljós-
móðurinnar, fær sín viðbrögð þegar
því er vaggað, róað, baðað og mat-
að. Fyrsta hljóð barnsins þagnar
þegar það er lagt á kvið móður
sinnar og finnur þar hlýtt athvarf.
Fyrstu þægilegheit lífsins koma af
snertingu, og einnig oft þau síðustu,
þar sem snerting er oft það eina
sem hægt er að veita deyjandi sjúk-
lingi, þar sem orð komast ekki að. Í
húðinni eru móttakarnir fyrir snert-
ingu; sumir telja húðina hafa sál, en
aðrir að hún sé eins og kufl sem
sveipar okkur alla. Hún er elst og
22 HJÚKRUN i '/ij - 61. árgangur