Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2001, Blaðsíða 27

Gyða Björnsdóttir, M.Sc.
hjúkrunarfræðingur og sérfræðingur á gagnagrunnssviði íslenskrar erfðagreiningar ehf.
Rafræn skráníng hjúkrunar:
JVÍÁliS ekkí (myv\ im tölouvl
Inngangur
Þó tölvutæknin hafi haldið
innreið sína í flesta geira
atvinnu- og menntalífs, sem og
í daglegt líf einstaklinga, er
almennt um mun hægari innreið
tölvutækninnar að ræða í heil-
brigðiskerfum heims (Anderson,
1999). Þannig eru pappírs-
bundnar og handskrifaðar
sjúkraskrár enn meginaðferð við skráningu heilsufars-
upplýsinga víða innan sjúkrastofnana. Víða hefur þó einnig
verið unnið hörðum höndum að því að nýta tölvur til að
beisla þann urmul upplýsinga sem verða til og nota þarf í
klínísku starfi.
í íslensku heilbrigðiskerfi er handskrifuð sjúkraskrá enn
víða við lýði. Samkvæmt stefnumótun heilbrigðis- og
try99ingamálaráðuneytis um upplýsingavæðingu í heil-
brigðismálum er rafræn skráning heilsufarsupplýsinga
framtíðin. Heilsufarsupplýsingar hafa verið skráðar á raf-
rænu formi á stærri heilsugæslustöðvum og á læknastof-
um hér á landi, en ekki að sama skapi innan sjúkrahúsa.
Þar sem rafræn skráning hefur farið fram hefur hún þó
ekki náð til allra þeirra upplýsinga sem þörf er á að skrá.
Hluti skráningar hefur eftir sem áður farið fram á hefð-
bundinn hátt, á pappír. Slíkt fyrirkomulag hlýtur að vera til
óhagræðis fyrir notendur sem þá hafa ekki nema hluta af
upplýsingum um hvern sjúkling í höndunum í hvoru kerfi
(tölvu- og pappírskerfi).
Ein ástæða þess að seint hefur tekist að tölvuvæða
sjúkraskrár um allan heim til fullnustu er sú að fleira en
tölvur og tölvuforrit þarf til svo að unnt sé að skrá allar
nauðsynlegar heilsufarsupplýsingar á nothæfan hátt.
Gögn, sem vinna á í tölvum, þarf að skrá á skilgreindan,
formfastan og staðlaðan hátt (kóðaðan hátt) svo kalla
rnegi þau fram skýrt og skipulega, og svo vinna megi
tölfræðilega úr þeim eftir að þau hafa verið færð inn í
tölvuna.
Eftirfarandi grein er ætlað að fjalla almennt um rafræna
skráningu hjúkrunar og um undirbúning og framtíð raf-
rænnar skráningar eins og hún snýr að íslenskum
hjúkrunarfræðingum.
Rafræn sjúkraskrá í undirbúningi á íslandi:
Þáttur íslenskrar erfðagreiningar ehf.
Víða á sjúkrastofnunum landsins er þegar hafin rafræn
skráning heilsufarsupplýsinga eða hafinn undirbúningur að
slíkri skráningu. í riti heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytisins um stefnumótun í upplýsingamálum heilbrigðis-
kerfisins (sjá http://brunnur.stjr.is/interpro/htr/htr.nsf/
Files/Stefnum/$file/Stefnum.pdf) er rafræn sjúkraskrá
nefnd sem eitt helsta forgangsverkefni innan heilbrigðis-
kerfisins svo auka megi gæði skráningar og um leið gæði
og hagkvæmni þjónustunnar. Á vegum ráðuneytisins hefur
enn fremur verið unnin kröfugerð um rafræna sjúkraskrá
(sjá http://brunnur.stjr.is/interpro/htr/htr.nsf/pages/
sjukraskrarkerfi_krafa). Mikil áhersla er þar lögð á notkun
viðurkenndra og alþjóðlegra flokkunar- og kóðunarkerfa,
t.d. ICD 10 um læknisfræðilegar greiningar (International
Classification of Diseases, 10. útgáfa) og NANDA (North
American Nursing Diagnosis) um hjúkrunargreiningar, svo
fátt eitt sé nefnt.
Með samningum um gagnkvæm samvinnuverkefni á
milli íslenskrar erfðagreiningar ehf. og heilbrigðisstofnana
27
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 77. árg. 2001