Tímarit hjúkrunarfræðinga


Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2002, Page 15

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2002, Page 15
athafnagreiningu er auðvelt að koma auga á meginlínumar í því hvemig við bregðumst við orðum og gerðum sjúklinganna. Þama koma nefnilega ffam viðbrögð sem eiga sér djúpar rætur innra með okkur: Við ætlumst til að sjúklingamir séu eins og hlýðin böm. Þessi innri viðbrögð breytast ekki þótt við segj- umst hlynnt heildrænni hjúkmn, en með því að skoða heildarsamhengið getum við flett ofan af og tekist á við þessa mótsögn. Orðið geðvondur er samt ekki svo gildishlaðið. Ég get látið mér detta í hug miklu verri orð! Það er í sjálfú sér ekkert skrýtið að hjúkrunarfræðingar stimpli sjúklinga, þannig tekst þeim stundum betur að ráða við eigin vanlíðan því það er ekkert auðvelt að hjúkra vanþakklátum og reiðum sjúklingum þegar maður er að reyna að hjálpa þeim. Og meira að segja á líknar- deild, þar sem margir sjúklingamir eiga í óttalegri tilvistar- kreppu, ætlast starfsfólkið til að þeir hagi sér eins og prútt og huggulegt fólk. En fleira kemur til og það er öllu verra: Hjúkrunarfræðingar ganga út ffá því að á liknardeildum skuli ríkja ffiður og ró og þess vegna verði að hemja alla reiði og ergelsi. Ég veit að hjúkrunarffæðingar eins og Guðlaug hafha slíkum skýringum um fyrirffamgefin viðbrögð því annars væri tilvemgmndvöllur þeirra sem hjúkmnarffæðinga á líknardeild i uppnámi. Þessi mál eru góður gmndvöllur ffekari umræðna. Laugardagur 14. apríl Morgunvakt. Jóhann er héma enn þá, húkir úti í homi. Mér verður ósjálffátt hugsað til hamstursins hennar dóttur minnar. Hann er líka gamall og geðstirður. Hann vill ekkert með það hafa að rótað sé í búrinu hans, einkaveröld hans, gerir hvað hann getur til að láta sér líða vel, fjandskapast út í vinahót mannfólksins, fastur í eigin sjálfshyggju, getur því illa sett sig í annarra spor. Ég spyr Jóhann hvort hann vilji fara í bað og þá hvenær. „Sem fyrst,“ segir hann. Við erum að láta renna í kerlaugina fyrir Vilborgu. Ég er á vakt með Júlíu í dag. Hún ákveður að athuga hvemig er með hægðirnar hjá Vilborgu því hún gaf henni lyf um PEG-slöngu. Vilborgu líður miklu betur en þegar ég sá hana fyrst á miðvikudaginn var...það var bráðainnlögn og óttast að taugasjúkdómurinn, sem hrjáir hana, væri kominn á lokastig. Að auki var hún með sýkingu í öndunarfæmm og lá við köfnun af slíminu sem gekk upp úr henni. Hún þjáðist mikið þegar hún reyndi að ná andanum. Hún hlýtur að hafa verið með slímkökk eins og hún engdist í rúminu...hún fékk díazepam til að slaka á spennunni. Vilborg er farin að gefa sig andlega vegna taugasjúkdómsins. Hún er 59 ára. Hún er eins og gáskafúllt barn, bregst undir eins við öllu, finnst voða gott að henni sé veitt athygli og sonur hennar sinnir henni mjög vel. Mér er sagt að hún sé upp á karlhöndina og henni semji vel við karlpeninginn. Hún horfir djúpt í augu mér og mér finnst hún taka mér vel. Þetta er hlý tilfinning, saklaus og viðkvæm...skilyrðislaust samþykki við nærvem minni og jafnframt aðdáun, svo ég fyllist auðmýkt. Vilborg er með hægðatregðu svo Rut gefúr henni tvo stíla. Ég held í höndina á Vilborgu og horfi framan í hana. Ég finn að henni líður ekki vel þegar stilunum er stungið i hana, mæðusvipur á henni, og svo er það liðið hjá og hún er aftur eins og hún á að sér að vera og brosir breitt opnum munni. Ég tek eftir að tungan í henni er þurr og skán á henni og slím aftast í munninum. Jóhann gengur fram á baðherbergið vandræðalaust. I þetta skipti er vatnið heitara en síðast. Of heitt? „Nei, þetta er ágætt.“ Hann er lengur í baðinu, nýtur vatnsnuddsins, nánast á kafi í froðu. Sárið á spjaldhryggnum lítur mun betur út... sinkáburður og mýkjandi krem í þetta skipti. Miklu auðveld- ara er að koma honum í TED-sokkinn núna. Ég er miklu ömggari með mig. Enn vorkenni ég honum mikið út af ástandinu. Hann er allur hinn jákvæðasti. Mér finnst mikil- vægt að við viðurkennum að hann á bágt. Hann þarf ekki að biðjast afsökunar á geðvonskuköstunum. Hvers vegna ætti hann að gera það? Hann er þreyttur eftir baðið, hlammar sér á rúmið. Hann tekur upp hárburstann en ég sé hvað hann á bágt með þetta og býðst til að hjálpa. Hann þiggur það. Ég greiði þessar fáu lýjur sem eftir em. Hann segist ætla að raka sig seinna. Hann lokar augunum. Ég minnist ekki einu orði á hjúkrunarheimili. Það fær að bíða þar til á miðvikudaginn. Margrét Eftir hádegismatinn skiptir Súsanna, sem er yfir á síðdegis- vaktinni, um lyfjadælu hjá Margréti. Það er búið að endur- skoða lyfjagjöfina hjá henni og bæta mídazólami við día- morfínið sem hún fær við verkjum. Margrét á erfitt með að horfast í augu við dauðann. Hún vill ekki vita af nálægð hans, vill snúa sér á hina hliðina og fá að sofa. Annað segir hún ekki við Súsönnu. Margrét er með briskrabba. Hún er með mikla gulu og kviður og fætur þrútnir vegna vökvasöfnunar. Ég hitti hana fyrst á miðvikudaginn var. Henni hefúr hrakað. Þegar Súsanna er búin að búin að skipta um dæluna spyr hún Margréti hvort hún vilji að ég sitji hjá henni. Ég verð hissa þegar hún segir já - mér fannst einhvern veginn að ég væri ekki nógu laginn við hana og hún fundið það, en nei. Súsanna stingur upp á að ég nuddi hendumar á Margréti. Ég fann að þetta mundi reyna heilmikið á. Ég setti dropa af lofnarblómsolíu saman við nuddolíuna. Ég spyr Margréti hvort henni þyki lofnarblómsilmur góður - hún segir svo vera. Hún lyktar af blöndunni. „Þetta er indælt.“ Ég byrja að nudda á henni hægri höndina. Þá tek ég eftir blómunum hennar og spyr hvaða blóm henni þyki fallegust. Hún segir hvít blóm með gulu í miðjunni. Á náttborðinu er hún með bók með ritn- ingarstöðum fyrir hvem dag. „Á ég að lesa hvað stendur við daginn í dag?“ Hún þiggur það. Tilvitnunin er um helgi laugardags fyrir páska, kyrrðina og tignina sem fylgir biðinni. Ég les þessi orð með tilfinningaþunga þvi ég skynja erfiðleika Margrétar: Hún bíður og verður að taka því þegjandi til að þagga niður í óttanum. Ég nefni þetta við hana og finn að hún er að því komin að bresta í grát en harkar af sér. Ég spyr hvort ég eigi ekki að nudda vinstri höndina og hún réttir mér hana. Meðan ég sit þama hjá Margréti veiti ég athygli eigin hugsunum og segi við sjálfan mig: „Margrét er mjög trúuð 79 Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 78. árg. 2002

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.