Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2002, Qupperneq 59

hvað hún vill.
Hún vill losna
Hún vill losna við blœðingar.
við hita- ogsvitakóf. Hún vill vörnfyrir lífstíð.
Veldu Activelle.
Nýr skammtur, nýtt lífi nýtt val.
N Ý KYNSLÓÐ AF B LÆ ÐINGALAUSRI
HORMÓNAMEÐFERÐ
Activelle* (Novo Nordisk). Töflur G 03 F A 01. Hver tafla inniheldur: Estradiolum 1 mg
og Norethisteronum acetat 0,5 mg. Ábendingan Óþægindi vegna ónógrar östrógcnmynd-
unar þegar liðið er meira en ár frá tíðahvörfum. Til varnar beinþynningu hjá konum eftir
ttðahvörf. Reynsla af meðferð kvcnna sem eru eldri en 65 ára er takmörkuð. Skammtar
Ein tafla daglega án þess að hlé sé gcrt á töflutökunni. Töflurnar á helst að taka á sama
tíma á hverjum degi. Nauðsynlegt getur reynst að breyta yfir í lyfiablöndu scm inniheldur
hærri skammta, ef ekki hefur dregið úr óþægindum svo viðunandi sé eftir þriggja mánaða
meðferð. Hjá konum eftir tíðahvörf, sem hafá ekki notað hormónauppbót eftir tíðahvörf,
eða cru að skipta yfir úr annarri samfelldri notkun á hormónauppbót cftir tíðahvörf, má
hefja meðferð hvenær sem er. Ef konur skipta yfir af meðferð meö kaflaskiptri (sekvential)
hormónagjöf á að hefja meðferðina strax efitir að blæðingum lýkur. Frábendingar: Þungun
eða grunur þar um. Brjóstagjöf. Brjóstakrabbamein grunur þar um svo og fyrri saga um
brjóstakrabbamein. östrógenháð aréli cða grunur þar um. Blæðingar frá fæðingarvegi af
óþekktum orsökum. Virkt serarek eða segarek sem nýlega er yfirstaðið. Bráður eða íang-
vinnur lifrarsiúkdómur eða lifrarsjúkdómur, þegar próf á lifrarstarfsemi sýna að starfsemi er
óeðlileg. Þekkt ofnæmi fyrir einhveriu innihaldscfni lyfsins. Varnaðarorð og varúðarreglur:
Áður en meðferð með hormónauppDÓt hefst eða er hafin á ný, skal lagt mat á heilsu-
farssögu viðkomandi og fjölskyldusaga könnuð. Almenn heilsufars-rannsókn skal gcrð auk
kvenskoðunar með tilliti til frábendinga. Fylgja ber cftir konum sem taka hormónalyf
vegna tíðahvarfa eins oft og læknir tclur nauðsynlegt. Leggja skal mat á kosti/galla mcð-
feðarinnar á meðferðartímabilinu. Fylgjast skal með konum ef cftirfarandi vandamál eru
fyrir hendi: Fvrri östrógenháð æxli. Bandvefsæxli í legi, legslfmuvilla, ofvöxtur legslímu.
Belgmeinssjúkdómur í brjóstum. Fyrri segarekssjúkdómar eða áhættuþættir slíkra sjúkdóma
eru til staðar. Of hár blóðþrýstingur. Sykursýki ásamt æðasiúkdómum. Lifrarsjúkdómar.
Gallsteinar. Snigilgluggahersli. Mígreni eða (svæsinn) höfuðverkur. östógen geta valdið
vökvasöfnun og skal iylgst náið með hjarta- eða nýrnabiluðum sjúklingum. Fylgjast skal
náið með sjúklingum með nýrnasjúkdóm á lokastigi, þar sem búast má við hækkun á
blóðgildum virku efna lyfsins. Versni astmi, flogaveiki eða sykursýki skal endurmeta
hormónameðferð. Faraldsfræðilegar rannsóknir benda til þess að notkun hormónameð-
fcrðar sé tengd meiri hættu á að blóðsegar myndist t.d. í djúpum bláæðum eða í Iungum.
Almennt viðurkenndir áhættubættir á myndun sega í bláæðum, eru bæði persónu- og fjöl-
skyldutengdir, alvarleg offita (fíkamsþyngdarstuðull >30 kg/m2) og rauðir úlfar. ftarlegt
mat skal leggja á áhættuþætti hjá konum sem hafa bá, mcö tilliti til kosta og galla við
notkun hormóna til uppbótarmeðferðar. Hætta á bióðtappamyndun eykst hins vegar við
langvarandi hreyfingarleysi, alvarleg slys eða skurðaðgerðir. Viðhafa skal ítarlegar, fyrir-
byggjandi varúðarreglur til að koma í veg fyrir blóðtappamvndun líkt og gert er við alla
aðra siúklinga fyrir skurðaðgerðir. Ef líkur eru á langvarandi hrcyfingarleysi eftir skurð-
aðgerð, sem ákveðin hefúr vcrið, einkum á kviðarholi eða beinaaðgerðir á fótum, skal íhuga
að hætta hormónameðferð um tíma 4-6 vikum fyrir aðgerð ef hægt er. Myndist blóðtappi
eftir að meðferð er hafin skal hætta að nota lyfið. Notkun hormónauppbótar lengur en um
5 ára skeið hefur verið tengd aukinni hættu á brjóstakrabbameini. Áhættan eykst í samræmi
við lengd meðferðarinnar en það dregur úr henni eftir að meðfcrð er hætt þar til hún
verður aftur, að 5 árum liðnum, jöfn meðaltalsáhættu á að fá brjóstakrabbamein. Raun-
veruleg áhættuaukning er lítil. Fylgjast skal með konum á hormónalyfjamcðferð og rönt-
genmynd af brjóstum tekin þegar það á við. Ástand brjósta skal kannað með stuttu millibili
njá konum sem vitað er að hafa áður fengið hnúta eða bandvefssjúkdóma í brjóst eða ef
brjóstakrabbamein er þckkt í fjölskyldum þeirra. Skýrt hefúr verið frá aukinni hættu á gall-
steinum, sem krefst skurðaðgerðar, hjá konum eftir tíðahvörf sem eru á östrógenmeðferð.
Einnig hcfur verið skýrt frá aukinni hættu á rauðum úlfum í tengslum við hormónameð-
ferð. Milliblæðingar og blettablæðingar verða oft á fyrstu mánuðum meðferðarinnar. Verði
etta óásættanlegt á að hætta Activelíe meðferðinni. Verði blæðingar eftir tíðateppu eða ef
læðingar halda áfram eftir að meðferð er hætt á að rannsaka orsakir þessa. Nauðsynlegt
etur verið að taka vefeýni úr legslímhúð. Milliverkanir: Lyf sem örva lifrarenzým, t.d.
arbituröt, fenýtóín, rífampicín og karbamazepín, geta aukið umbrot virku innihaldsefnan-
na í Aaivelle. Lyf sem hamla lifrarenzým, t.d., ketókónazól, geta aukið blóðgildi virku inni-
haldsefnanna í Áctivelle. Matur dregur úr frásogi noretístcróns og lækkar hámarksþéttni
þess, en magn þess sem frásogast minnkar hins vegar ekki. Þetta nefur enga klínfska þýð-
ingu. Meðganga og brjóstagjöf: Hvorki skal nota Activelle á meðgöngutíma né við
brjóstagjöfTAukaverkanin Stöku sinnum koma fram eymsli í brjóstum, einkum á fyrstu
mánuðum meðferðarinnar. Aðrar aukaverkanir sem stöku sinnum koma fram eru: höfuð-
verkur, svimi, blæðingar frá fæðingarvegi, kviðverkir, ógleði, uppþemba, óþægindi frá galli,
gallsteinar, brjóstastækkun, stækkun á sléttvöðvahnútum í legi, núðútbrot og kláði, þyngd-
araukning, þyngdartap, breytingar á kynhvöt, sinadráttur svefntruflanir, depurð, hártap og
hæring, blóöþrýstingshækkun, segarek í bláæðum og bjúgur. Texti styttur, rrekari upplýs-
ingar, sjá texta í sérlyfjaskrá. Pakkningar og verð í maí 2002: 3 x 28 töflur (í dagatals-
skífu) kr. 4070. Afgreiðslutilhögun: Lyfið er lyfscðilskylt. Greiðslufyrirkomulag: E.
Umboðs- og dreifingaraðili: Pharmaco hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabæ.
novo nordisk