Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2003, Síða 14

Heimildir
Belenky, M.F., Clinchy, B.M., Goldberger, N.R., og Tarule, J.M. (1986). Women's ways of
knowing: The development ofself, voice, and mind. New York: Basic Books.
Chinn, P.L. (1995). Peoce and power: Building communities for the future (4. útg.). New
York: National League for Nursing Press.
Cooke, D.J., Baldwin, P.J., og Howison, J. (1993). Psychology in prisons. London: Routel-
edge.
Cretney, A., og Davis, G. (1995). Punishing violence. London: Routledge.
Dunlop, M.J. (1994). Is a seience of caring possible? í P. Benner (ritstj.), interpretive
phenomenology: Embodiment, caring, and ethics in health and illness. Thousand Oaks:
Sage.
Foucault, M. (1979). Discipline and punish: The birth oftheprison (2. útgáfa). New York:
Vintage.
Foucault, M. (1980). Power/knowiedge. New York: Pantheon.
Foucault, M. (1990). The history of sexuality:Vol. 1. An introduction. New York: Vintage.
Garland, D. (1993). Punishment and modern society: A study in social theory. Oxford:
Clarendon Press.
Gibson, C.H. (1991). A concept analysis of empowerment. Journal ofAdvanced Nursing,
16, 354-361.
Halldórsdóttir, S. (1999). Suffering - Reflection - Caring. International Journal for Human
Caring, 3(2), 15-20.
Halldórsdóttir, S. (2000). Feeling empowered: A phenomenological case study of the
lived experience of health. i B. Fridlund og C. Hildingh (ritstj.), Qualitative methods in
the service ofhealth. Lund: Studentlitteratur, 82-96.
Humphreys, J.C., Lee, K.A., Neylan, T.C., og Marmar, C.R. (1999). Sleep patterns of
sheltered, battered women. Image: The Journal of Nursing Scholarship, 31(2), 139-
143.
Jones, C.B., og Alexander, J.W. (1993). The technology of caring: A synthesis of
technology and caring for nursing administration. Nursing Administration Quarteriy,
17(2), 11-20.
Justice, B. (1992). Suffering in silence and the fear of social stigma: Survivors of
violence. í P.L. Starck og J.P. Govern (ritstj.), Thehidden dimension ofillness: Human
suffering. New York: National League for Nursing, 269-289.
Liaschenko, J. (1995). Ethics in the work of aeting for patients.
Advances in Nursing Sciences, 18(2), 1-12.
Marcus, G.E. (1998). What comes (just) after "post"?: The case of et-
hnography. í N.K. Denzin og Y.S. Lineoln (ritstj.), The landscape of
qualitative research: Theories and issues, 383-406.
McCormick, J., og Roussy, J. (1997). A feminist poststructuralist ori-
entation to nursing praxis. í S.E. Thorne og V.E. Hayes (ritstj.),
Nursing praxis: Knowledge and action. Thousand Oaks: Sage, 267-
283.
Parker, B., og McFarlane, J. (1991). Feminist theory and nursing: An
empowerment model for research. Advances in Nursing Sciences,
13(3), 59-67.
Rafael, A.R.F. (1996). Power and caring: A dialectic in nursing.
Advances in Nursing Science, 19(1), 3-17.
Ratushinskaya, I. (1988). Grey is the colour of hope. London: Hodder Et
Stoughton.
Reverby, S. (1987). Ordered to care: The dilemma ofAmerican nursing,
1850-1945. New York: Cambridge University Press.
Sampselle, C.M. (1991). The role of nursing in preventing violence
against women. Journai ofObstetrical and Gynecological Nursing,
20(6), 481-487.
Spence, D.G. (1994). The curriculum revolution: Can educational
reform take place without a revolution in practice? Journal of
Advanced Nursing, 19,187-193.
Straus, M.A., og Gelles, R.J. (1990). Physical violence in American
families: risk factors and adaptations to violence in 8.145 families.
New Brunswick, New Jersey: Transaction Publishers.
Vareoe, C. (1997). The revolution never ends: Challenges of praxis for
nursing education. I S.E. Thorne og V.E. Hayes (ritstj.), Nursing
praxis: Knowledge and ocf/'on. Thousand Oaks: Sage, 180-200.
Younger, J.B. (1995). The alienation of the sufferer. Advances in
Nursing Science, 17(4), 53-72.
12
Lyfjatexti meö auglýsingu á bls. 2
LEVITRA
(VARDENAFIL HCI)
Vlrk innihaldsefni: Vardenafil 5 mg. 10 mg. 20 mg.
Ábendingar
Til meðferðar við ristruflunum (erectile dysfunction), þegar stinning getnaðarlims
næst ekki eða helst ekki naegilega lengi til að haegt sé að hafa viðunandi samfarir.
Til þess að LEVITRA virki er kynferðisleg örvun nauðsynleg. LEVITRA er ekki
aetlað konum.
Skammtar og lyfjagjöf
Lyfið er aetlað til inntöku og er ekki aetlað einstaklingum yngri en 18 ára.
Ráðlagður skammtur er 10 mg sem tekinn er eftir þörfum um það bil 25 til
60 mlnútum fyrir samfarir. Með hliðsjón af verkun og hvernig lyfið þolist má
auka skammtinn I 20 mg eða minnka I 5 mg. Hámarksskammtur sem maelt er
með er 20 mg. Hámarksskammtatiðni sem maelt er með er einu sinni á
sólarhring. LEVITRA má uka inn með mat eða án. Töf getur orðið á virkni
ef lyfið er tekið með fituríkri máltið.
Aldraðir: Þar sem úthreinsun vardenafils er minnkuð hjá öldruðum á að byrja
á 5 mg skammti. Með hliðsjón af verkun og hvernig lyfið þolist má auka
skammtinn í 10 og 20 mg.
Skert lifrarstarfsemi: Handa sjúklingum með vaega/i meðallagi skerta lifrarstarfsemi
(Child-Pugh A-B) skal Ihuga 5 mg upphafsskammt. sem má auka ( 10 mg og
slðan 20 mg með hliðsjón af verkun og hvemig lyfið þolisL Lyfjahvörf vardenafils
hafa ekki verið könnuð hjá sjúklingum með alvarlega skerta lifrarstarfsemi
(Child-Pugh C).
Skerta nýrnastarfsemi: Ekki er nauðsynlegt að breyta skömmtum hjá sjúklingum
með vaega/í meðallagi skerta nýmastarfsemi.Þar sem nýmastarfsemi er alvarlega
skert (kreatínfn úthreinsun < 30 ml/m(n.) skal ihuga 5 mg upphafsskammt, sem
má auka f 10 mg og siðan 20 mg með hliðsjón af verkun og hvernig lyfið þolist.
Sjúklingar sem nota önnur lyf: Við samtimis gjöf (CYP) 3A4 hemilsins,
erýtrómýsins á skammtur vardenafils ekki að vera staerri en S mg.
Frábendingar
Samtfmis gjöf vardenafils og nítrata eða efna sem gefa frá sér köfnunarefnisoxið
(svo sem amýlnitrit) I öllum lyfjaformum er frábending. Lyf til meðferðar við
ristruflunum, þar með talið vardenafil, á ekki að gefa körlum sem ráðið er frá
þvi að stunda kynlff (td. sjúklingum með alvarlega hjarta- og xðasjúkdóma
eins og hvikula hjartaöng eða alvarlega hjartabilun New York Heart Association
(NYHA) III eða IV. Öryggi við notkun vardenafils hefur ekki verið kannað hjá
eftirtöldum sjúklingahópum og þvi er notkun lyfsins ekki ráðlögð þar til frekari
upplýsingar liggja fýrin alvarlega skert lifrarstarfsemi (Child-Pugh C), langt
genginn nýmasjúkdómur með þörf fyrir himnuskilun, lágþrýstingur (blóðþrýstingur
< 90/50 mmHg), nýleg heilablaeðing cða hjartadrep (innan 6 mánaða), hvikul
HEIMILDIR.
I: Potempa AJ et al. Eur Urol. Suppl 2003,2,1:96
2: Valqueiu et al. Int J Impot Res 2002, 14v(Suppl3):S88.
Tímarit íslenskra hjúkrunarfræöinga 4. tbl. 79. árg. 2003
Levitra, fllmuhúðuð tafla
Baycr AG/ GlaxoSmithKlinc
R 0 ATC-flokkun: G04BE09
hjartaöng og þekktur arfgengur hrömunarsjúkdómur I sjónhimnu svo sem
arfgengur atðukyrkingur (retinitis pigmentosa). Samtlmis notkun vardenafíls
og öflugra CYP3A4 hamla (rítónavír, indinavir, ketókónazól og Itrakónazól (til
inntöku)) er frábending hjá körlum eldri en 75 ára. Ofnxmi fyrir virka efninu
eða einhverju hjálparefnanna.
Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun
• Kanna skal sjúkdómssögu og gera greiningu á rístruflun og ganga úr skugga
um hugsanlega undirliggjandi orsök áður en ákvörðun er tekin um notkun
lyfsins. Áður en einhver meðferð við ristruflunum er hafin á læknirinn að
kanna ástand hjarta og æðakerfis sjúklings þar sem nokkur áhaetta fylgir þvl
að hafa samfarir hvað varðar hjartað.
• Vardenafil hefur aeðavíkkandi eiginleika, sem geta leitt til timabundinnar
laekkunar á blóðþrýstingi.
• Lyf sem notuð eru sem meðferð við ristruflunum skulu notuð með varúð
hjá sjúkllngum með vanskapaðan getnaðarlim (svo sem beygðan lim,
bandvefshersli í I im (cavernosal fibrosis) eða Peyronies-sjúkdóm) eða
sjúklingum með sjúkdóma sem geta valdið sistöðu getnaðarlims (t.d.
sigðfrumublóðleysi, mergaexlisger (multiple myeloma) eða hvítblaeði).
• Öryggi og verkun af notkun vardenafils samtimis annarri meðferö við
ristruflunum hefúr ekki verið rannsökuö. Þvl er ekki maelt með notkun slíkra
samsetninga.
• Samtimis notkun vardenafils og alfa blokka getur valdið einkennum lágþrýstings
hjá sumum sjúklingum. Ekki er því maelt með samtimis notkun þessara lyfja
fyrr en frekari upplýsingar eru haldbaerar.
• Forðast á samtlmis notkun vardenafils og öflugra CYP3A4 hemla (rítónavir,
indínavir, ketókónazól og ftrakónazól (til inntöku)), þar sem plasmagildi
vardenafils haekka mjög mikið ef þessi lyf eru gefin samtimis.
• Nauðsynlegt getur verið að breyta skömmtum vardenafils ef CYP 3A4
hemilinn, erýtrómýsin er gefinn samtimis.
• Greipaldinsafi getur valdið aukningu á blóðþéttni vardenafils. Forðast á
samtfmis notkun.
• Vardenafil hefur ekki verið rannsakað hjá sjúklingum með masnuskaða eða
annan sjúkdóm I miðtaugakerfi, hjá sjúklingum með minnkaöa kynlöngun,
sjúklingum sem hafa gengist undir skurðaðgerð á grindarholi (nema
taugaverndandi blöðruhálskirtilsnám), eða hafa fengið grindarholsáverka eða
geislameðferð.
• In vitro rannsóknir á blóðflögum manna benda ekki til þess að vardenafíl
minnki samloðun blóðflagna en við háa þéttni (yfir lækningalegri þéttni)
eykur vardenafil áhrif natríumnftróprússlös (efnis sem gefur frá sér
köfnunarefnisoxíö), gegn samloðun blóðflagna. Hjá mönnum hefúr vardenafil
hvorki áhrif á blaeðingartíma eia sér né f samsetningu með asetýlsalisýlsýru.
Engar upplýsingar eru fyrirliggjandi um öryggi við gjöf vardenafils handa
sjúklingum með blæðingasjúkdóma eða virkt ætisár. Þvl skal aðeins gefa
þessum sjúklingum vardenafil eftir itarlegt mat á ávinningi og áhaettu.
Áhrif á haefni til aksturs og notkunar véla
Þar scm svimi hefur komið fram I klinlskum rannsóknum á vardenafili skulu
sjúklingar vera meðvitaðir um viðbrögð sln við LEVITRA áður en þeir aka eða
nota vélar.
Aukaverkanir
Fleiri en 3.750 sjúklingar hafa fengið LEVITRA i klínískum rannsóknum.
Aukaverkanirnar voru yfirleitt timabundnar og vaegar/f meðallagi alvarlegar
Algengustu aukaverkanimar sem koma fram hjá 10% sjúklinga er höfuðverkur
og andlitsroði. Eftirtaldar aukaverkanir hafa komið fram i klíniskum rannsóknum:
Mjög algengar ( 10%): Andlitsroði, höfuðverkur. Algengar (> 1% < 10%):
Meltingartruflun, ógleði, svimi, nefslímubólga. Sjaldgaefar aukaverkanir (> 0,1%
< 1%): Háþrýstingur, Ijósnaemi, óeðlileg sjón. Mjög sjaldgaefar aukaverkanir
(>0.01 % < 0.1%): Ofstaeling (hypertonia), lágþrýstingur, yfirlið, ristruflanir.
Mat á augnstarfscmi við gjöf á tvöföldum ráðlögðum hámarksskammti af
vardenafili leiddi I Ijós timabundna breytingu á haefni til að greina á milli lita á
blá/graena sviðinu og á fjólubláa sviðinu einni klst. eftir gjöf lyfsins. Þessi breyting
hafði gengið til baka eftir sex klst. og engar breytingar voru greinanlegar eftir
24 klst. Meirihluti þessara sjúklinga fékk engin hugiaeg augneinkenni (subjective
visual symptoms).
Alvarleg áhrif á hjarta og aeðakerfið, þar með talin heilablaeðing. hjarodrep.
skyndilegur hjartadauði, skammvinnt blóðþurrðarkast (transient ischemic
attack) og hjartsláttartruflanir frá sleglum (ventricular arrhythmia) hafa komið
fram eftir markaðssetningu annars lyfs I þessum flokki.
Ofskömmtun
I rannsóknum á heilbrigðum einstaklingum með gjöf stakra skammta allt að
og að meðtöldum 80 mg á dag þoldust þeir án þess að fram kaemu alvarlegar
aukaverkanir. Þegar vardenafil var gefið I staerri skömmtum og tiðara en I
ráölagöri meðferð (40 mg tvisvar sinnum á dag) komu fram tilvik um alvarlega
bakverki. Þetta tengdist ekki neinum eituráhrifum á vöðva eða taugar. Við
ofskömmtun skal viðhafa venjulega stuðningsmeðferð eftir þvl sem við á.
Himnuskilun er ekki talin hraða úthreinsun þar sem vardenafll er mikið bundið
plasmapróteinum og skilst ekki út I þvagi sem neinu nemur.
Pakkningar og verð I. júlf 2003:
Filmuhúöuö tafla 5 mg: 4 stk. (þynnupakkaö) 4.091 kr.; 12 stk. (þynnupakkað)
10.070 kr.. Filmuhúðuð tafla 10 mg: 4 stk. (þynnupakkaö) 4.564 kr.; 12 stk.
(þynnupakkað) 11.521 kr. Filmuhúöuö ufla 20 mg: 4 stk. (þynnupakkað) 5.502
kr.; 12 stk. (þynnupakkað) 13.725 kr. 20.08.03
) Bayer HealthCare

ClaxoSmithKline