Ráðunautafundur - 15.02.2003, Blaðsíða 59

57
FERÐAÞJÓNUSTA
Framtíð vistvænnar ferðaþjónustu mun verða háð trúverðugleika Islands sem vistvæns lands.
Víða mun aukin ferðaþjónusta ýmist styðja eða leysa af hólmi hefðbundinn búskap. Hjá
mörgum „ferðabændum“ og hjá „netbændum“, eða öðrum sem stunda óhefðbundna vinnu á
jörðum sínum, verður þó eitthvað af búfé sem hluti af lífsstíl. Sá vaxandi hópur landeigenda
sem ekki stundar búfjárrækt á það sameiginlegt að amast við annarra fénaði á sínu landi.
Krafa um aukna vörsluskyldu til að koma í veg fyrir ágang búfjár fer vaxandi. Flestir helstu
ferðamannastaðir landsins eru því miður illa í stakk búnir til þess að taka á móti þeim mikla
ferðamannafjölda sem nú sækir þá heim og alls ekki til að mæta þeirri aukningu sem spáð er
að verði á næstu árum. Landskemmdir og náttúruspjöll af völdum ferðafólks em víða augljós
á hálendi sem láglendi, því það gleymist svo oft hversu óskaplega viðkvæm okkar náttúra er
fyrir hvers konar umferð og ágangi. Þrátt fyrir ötult vemdarstarf Náttúruvemdar ríkisins hafa
orðið óbætanleg náttúmspjöll á fjölfomum ferðastöðum, eins og t.d. á Veiðivatnasvæðinu,
Fjallabaksleiðum og á Lakagígasvæðinu. Fyrirsjáanlegt er að byggja verður upp aðstöðu og
þróa nýja ferðamannastaði til þess að dreifa álagi ört vaxandi umferðar ferðafólks á næstu
árum. Þessi atvinnuvegur þarfiiast stóraukins athafiiarýmis og mun hafa gríðarleg áhrif á land-
nýtingu hér á landi.
LANDÞÖRF ORKUVINNSLU
í verkefiiisstjóm iðnaðarráðherra um gerð rammaáætlunar um nýtingu vatnsafls og jarðvarma
er verið að leggja mat á 22 virkjanahugmyndir með jarðvarma og 20 hugmyndir um vatnsafls-
virkjanir. Gert er ráð fyrir því að landþörf hverrar jarðvarmavirkjunar sé um 5 ferkílómetrar,
en landþörf vatnsaflsvirkjan er langtum meiri og hefur nú þegar afgerandi áhrif á landnýtingu
um allt land. Talið er að meta þurfi um 100 virkjanahugmyndir á næstu árum.
VEGIR OG LANDNÝTING
Vegir landsins em nú i heild um 13.000 km að lengd og ætla má að land sem farið hefur undir
vegi og vegsvæði sé a.m.k. 300 ferkílómetrar. Með auknum kröfum um umferðaröryggi á
þetta landsvæði eflaust eftir að stækka. Bættar samgöngur hér á landi á seinni hluta tuttugustu
aldar hafa sennilega haft meiri áhrif á breytta landnýtingu en nokkurt annað ffamfaraspor í
sögu íslendinga.
FRAMTÍÐARSÝN
Ríó-ráðstefhan um sjálfbæra þróun markaði nýja braut, sem nú hefur verið vörðuð nokkrum
þýðingarmiklum sáttmálum. Þekking á vistkerfum hefur aukist hröðum skrefum og það leiðir
til nýrra viðhorfa í landnýtingu. Áhersla eru lögð á viðhald, uppbyggingu og stöðugleika vist-
kerfa, sem veita samfélaginu margvíslega þjónustu m.a. til vatnsmiðlunar og útivistar. Brýnt
er að auka staðargróður eins og kostur er og stuðla að því að náttúran geti þróast í átt til sjálf-
bærra og fjölbreyttra vistkerfa. Uppbygging og vemdun þeirra vistkerfa sem ennþá em gróin
er ekki síður mikilvæg en endurheimt gróðurs á auðnum.
Þrátt fyrir þann asa sem ríkir nú í stórframkvæmdum er byggja á auðlindum landsins, er
umhverfisvitund almennings og vilji stjómvalda til að bæta umhverfið heldur að aukast. í um-
hverfismálum hér á landi ríkir ekki svartnættisástand, en við erum eftirbátar margra annarra
þjóða í þessum efiium. Við búum í stijálbýlu landi með afar viðkvæmri náttúm og verðum að
gæta að okkur, ekki síður en þjóðir í þéttbýlli löndum. Oftast er tilgangurinn með nýtingu
auðlinda að skapa störf. Umhverfið sjálft skapar hins vegar fjölmörg störf, en það vill
gleymast í umræðunni. Við skulum öll hafa í huga þau gömlu og nýju sannindi um að um-